آل عمران ٣١
ترجمه
| آل عمران ٣٠ | آیه ٣١ | آل عمران ٣٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
تفسیر
- آيات ۳۲ - ۲۸ آل عمران
- معناى جمله ((مؤ منان كافران را اولياى خود نگيرند))
- تضاد دو صفت كفر و ايمان به دارندگان آنها سرايت مى كند
- مراد از كلمه ((دون )) در جمله ((من دون المؤ منين ))
- جمله اى كه دلالت بر جواز و مشروعيت ((تقيه )) مى كند
- تهديد و تحزير شديد به كسانى كه كافران را ولى و دوست مى گيرند
- خداوند هميشه عالم است نه فقط روز قيامت
- سخنى درباره ((حب )) و ((دوست داشتن خدا)) درذيل جمله : ((ان كنتم تحبون اللّه ...))
- حب چيست و چه آثارى دارد؟
- لازمه دوست داشتن خدا، قبول دين او و اطاعت و تسليم در برابر او است
- معناى آيه ((ان كنتم تحبون اللّه ...))
- مغفرت الهى و در نتيجه ، افاضه رحمت الهى ، اثر نزديكى خدا به بنده است
- چهار نكته كه از آيات كريمه گذشته استفاده شد
- بحث روايتى
- چند روايت درباره حب خدا
نکات آیه
۱ - پیامبر (ص) مأمور فراخوانى دوستداران خدا به پیروى از خویش (قل ان کنتم تحبون اللّه فاتبعونى)
۲ - دوستداران راستین خداوند، پیروان پیامبر (ص) هستند. (قل ان کنتم تحبون اللّه فاتبعونى)
۳ - محبّت راستین، مستلزم پایبندى به لوازم آن است. (قل ان کنتم تحبون اللّه فاتبعونى)
۴ - مخالفت با پیامبر (ص) منافى دوستى با خداوند (قل ان کنتم تحبون اللّه فاتبعونى)
۵ - لزوم پیروى از پیامبر (ص) (قل ان کنتم تحبون اللّه فاتبعونى)
۶ - محبّت و دوستى، مشوق و محرک انسان به عمل (قل ان کنتم تحبون اللّه فاتبعونى)
۷ - بهره گیرى قرآن از عواطف و محبّتها، براى وادار نمودن به عمل (قل ان کنتم تحبون اللّه فاتبعونى یحببکم اللّه)
۸ - کردار انسان، نمایانگر عُلقه ها و گرایشهاى درونى است. (قل ان کنتم تحبون اللّه فاتبعونى)
۹ - اهمیّت التزام به ولایت رهبران الهى و پیروى از آنان (قل ان کنتم ... فاتبعونى یحببکم اللّه و یغفر لکم) قرآن، محبّت الهى و غفران گناهان را پیامد پذیرش ولایت رهبران الهى گرفته است.
۱۰ - پیروى از پیامبر اسلام (ص)، عامل جلب محبّت خداوند و آمرزش همه گناهان (فاتّبعونى یحببکم اللّه و یغفر لکم ذنوبکم) جمع مضاف در «ذنوبکم»، افاده عموم مى کند.
۱۱ - جلب محبّت خدا، هدف نهایى دین و دیندارى است. (فاتّبعونى یحببکم اللّه) زیرا مى فرماید تبعیّت از پیامبر (ص)، موجب محبّت خدا خواهد شد.
۱۲ - نقش رهبران الهى در جلب محبّت خداوند به انسان* (فاتّبعونى یحببکم اللّه) پیامبر (ص) به عنوان مرشدِ راه محبّت الهى، معرفى شده است.
۱۳ - محبّت و غفران الهى، بشارتى به پیروان پیامبر (ص) (فاتّبعونى یحببکم اللّه و یغفر لکم)
۱۴ - پذیرش رهبران الهى و تبعیّت از آنان، زمینه بخشایش گناهان (فاتّبعونى ... و یغفر لکم)
۱۵ - خداوند، غفور (بسیار بخشاینده) و رحیم (بسیار مهربان) است. (و اللّه غفور رحیم)
۱۶ - محبّت الهى نسبت به بندگان، زمینه بخشایش همه گناهان آنان* (یحببکم اللّه و یغفر لکم ذنوبکم) تقدم حب خدا بر غفران، بیانگر نقش محبّت خدا براى غفران گناهان است. و تعمیم غفران به همه گناهان، از اضافه شدن «ذنوب» استفاده شده است; زیرا جمع مضاف افاده عموم مى کند.
۱۷ - نصارا، مدعى دوست داشتن خدا (قل ان کنتم تحبّون اللّه فاتّبعونى) در جمله «ان کنتم ... » فرض شده که مخاطبان مدعى دوست داشتن خداوند هستند و بنابر آنچه مجمع البیان در شأن نزول آیه آورده مراد از مخاطبان آیه مسیحیان مى باشند.
روایات و احادیث
۱۸ - تشویق خداوند به تبعیّت و تصدیق و قبول دعوت پیامبر اکرم (ص) (قل ان کنتم تحبّون اللّه فاتّبعونى) امیر المؤمنین (ع): ... فقال تبارک و تعالى فى التحریض على اتباعه و الترغیب فى تصدیقه و القبول لدعوته «قل ان کنتم تحبّون اللّه فاتّبعونى».[۱]
۱۹ - اعراض از سنّت پیامبر اکرم (ص)، موجب محرومیّت از محبّت الهى (قل ان کنتم تحبّون اللّه فاتّبعونى) رسول خدا (ص) پس از آن که فرمود: من رغب عن سنّتى فلیس منى، آیه فوق را تلاوت کرد.[۲]
۲۰ - تبعیّت از پیامبر (ص)، در نیکوکارى، تقوا، تواضع و خضوع، موجب جلب محبّت خداوند (قل ان کنتم تحبّون اللّه فاتّبعونى یحببکم اللّه) رسول خدا (ص) درباره آیه فوق فرمود: على البرّ و التقوى و التواضع و ذلّة النّفس.[۳]
۲۱ - دین، چیزى جز محبّت نیست. (قل ان کنتم تحبّون اللّه فاتّبعونى یحببکم اللّه) امام باقر (ع): ... هل الدّین الاّ الحبّ؟، الا ترى الى قول اللّه تعالى «قل ان کنتم تحبّون اللّه فاتّبعونى یحببکم اللّه».(۴)
۲۲ - حبّ و بغض در راه خدا، حقیقت دین است. (قل ان کنتم تحبّون اللّه فاتّبعونى یحببکم اللّه) رسول خدا (ص): ... و هل الدّین الاّ الحبّ و البغض فى اللّه قال اللّه تعالى «قل ان کنتم تحبّون اللّه فاتّبعونى ...».(۵)
موضوعات مرتبط
- آمرزش: زمینه آمرزش ۹، ۱۴، ۱۶
- اسماء و صفات: رحیم ۱۵ ; غفور ۱۵
- اطاعت: آثار اطاعت ۹، ۱۴ ; اطاعت از محمّد (ص) ۱، ۵، ۱۰، ۱۸، ۲۰ ; اطاعت از رهبرى ۸، ۱۴
- انگیزش: عوامل انگیزش ۳، ۶، ۱۰
- انبیا: دعوت انبیا ۱۸
- انسان: گرایشهاى انسان ۷
- تربیت: روش تربیت ۱۰
- تکلیف: زمینه عمل به تکلیف ۱۰
- تقوا: آثار تقوا ۲۰
- تواضع: آثار تواضع ۲۰
- حب و بغض: ۴، ۶، ۱۰، ۲۱
- خدا: آمرزش خدا ۱۳; محبّت خدا ۹، ۱۱، ۱۲، ۱۳، ۱۶، ۲۰ ; تشویقهاى خدا ۱۸
- خضوع: آثار خضوع ۲۰
- دوستداران خدا: ۱ ،۲، ۱۷
- دوستى: آثار دوستى ۶
- دین: اهداف دین ۱۲ ; حقیقت دین ۲۰
- دیندارى: آثار دیندارى ۱۲
- رفتار: پایه هاى رفتار ۶، ۷
- عمل: آثار عمل ۷ ; زمینه عمل ۶
- عواطف و احساسات: ۱۰
- محبّت: آثار محبّت ۳، ۶
- محمّد (ص): پیروان محمّد (ص) ۲، ۱۳ ; سیره محمّد (ص) ۱۹ ; مسؤولیت محمّد (ص) ۱
- مسلمانان: بشارت به مسلمانان ۱۳
- مسیحیان: ادعاهاى مسیحیان ۱۷
- واجبات: ۵
- ولایت و امامت: ۸، ۱۱
