روایت:الکافی جلد ۲ ش ۲۳۱۷

آدرس: الكافي، جلد ۱، كِتَابُ فَضْلِ الْعِلْم

عده من اصحابنا عن احمد بن محمد بن خالد عن يعقوب بن يزيد عن علي بن جعفر عن عبد الملك بن قدامه عن ابيه عن علي بن الحسين ع قال قال رسول الله ص يوما لجلسايه :

تَدْرُونَ مَا اَلْعَجْزُ قَالُوا اَللَّهُ وَ رَسُولُهُ‏ أَعْلَمُ فَقَالَ اَلْعَجْزُ ثَلاَثَةٌ أَنْ يَبْدُرَ أَحَدُكُمْ بِطَعَامٍ يَصْنَعُهُ لِصَاحِبِهِ فَيُخْلِفَهُ وَ لاَ يَأْتِيَهُ وَ اَلثَّانِيَةُ أَنْ يَصْحَبَ اَلرَّجُلُ مِنْكُمُ اَلرَّجُلَ أَوْ يُجَالِسَهُ يُحِبُّ أَنْ يَعْلَمَ مَنْ هُوَ وَ مِنْ أَيْنَ هُوَ فَيُفَارِقَهُ قَبْلَ أَنْ يَعْلَمَ ذَلِكَ وَ اَلثَّالِثَةُ أَمْرُ اَلنِّسَاءِ يَدْنُو أَحَدُكُمْ مِنْ أَهْلِهِ فَيَقْضِي حَاجَتَهُ وَ هِيَ لَمْ تَقْضِ حَاجَتَهَا فَقَالَ‏ عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ عَمْرِو بْنِ اَلْعَاصِ‏ فَكَيْفَ ذَلِكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ‏ قَالَ يَتَحَوَّشُ‏ وَ يَمْكُثُ حَتَّى يَأْتِيَ ذَلِكَ مِنْهُمَا جَمِيعاً قَالَ وَ فِي حَدِيثٍ آخَرَ قَالَ‏ رَسُولُ اَللَّهِ ص‏ إِنَّ مِنْ أَعْجَزِ اَلْعَجْزِ رَجُلاً لَقِيَ رَجُلاً فَأَعْجَبَهُ نَحْوُهُ فَلَمْ يَسْأَلْهُ عَنِ اِسْمِهِ وَ نَسَبِهِ وَ مَوْضِعِهِ‏

ترجمه

کمره ای, اصول کافی ترجمه کمره ای جلد ۶, ۵۹۱

از على بن الحسين (ع) كه: رسول خدا (ص) يك روز به همنشين‏هاى خود فرمود: مى‏دانيد عجز كدام است؟ گفتند: خدا و رسولش داناترند، فرمود: عجز و درماندگى سه چيز است: الف- يكى از شماها بشتابد و خوراكى براى رفيق خود آماده سازد و او نيايد از آن بخورد و خلف وعده كند. ب- اينكه مردى از شماها با ديگرى رفيق و همصحبت شود يا همنشين گردد و دوست دارد كه بداند او كيست و از كجا است و پيش از آنكه اين را بداند از او جدا شود. ج- در باره كار زنها است، يكى از شماها به زنِ خود در آيد و حاجتش برآيد (يعنى انزال كند و از عمل فارغ گردد) با اينكه آن‏ زن هنوز كامياب نشده و آتش شهوتش فرو ننشسته است؛ عبد اللَّه بن عمرو بن عاص عرض كرد: اين مطلب چگونه است؟ فرمود: خوددارى كند و بپايد تا آب از هر دو آيد. فرمود: در حديث ديگر است كه رسول خدا (ص) فرموده است: از بدترين درماندگى است كه مردى با مردى برخورد كند و از او خوشش آيد و او را بپسندد و از نام و نسب او نپرسد.

مصطفوى‏, اصول کافی ترجمه مصطفوی جلد ۴, ۴۹۶

حضرت زين العابدين عليه السلام از رسول خدا (ص) حديث كند كه روزى به همنشينهاى خود فرمود: آيا ميدانيد كه ناتوانى چيست؟ عرضكردند: خدا و رسولش داناترند، فرمود: ناتوانى سه چيز است: يكى اينكه كسى اقدام كند و خوراكى براى رفيقش آماده كند و آن رفيق خلف وعده كند و براى صرف آن خوراك پيش او نيايد، دوم اينكه كسى از شما با ديگرى رفاقت كند يا همنشين شود و دوست دارد بداند كه او كيست و از كجا است و پيش از اينكه داناى بآن گردد از او جدا شود، سوم در باره كار زنها است، كه يكى از شما بزن خود نزديك شود و كام خود را بگيرد (و از آن زن لذت برد) با اينكه آن زن كامش را نگرفته، عبد اللَّه پسر عمرو عاص عرضكرد: اى رسول خدا آن چگونه است؟ فرمود خوددارى و درنگ كند تا از هر دو انزال شود. فرمود: و در حديث ديگرى است كه رسول خدا (ص) فرموده: ناتوانترين ناتوانها مردى است كه بمردى ديگر برخورد كند و از رفتار او خوشش آيد، و از نام و نسب و جاى او نپرسد.

محمدعلى اردكانى, تحفة الأولياء( ترجمه أصول كافى) - جلد ۴, ۷۷۷

چند نفر از اصحاب ما روايت كرده‏اند، از احمد بن محمد بن خالد، از يعقوب بن يزيد، از على بن جعفر، از عبد الملك بن قدامه، از پدرش، از حضرت على بن الحسين عليهما السلام كه فرمود: «رسول خدا صلى الله عليه و آله روزى به همنشينان خود فرمود: مى‏دانيد كه عجز و ناتوانى چيست؟ عرض كردند كه: خدا و رسولش داناترند. فرمود كه: عجز سه چيز است: اوّل آنكه يكى از شما مبادرت كند به طعامى كه آن را از براى صاحبش بسازد، پس با او خُلف كند و در نزدش نيايد، و دويم آنكه مردى از شما با مردى رفاقت كند يا با او همنشينى نمايد، واجب است كه بداند كه آن كيست و از كجا است. پس از او جدا مى‏شود، پيش از آنكه اين را بداند، و سيم امر زنان است. يكى از شما به اهلش نزديك مى‏شود و حاجت خود را برمى‏آورد، و آن زن حاجت خود را هنوز برنياورده [است‏]. پس عبداللَّه، پسر عمرو بن عاص، عرض كرد كه: يا رسول اللَّه! اين امر چگونه است؟ فرمود كه: سخت مى‏آميزد و درنگ مى‏كند تا آنكه آن، از ايشان، هر دو بيايد» (يعنى آب منى).و گفته است كه: در حديث ديگر است كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود كه: «از عاجزترين عاجزها مردى است كه مردى را ملاقات كند، و طورش [/ روش و اخلاقش‏] او را خوش آيد، و او را از نام و نسب و جايش سؤال نكند».