غُثَاء
«غثاء» در اصل به معناى گیاهان خشکیده اى است که به صورت بسیار در هم ریخته بر روى سیلاب قرار دارد، همچنین به کف هایى که روى دیگ در حال جوشیدن پیدا مى شود نیز، غثاء مى گویند.
تشبیه اجساد بى جان آنها به «غثاء»، اشاره به نهایت ضعف، ناتوانى، در هم شکستگى و بى ارزش بودن آنها است; چرا که خاشاک روى سیلاب، از هر چیز بى ارزش تر و سبک تر است، نه از خود اراده اى دارد و نه بعد از گذشتن و فرونشستن سیلاب، اثرى از آن باقى مى ماند.
و این تعبیر به عنوان کنایه از هر چیزى که ضایع مى شود و بیهوده از دست مى رود، استعمال مى شود; و در سوره «أعلى» به معناى گیاهان خشکیده و درهم ریخته است.
ریشه کلمه
- غثو (۲ بار)
قاموس قرآن
«غُثاءُ السَّيْلِ وَ غُثاءُ الْقَدْرِ» عبارت است از خاشاك سيل و كف ديگ كه به اطراف آن ريخته و از بين مىرود. چيزهاى ضايع و غيرقابل اعتنا را با غثاء مثل مىزنند. [مؤمنون:41]. آنها را فرياد به حق گرفت و خاشاكشان كرديم [اعلى:4-5]. خدائى كه چراگاه را روياند و آن را خاشاك و تيره و كرد. اين لفظ دوبار بيشتر در قرآن نيامده است.
