فصلت ١٧
ترجمه
| فصلت ١٦ | آیه ١٧ | فصلت ١٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْعَمی»: کوردلی. گمراهی «صَاعِقَةٌ الْعَذَابِ»: اضافه صفت به موصوف است. مثل: مُهْلِکُ الْعَذَابِ، که در اصل «الْعَذَابُ الْمُهْلِکُ» است (نگا: قرطبی). «الْهُونِ»: مصدر است و به عنوان اسم فاعل یعنی مُهین به کار رفته است. به معنی: خوارکننده و رسواگر (نگا: انعام / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۳ - ۲۵ سوره فصّلت
- انذار به عذاب دنيوى ، عذابى مثل صاعقه عاد و ثمود كه پيامبران به سويشان رفتندو...
- وجه اينكه از هود و صالح عليه السلام با صيغهجمل الرسل ياد كرد
- آنچه گريبانگير عاد و ثمود به سبب كفرشان شد
- مراد از حشر دشمنان خدا به سوى آتش
- توضيح راجع به شهادت اعضاء و پوست بدن آدمى عليه او در قيامت ، و وجوهى كه دراين باره گفته شده است
- اعتراض گناهكاران در قيامت به پوست بدنشان !
- پاسخ اعضاء و پوست بدن در جواب گنكاران
- اقوال مفرسين در تفسير قالوا انطقناالله الذى ...
- بحث اجمالى قرآن قسمتى از آيات قرآنى كه دلالت دارند بر اينكه تمامى موجودات داراىعلم هستند
- بحث اجمالى فلسفى درباره علم داشتن موجودات مادى و غير مجرد
- تفسير آيه : و ما كنتم تستترون ... و بيان اينكهاعمال بندگان از آفريدگار پوشيده نبوده ، خدا بر هرچيزى شهيد ورقيب است
- توبيخ مجرمين در قيامت از جانب خداوند
- معناى اينكه قرين هاى سوء براى مشركين ما بين ايديهم و ما خلفهم را زيبا جلوه دادند
- رواياتى راجع به حسن ظنّ به خدا، و مراد از گواهى دادن پوست بدن در قيامت
نکات آیه
۱ - خداوند، راه هدایت را به قوم ثمود نشان داد. (و أمّا ثمود فهدینهم)
۲ - هدایت و راهنمایى پیامبران، پرتوى از هدایت و راهنمایى خداوند است. (إذ جاءتهم الرسل ... و أمّا ثمود فهدینهم)
۳ - راهنمایى مردمان، رسالت پیامبران الهى (إذ جاءتهم الرسل ... و أمّا ثمود فهدینهم)
۴ - انتخاب گمراهى از سوى قوم ثمود، با وجود روشن شدن راه هدایت براى آنان (و أمّا ثمود فهدینهم فاستحبّوا العمى على الهدى) «استحباب» (مصدر «فاستحبّوا») به معناى دوست داشتن است و آن گاه که با «على» متعدى شود به معناى انتخاب و برگزیدن خواهد بود.
۵ - شرک ورزى و پرستش غیر خدا، گمراهى و کورى است. (فاستحبّوا العمى على الهدى) مصداق بارز براى ضلالت و کوردلى قوم ثمود - به قرینه «ألاّ تعبدوا إلاّ اللّه» در آیه ۱۴ - شرک و پرستش غیر خداوند است.
۶ - یکتاپرستى و پیروى از دعوت پیامبران، نشانه هدایت و بینایى است. (فهدینهم فاستحبّوا العمى على الهدى)
۷ - هلاکت قوم ثمود، با صاعقه خوارکننده و خفت آور (فأخذتهم صعقة العذاب الهون)
۸ - گرفتار آمدن قوم ثمود به عذاب دفعى و ناگهانى (فأخذتهم صعقة العذاب الهون) «صاعقة» به معناى صداى شدید آسمانى است و با توجه به مفرد بودن آن، معنا چنین مى شود: «ثمودیان با یک فریاد آسمانى از میان رفتند». بنابر این مردم قوم ثمود بر خلاف قوم عاد - که چندین روز عذاب آنان به طول انجامید -، به عذابى ناگهانى گرفتار شدند.
۹ - نزول عذاب بر جوامع ضلالت پیشه، پس از اتمام حجت الهى بر آنان (فهدینهم فاستحبّوا العمى ... فأخذتهم صعقة العذاب)
۱۰ - عذاب و هلاکت قوم ثمود، ره آورد عملکرد خود آنان (فأخذتهم صعقة العذاب ... بما کانوا یکسبون)
۱۱ - جوامع گمراه و گنه کار، در خطر گرفتار شدن به عذاب هاى دنیوى اند. (فاستحبّوا العمى على الهدى فأخذتهم صعقة العذاب الهون بما کانوا یکسبون)
۱۲ - انسان، داراى اختیار و آزادى در انتخاب هدایت و گمراهى و تعیین سرنوشت خویش (فاستحبّوا العمى ... فأخذتهم ... بما کانوا یکسبون)
روایات و احادیث
۱۳ - «قال الصادق(ع): فى قوله عزّوجلّ: «و أمّا ثمود فهدیناهم فاستحبّوا العمى على الهدى» قال: وجوب الطاعات و تحریم المعاصى...;[۱] از امام صادق(ع) درباره سخن خداوند عزّوجلّ که فرموده «و أمّا ثمود فهدیناهم فاستحبّوا العمى على الهدى» روایت شده که فرمود: [هدایت در این جا ]بیان کردن وجوب طاعات و حرمت گناهان است».
موضوعات مرتبط
- اطاعت: اطاعت از انبیا ۶; وجوب اطاعت از خدا ۱۳
- انبیا: رسالت انبیا ۳; منشأ هدایتهاى انبیا ۲
- انسان: اختیار انسان ۱۲; هدایت انسان ها ۳
- ایمان: ایمان به توحید ۶
- بصیرت: نشانه هاى بصیرت ۶
- خدا: اتمام حجت خدا ۹; قانونمندى عذابهاى خدا ۹; هدایتگرى خدا ۱; هدایتهاى خدا ۲
- سرنوشت: عوامل مؤثر در سرنوشت ۱۲
- شرک: گمراهى شرک ۵
- عذاب: عذاب ناگهانى ۸
- قوم ثمود: آثار عمل قوم ثمود ۱۰; تاریخ قوم ثمود ۸; ذلت قوم ثمود ۷; زمینه هدایت قوم ثمود ۱; غافلگیرى قوم ثمود ۸; لجاجت قوم ثمود ۴; منشأ گمراهى قوم ثمود ۴; منشأ هلاکت قوم ثمود ۱۰; ویژگیهاى عذاب قوم ثمود ۸; هدایت ناپذیرى قوم ثمود ۴; هلاکت قوم ثمود ۷
- گمراهان: اتمام حجت به گمراهان ۹; عذاب دنیوى گمراهان ۱۱; قانونمندى عذاب گمراهان ۹
- گمراهى: انتخاب گمراهى ۱۲
- گناه: حرمت گناه ۱۳
- گناهکاران: عذاب دنیوى گناهکاران ۱۱
- محرمات : ۱۳
- مشرکان: کوردلى مشرکان ۵
- هدایت: انتخاب هدایت ۱۲; مراد از هدایت ۱۳; نشانه هاى هدایت ۶
- هلاکت: هلاکت با صاعقه ۷
منابع
- ↑ نورالثقلین، ج ۴، ص ۵۴۳، ح ۲۳.
