أَسْرَفُوا
ریشه کلمه
- سرف (۲۳ بار)
قاموس قرآن
(به فتح س - ر) تجاوز از حدّ. در صحاح گويد «السرف ضدّ القصد» راغب گويد: آن تجاوز از حد است در هر كار هر چند در انفاق شهذت دارد در اقرب گفته: آن ضدّ ميانه روى و تجاوز از حدّ و اعتدال است. بايد دانست اسراف و سرف هر دو به يك معنى است ولى به عقيده طبرسى اگر تجاوز در جانب افراط باشد اسراف گفته مىشود و اگر در جانب تقصير باشد سرف (ذيل آيه 6 سوره نساء). استعمال آن در قرآن همه جا از باب افعال است [زمر:53]. در الميزان گفته: گوئى معنى جنايت يا نظير آن به «اَسْرَفُوا» تضمين شده و لذا با «على» متعدى گرديده است اسراف بر نفس آن است كه بر آن با ارتكاب گناه تعدّى شود اعمّ از آنكه با شرك يا با گناهان صغيره و كبيره باشد. درباره اين مطلبى است كه انشاء اللّه در «قنط» خواهد آمد. * [اعراف:31]. دو امر اباحى و يك نهى تحريمى است به خوردن و اشاميدن اجازه داده و از تعدى در آن دو نهى مىكند. * [نساء:6]. مال يتيمان را به اسراف و عجله نخوريد كه مبادا بزرگ شوند و مانع گردند قيد اسرافاً ظاهراً براى ذيل آيه است كه فرموده هر كه فقير باشد به طور متعارف از اموال آنها بخورد. * [فرقان:67]. صريح آيه آن است كه در انفاق بايد ميانه روى كرد و ايضاً ظاهراً مراد از آن انفاق از براى خود و غير خود است اين آيه نظير [اسراء:29].
