الحج ٣
ترجمه
الحج ٢ | آیه ٣ | الحج ٤ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«یُجَادِلُ فِی اللهِ»: درباره ذات و صفات و افعال و اعمال خدا ستیزهگری میکند. «شَیْطَانٍ»: مراد اهریمن انس و جنّ است (نگا: بقره / ، انعام / . «یَتَّبِعُ کُلَّ شَیْطَانٍ»: در این جدال از هر اهریمنی پیروی میکند. در همه اعمال و اقوال از هر اهریمنی پیروی میکند. «مَرِیدٍ»: متمرّد و سرکش.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۳ - ۱۶ سوره حج
- وصف الحال سه صنف از مردم : اصرار كنندگان برباطل ، متزلزلان در راه حق و مؤ منان
- مراد از اينكه درباره رهبرى پيروى از شيطان فرمود:((كتب عليه انه من تولاه فانهيضله ...((
- رفع ريب و ترديد در بعث و نشور، با بيان چگونگى خلقت انسان و نبات
- نسبت زمين به گياه مانند نسبت رحم به جنين است
- تفصيلى در مورد استنتاج پنج نتيجه از بيان كيفيت خلقت انسان و نبات
- مقصود از ((علم (( و ((هدى (( در آيه : ((و من الناس منيجادل فى الله بغير علم و لاهدى ...((
- وصف صنفى ديگر كه دين را براى دنيايشان مى خواهند (و من الناس من يعبد الله علىحرف ...)
- معنى و مفاد آيه : ((من كان يظن ان لن ينصره الله ...(( و وجوهى كه درباره آن گفته اند
- دو روايت در ذيل ( و من الناس من يجادل ...)
- رواياتى درباره مراد از ((مخلقة و غيرمخلقة (( و جمله : ((نقر فى الارحام ما نشاء الىاجل مسمى ((
- چند روايت در ذيل آيه : ((و من الناس من يعبد الله على حرف (( كه درباره طالبان دين براى دنيا است
نکات آیه
۱- مجادله خصمانه برخى از مشرکان عصر بعثت، علیه اندیشه توحید و یکتاپرستى (و من الناس من یجدل فى اللّه بغیر علم) «جدال و مجادلة» (مصدر «یجادل») به معناى برخورد خصمانه با یک رأى و اعتقاد است. قید «فى الله» مى رساند که اندیشه توحید ربوبى - که از سوى پیامبر(ص) در میان مردم تبلیغ مى شد - خشم گروهى از اهل شرک را برانگیخته بود و آنان به منظور جلوگیرى از نفوذ آن فکر، به مبارزه با آن حضرت پرداختند و علیه آن اندیشه، جدال خصمانه کردند.
۲- سرزنش گروهى از مشرکان عصر بعثت از سوى خدا، به خاطر بحث و جدل جاهلانه آنان درباره خدا (و من الناس من یجدل فى اللّه بغیر علم)
۳- پافشارى بر عقاید باطل و فاقد مبانى علمى، امرى نکوهیده و مورد سرزنش خداوند (و من الناس من یجدل فى اللّه بغیر علم )
۴- شرک، اندیشه اى جاهلانه، بى اساس و غیر قابل دفاع است. (و من الناس من یجدل فى اللّه بغیر علم)
۵- بحث و جدل، در صورت مبتنى بودن بر پایه هاى دانش و برهان، جایز و بلامانع است. (و من الناس من یجدل فى اللّه بغیر علم) قید «بغیر علم» بیانگر این نکته است که اگر جدل و پافشارى روى یک عقیده و ابطال رأى و عقیده دیگران برپایه علم و استدلال باشد، جایز است.
۶- مجادله و پافشارى بر عقاید موهوم و غیر علمى، پیروى از شیطان است. (ومن الناس من یجدل... و یتّبع کلّ شیطن مرید)
۷- شیطان، موجودى است سراسر شرّ و عارى از هر نیکى و خیر. (و یتّبع کلّ شیطن مرید) «مَرید» صفت توضیحى براى «شیطان» و به معناى عارى از خیر و نیکى است. (مفردات راغب)
۸- شیطان، نه نوعى منحصر به فرد، که داراى مصادیق و افرادى بسیار است. (و یتّبع کلّ شیطن مرید)
۹- گوناگونى راه هاى فریب و نیرنگ شیطان براى گمراه کردن انسان (و یتّبع کلّ شیطن مرید) برداشت یاد شده بدان احتمال است که جمله «یتّبع کلّ شیطان» به تقدیر «یتّبع کلّ خطوة من خطوات الشیطان» باشد.
۱۰- جبهه ضد توحیدى در صدراسلام، متشکل از گروهى جاهل، بى منطق و پیرو بى چون و چراى شیطان بود. (ومن الناس من یجدل فى اللّه بغیر علم و یتّبع کلّ شیطن مرید)
موضوعات مرتبط
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱۰; جاهلان صدر اسلام ۱۰
- توحید: مجادله در توحید ۱
- جاهلان : جاهلان صدر اسلام ۱۰
- خدا: سرزنشهاى خدا ۲، ۳; مجادله درباره خدا ۲
- شرک: بى منطقى شرک ۴
- شیطان: پیروان شیطان در صدراسلام ۱۰; پیروى از شیطان ۶; تنوع روش اغواگرى شیطان ۹; حقیقت شیطان ۷، ۸; شرارت شیطان ۷
- عقیده: اصرار بر عقیده باطل ۶; سرزنش اصرار بر عقیده باطل ۳; عقیده باطل ۴
- مجادله: احکام مجادله ۵; برهان در مجادله ۵; بى منطقى در مجادله ۶; شرایط جواز مجادله ۵
- مشرکان: بى منطقى مشرکان صدراسلام ۱۰; دشمنى مشرکان صدراسلام ۱، ۲; سرزنش مشرکان صدراسلام ۲; مجادله مشرکان صدراسلام ۱، ۲