عبس ١٠
ترجمه
عبس ٩ | آیه ١٠ | عبس ١١ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«تَلَهّی»: غافل میگردی. توجّه نمیکنی. فعل مضارع است. در اصل (تَتَلَهّی) بوده و در حقیقت نقطه مقابل (تَصَدّی) است.
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۶، سوره عبس
- اشاره به شان نزول اين آيات و غرض سوره كه عبارتست از عتاب هر كس كه ثروتمندان
- خبرى عتاب آميز حاكى از روى گرداندن يك مرد نابينا و عنايت و توجه به توانگران
- اشاره به اينكه قرآن كريم ((تذكره )) است
- مقصود از اينكه درباره قرآن فرمود: ((فى صحف مكرمة ...))
- اشاره به اينكه ملائكه اى مخصوص سفراى وحى و تحت امرجبرئيل متصدى حمل و ابلاغ آن به پيامبران بوده اند
- روايتى حاكى از اعراض پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) از ابن ام مكتوم ونزول آيات : ((عبس و تولى ...))
- بيان اينكه آيات عتاب به روشنى متوجه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) نيست ونزول آن در مورد روى گرداندن آن حضرت از ام مكتوم از جهات مختلف مخدوش و مردود است
- روايتى ديگر حاكى از نزول آيات عتاب در مورد مردى از بنى اميه
نکات آیه
۱ - فرد خشمگین از حضور ابن ام مکتوم در مجلس پیامبر(ص)، از او اعراض کرده، خود را به گفتوگو با دیگرى سرگرم ساخت. (فأنت عنه تلهّى) «تلهّى» در اصل «تتلهّى» بوده و حذف «تاء» از باب تفعّل در این موارد شایع است. این کلمه از ریشه «لهو» است و راغب در مفردات «لهو» را به معناى چیزى دانسته است که انسان را از آنچه باید مقصد او قرار گیرد و براى او اهمیت دارد، باز دارد.
۲ - خداوند، با گوشزد کردن برخورد ناشایست فردى که از ابن ام مکتوم اعراض کرده بود، او را سرزنش کرد. (فأنت عنه تلهّى)
۳ - ترجیح اشراف بر دیگران در تبلیغ دین و برخورد دو گانه تبعیض آمیز در معاشرت با مردم، مذموم است. (أمّا من استغنى . فأنت له تصدّى ... فأنت عنه تلهّى)
۴ - لزوم استقبال از همنشینى با خداترسان و دین پژوهان و پرهیز از بى اعتنایى به آنان (فأنت عنه تلهّى)
۵ - تقویت ایمان مؤمنان، داراى اهمیتى افزون تر از پافشارى بر هدایت معاندان و کافران پندناپذیر (فأنت له تصدّى ... فأنت عنه تلهّى) از مجموع این بخش از آیات، استفاده مى شود که اصرار بر ارشاد کافران، گرچه کارى پسندیده است; ولى هرگاه در تعارض با تقویت ایمان مسلمانى قرار گیرد، باید آن را رها کرد.
۶ - لزوم پرهیز مبلّغان، از برخوردهاى ناهنجارى که زمینه گریز مردم از مجلس وعظ و ارشاد گردد. (لعلّه یزّکّى ... فأنت عنه تلهّى)
موضوعات مرتبط
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱
- اشراف: سرزنش ترجیح اشراف ۳
- ایمان: اهمیت تقویت ایمان ۵
- تبلیغ: اعراض از برخورد ناپسند در تبلیغ ۶; روش تبلیغ ۶; سرزنش تبعیض در تبلیغ ۳
- خدا: سرزنشهاى خدا ۲
- خداترسان: اهمیت همنشینى با خداترسان ۴; ترک اعراض از خداترسان ۴
- عبدالله بن ام مکتوم: اعراض از عبدالله بن ام مکتوم ۱; روش برخورد معترض به عبدالله بن ام مکتوم ۱; سرزنش معترض به عبدالله بن ام مکتوم ۲; قصه عبدالله بن ام مکتوم ۱
- کافران: هدایت کافران ۵
- مبلغان: مسؤولیت مبلغان ۶
- معاشرت: آداب معاشرت ۳
- موعظه: هدایت موعظه ناپذیران ۵