الفاتحة ٣

الرَّحْمٰنِ‌ الرَّحِيمِ‌

ترجمه

(خداوندی که) بخشنده و بخشایشگر است (و رحمت عام و خاصش همگان را فرا گرفته).

آن هستى بخش مهربان

رحمتگر مهربان،

خدایی که بخشنده و مهربان است.

رحمتش بی اندازه و مهربانی اش همیشگی است.

آن بخشاينده مهربان،

خدای رحمان مهربان‌

آن بخشاينده مهربان

بخشنده‌ی مهربان است.

(خدای) رحمتگر بر آفریدگان، رحمتگر بر ویژگان.

بخشاینده مهربان‌

الفاتحة ٢	آیه ٣	الفاتحة ٤
سوره : سوره الفاتحة نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الرَّحْمنِ»: و «الرَّحِیمِ». هر دو صیغه مبالغه‌اند و صفت (الله) می‌باشند.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

بِسْمِ‌ اللَّهِ‌ الرَّحْمٰنِ‌... (۲) إِيَّاکَ‌ نَعْبُدُ وَ إِيَّاکَ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۱ - ۵
• سبب ابتداء به ((بسم الله ))
• آغاز با نام خدا ادب و عمل را خدائى و نيك فرجام مى كند
• علت ابتداء هر سوره با بسم الله
• معنى و موارد استعمال لفظ ((اسم ))
• فرق بين اسم و اسم اسم و علت تفكيك بين آندو
• توضيح لفظ جلاله ((الله ))
• معنى رحمن و رحيم و فرق آن دو
• معنى حمد و فرق آن با مدح
• استشهاد بر اينكه جنس حمد و همه حمد از آن خدا است
• بيان اينكه خدا از حمد حامدان منزه است و دليل آن
• معنى ربّ ((مالك مدبر))
• معنى مالكيت و تقسيم آن به حقيقى و اعتبارى
• مالكيت خدا حقيقى است و ملك حقيقى جدا از تدبير متصور نيست
• معنى ((عالمين ))
• فرق بين مالك و ملك و اينكه قرائت ((مالك يوم الدين )) بنظر بهتر مى رسد
• بحث روايتى
• دو روايت درباره ((رحمان )) و ((رحيم )) و سخنى پيرامون آندو
• دو روايت در ارتباط با ((الحمدلله )) از معصومين عليهم السلام
• بحث فلسفى
• بيان عقلى اينكه هر ثناء و حمدى به حمد خدا منتهى مى شود
• معنى عبادت
• فرق بين عبوديت عبد در برابر مولى و عبوديت بندگان نسبت به خدا
• وجه تقدم مفعول در ((اياك نعبد و اياك نستعين ))
• وجه التفات و تغيير سياق آيه (اياك نعبد) از سياق غيبت به سياق حضور
• شرائط كمال عبادت و اوصاف عبادت حقيقى
• دو جمله اياك نعبد و اياك نستعين روى هم يك معنا را افاده مى كند و آن عبادت خالصانه است

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خداوند رحمان (داراى رحمت گسترده) و رحیم (مهربان) است. (الرحمن الرحیم)

۲ - همه موجودات برخوردار از رحمت گسترده خداوند هستند. (الرحمن)

۳ - خداوند به همه بندگان مهربان است. (الرحیم)

۴ - تدبیر هستى بر اساس رحمت الهى است. (رب العلمین. الرحمن الرحیم) توصیف خداوند به رحمانیت و رحیمیت، پس از بیان تدبیر جهان هستى به دست او، بیانگر برداشت فوق است.

۵ - رحمانیت و رحیمیت خدا، دلیل اختصاص ستایشها به اوست. (الحمد للّه رب العلمین. الرحمن الرحیم) «الرحمان الرحیم» نیز مانند «رب العالمین» به منزله دلیل براى «الحمد للّه» است; یعنى، چون خداوند رحمان و رحیم است، شایسته ستایشها مى باشد.

۶ - تدبیر و تربیت باید همراه با مهربانى و عطوفت باشد. (رب العلمین. الرحمن الرحیم)

موضوعات مرتبط

• آفرینش: تدبیر آفرینش ۴
• اسماء و صفات: رحمان ۱; رحیم ۱
• تربیت: روش تربیت ۶; مهربانى در تربیت ۶
• حمد: دلایل حمد خدا ۵
• خدا: آثار رحمت خدا ۴; اختصاصات خدا ۵; انتفاع از رحمت خدا ۲; ربوبیت خدا ۴; رحمانیت خدا ۵; رحمت عام خدا ۱،۲; رحیمیت خدا ۵; مهربانى خدا ۱، ۳
• مدیریت: روش مدیریت ۶; مهربانى در مدیریت ۶
• مهربانى: اهمیّت مهربانى ۶