آل عمران ١٢٧
ترجمه
آل عمران ١٢٦ | آیه ١٢٧ | آل عمران ١٢٨ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«لِیَقْطَعَ»: تا هلاک کند. «طَرَفاً»: جماعتی از رؤساء و اشراف. «یَکْبِتَهُمْ»: خوار و سرکوبشان کند. «خَآئِبِینَ»: ناامیدان.
تفسیر
نکات آیه
۱- هلاکتِ بخشى از قواى دشمن و خوار شدن بخشى دیگر، از اهداف نصرت الهى به رزمندگان بدر (و لقد نصرکم اللّه ببدر ... لیقطع طرفاً من الّذین کفروا او یکبتهم) برداشت فوق، با عنایت به ملحوظات ذیل است. یکم اینکه: «لیقطع» و «یکبتهم»، به جمله «و لقد نصرکم اللّه ببدر» متعلق باشد. دوّم اینکه: «قطع» به معناى هلاک کردن باشد، چنانچه در روح المعانى آمده است. سوّم اینکه: «او» در «او یکبتهم»، براى تنویع باشد; یعنى عدّه اى به هلاکت و عدّه اى دیگر به ذلّت و خوارى کشانده شدند.
۲- هلاکت و خوارى بزرگان سپاه کفر در جنگ بدر* (و لقد نصرکم اللّه ببدر ... لیقطع طرفاً من الّذین کفروا) برخى از مفسّرین، «طرفاً» رابه معناى اشراف و بزرگان گرفته اند، به استناد اساس اللغة که گفته است: «من اطراف العرب یعنى من اشرافهم».
۳- خداوند، هلاک کننده و خوارکننده کافران (لیقطع طرفاً من الّذین کفروا او یکبتهم) فاعل «لیقطع»، ضمیرى است که به «اللّه» ارجاع مى شود.
۴- بازگشت ذلیلانه و ناامیدانه باقیمانده کافران، از اهداف نصرت الهى به رزمندگان بدر (و لقد نصرکم اللّه ببدر ... لیقطع ... فینقلبوا خائبین) جمله «فینقلبوا ... »، عطف بر «لیقطع» است بنابراین بازگشت ذلیلانه و ناامیدانه کافران، از اهداف پیروزى بدر خواهد بود و به مقتضاى «فاء» تفریع، این بازگشت، نتیجه هلاکت و اسارت بخشى از کافران بوده است.
۵- هلاکت و خوارى بخشهایى از قواى دشمنان دین، در جنگ بدر، عاملى در تخریب روحیّه سایر نیروها (لیقطع طرفاً ... فینقلبوا خائبین) «خائبین» از «خیبة»، به معنانى یأس، ناامیدى و نامرادى، حکایت از اثر روانى در باقیمانده کفّار است که به مقتضاى «فاء» در «فینقلبوا»، این ناامیدى، نتیجه هلاکت و خوارى و اسارت گروه زیادى از دشمنان بوده است.
۶- ضرورت تداوم کشتن و به خوارى کشانیدن دشمنان دین، تا مرحله فرار آنان با ذلّت و ناامیدى از صحنه جنگ (لیقطع طرفاً ... فینقلبوا خائبین) از اینکه خداوند اهداف یاد شده را براى پیروزى جنگ بدر مى شمارد، به دست مى آید که مسلمانان در نبرد خویش با مشرکان و کافران باید تا این مراحل به پیش روند و این اهداف را دنبال کنند.
موضوعات مرتبط
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱، ۲، ۴، ۵
- اللّه: امدادهاى اللّه ۱، ۴
- تضعیف روحیه:۵
- جنگ: عوامل شکست در جنگ ۱، ۴، ۵
- جهاد: تداوم جهاد ۶
- دشمنان: ذلت دشمنان ۵، ۶ ; هلاکت دشمنان ۵
- ذلت: عوامل ذلت ۱
- شکست:۱، ۴، ۵
- غزوه بدر:۲، ۴، ۵
- کافران: ذلّت کافران ۲، ۳، ۴ ; هلاکت کافران ۲، ۳
- مجاهدان: امداد به مجاهدان ۱، ۴ ; مجاهدان بدر ۱