النساء ١٧
ترجمه
النساء ١٦ | آیه ١٧ | النساء ١٨ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَی اللهِ»: پذیرش توبه بر خدا است. واژه (عَلی) را به معنی (مِنْ) و (عِندَ) نیز گرفتهاند. «بِجَهالَةٍ»: به سبب حماقت و سفاهت. «مِن قَریبٍ»: به زودی، و آن پیش از فرارسیدن مرگ، یا دستگیری بزهکار است.
تفسیر
نکات آیه
۱- وعده الهى به پذیرش توبه گنهکاران (انّما التّوبة على اللّه للّذین یعملون السّوء بجهالة ثمّ یتوبون)
۲- پذیرش حتمى توبه، مشروط به تأخیر نینداختن آن از سوى گنهکاران است. (انّما التّوبة على اللّه للّذین یعملون السّوء بجهالة ثمّ یتوبون من قریب فاولئک یتوب اللّه علیهم)
۳- جهل، منشأ ارتکاب گناه (یعملون السّوء بجهالة) در برداشت فوق کلمه «بجهالة» قید توضیحى گرفته شده است ; یعنى هر «سوء» و گناهى ناشى از نوعى جهل و نادانى است.
۴- گناهکار، جاهل است. (یعملون السّوء بجهالة) با توجّه به توضیح فیش قبل.
۵- تشویق گناهکاران به توبه و تأخیر نینداختن آن (انّما التّوبة على اللّه للّذین یعملون السّوء بجهالة ثمّ یتوبون من قریب) خداوند با اعلام پذیرش حتمى توبه به شرط تأخیر نینداختن آن، گنهکاران را به چنین توبه اى تشویق کرده است.
۶- تائبان، داراى مقامى ارجمند در پیشگاه خداوند (فاولئک یتوب اللّه علیهم) کلمه «اولئک» که براى اشاره به دور است بیانگر عظمت و ارجمندى توبه کنندگان مى باشد.
۷- خداوند، علیم (بسیار دانا) و حکیم (کاردان) است. (و کان اللّه علیماً حکیماً)
۸- توجه به علم گسترده خداوند، بازدارنده آدمى از توبه هاى غیر واقعى (انّما التّوبة على اللّه للّذین ... ثمّ یتوبون من قریب ... و کان اللّه علیماً حکیماً) یادآورى علم گسترده خداوند پس از بیان توبه و شرایط آن، مى تواند بیانگر مطلب فوق باشد.
۹- علم و حکمت الهى، اساس پذیرش توبه گنهکاران (انّما التّوبة على اللّه ... و کان اللّه علیماً حکیماً)
روایات و احادیث
۱۰- گناهکار، جاهل و سبک مغر است، اگر چه آگاه به گناه بودن عملش باشد. (انّما التّوبة على اللّه للّذین یعملون السوء بجهالة) امام صادق (ع) درباره آیه فوق فرمود: کلّ ذنب عمله العبد و ان کان به عالما فهو جاهل حین خاطر بنفسه فى معصیة ربّه ... .[۱]
موضوعات مرتبط
- اسماء و صفات: حکیم ۷ ; علیم ۷
- توّابین: فضایل توّابین ۶
- توبه: اهمیّت توبه ۵ ; تشویق به توبه ۵ ; زمینه توبه ۸ ; شرایط قبولى توبه ۲ ; قبولى توبه ۱، ۹
- جاهلان:۴، ۱۰
- جهل: آثار جهل ۳
- خدا: حکمت خدا ۹ ; علم خدا ۸، ۹ ; وعده خدا ۱
- ذکر: آثار ذکر ۸
- گناه: زمینه گناه ۳
- گناهکار: توبه گناهکار ۱، ۲، ۵، ۹ ; جهل گناهکار ۴، ۱۰
منابع
- ↑ تفسیرعیاشى، ج ۱، ص ۲۲۸، ح ۶۲ ; تفسیر برهان، ج ۱، ص ۳۵۴، ح ۶.