المائدة ٢٦
ترجمه
| المائدة ٢٥ | آیه ٢٦ | المائدة ٢٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«یَتِیهُونَ»: راه گم می‌کنند. سرگردان می‌مانند. «فَلا تَأْسَ»: غم مخور. غمگین مباش. از ماده (أسی) است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
نکات آیه
۱- قوم موسى (ع)، محروم از تصرف سرزمین مقدس به مدت چهل سال (قال فانها محرمة علیهم اربعین سنة) مراد از «محرمة»، حرمت تکوینى است نه حرمت تشریحى.
۲- محرومیت قوم موسى (ع) از تسلط بر سرزمین مقدس و سکونت در آن، پیامد و کیفر فسق و سرپیچى آنان از فرمان موسى (ع) (إنّا لن ندخل ابداً ... فانها محرمة علیهم) جمله «فانها محرمة ...»، تفریع بر نافرمانى آنان از دستور موسى (ع) است، نه اینکه متفرع بر نفرین او (فافرق بیننا ...) باشد.
۳- قوم موسى (ع)، سرگردان در بیابان به مدت چهل سال (اربعین سنة یتیهون فى الارض) با توجه به اینکه جمله «یتیهون» حال براى ضمیر در «علیهم» است، معلوم مى شود که زمان سرگردانى آنان نیز چهل سال بوده است.
۴- سرگردانى قوم موسى (ع) در بیابان، پیامد و کیفر فسق و سرپیچى آن از فرمان موسى (ع) (إنّا لن ندخلها ... یتیهون فى الارض)
۵- زمان سرپیچى قوم موسى (ع) از فرمان وى، سرآغاز سرگردانى چهل ساله آنان و محرومیت از تسلط بر قدس (إنّا لن ندخلها ... اربعین سنة یتیهون فى الارض)
۶- ترک جهاد از سوى نیروهاى کارآمد بنى اسرائیل، موجب گرفتارى همه مردم آن قوم به سرگردانى و محرومیت از تسلط بر سرزمین مقدس (قال فانها محرمة علیهم اربعین سنة) برداشت فوق مبتنى بر امرى مسلم و طبیعى در داستان تیه مى باشد و آن اینکه همه قوم موسى ; حتى زنان و کودکان و پیران، به سرگردانى گرفتار آمده و از ورود به سرزمین مقدس محروم شدند، با اینکه این گروه مأمور به مبارزه و جهاد نبودند تا بر اثر تخلف، عقوبت شوند.
۷- فرجام ملتها در گرو کیفیت موضعگیرى ایشان در برابر فرمانهاى خداوند (إنّا لن ندخلها ابداً ... فانها محرمة علیهم اربعین سنة)
۸- وابستگى برخى مقدرات الهى به عملکرد آدمیان (تقدیر معلق) (کتب اللّه لکم ... فانها محرمة علیهم اربعین سنة)
۹- عملکرد انسانها، مى تواند زمینه ساز تغییر مقدرات از جانب خداوند باشد. (کتب اللّه لکم ... فانها محرمة علیهم اربعین سنة)
۱۰- امکان گرفتارى گناهکاران به عقوبت گناهشان در دنیا (فانها محرمة علیهم اربعین سنة یتیهون فى الارض)
۱۱- بى گناهان جامعه، در خطر گرفتار آمدن به کیفر گناهکاران (قال فانها محرمة علیهم اربعین سنة)
۱۲- پرهیز از تأسف و اندوه بر گناهکاران بنى اسرائیل، فرمان خداوند به موسى (ع) (فلاتأس على القوم الفسقین)
۱۳- ضرورت پرهیز از تأسف و اندوه بر گناهکاران گرفتار به کیفر الهى (فلاتأس على القوم الفسقین)
۱۴- قوم موسى، مردمانى فاسق و نافرمان (إنّا لن ندخلها ... فلاتأس على القوم الفسقین)
۱۵- لجاجت قوم موسى در برابر فرمانهاى وى، نشانه فسق آنان (إنّا لن ندخلها ... فلاتأس على القوم الفسقین)
۱۶- رأفت و مهربانى موسى (ع) نسبت به قوم خود، على رغم نافرمانى و گناه آنان (فلاتأس على القوم الفسقین) «فلاتأس» از ماده «اسى» به معناى حزن و اندوه است. بر حذر داشتن موسى (ع) از تأسف بر بنى اسرائیل، دلالت بر وقوع تأسف و یا انتظار وقوع آن دارد و در هر حال، نشانه عطوفت موسى (ع) نسبت به آنان است.
روایات و احادیث
۱۷- سرگردانى قوم موسى در سرزمینى به مساحت چهار فرسخ در مدت چهل سال، تاوان نافرمانى آنان در برابر موسى(ع) (ادخلوا الارض المقدسة ... قال فانها محرمة علیهم اربعین سنة یتیهون فى الارض) از امام باقر (ع) در توضیح آیه فوق روایت شده: فلما ابوا ان یدخلوها حرمها اللّه علیهم فناهوا فى اربع فراسخ اربعین سنة ... .[۱]
۱۸- سرگردانى بنى اسرائیل در پى سرپیچى از فرمان موسى (ع) با چرخیدن زمین به هنگام سفر شبانه آنان و بازگردانده
۱- . اختصاص منصوب به شیخ مفید، ص ۲۶۵; تفسیر برهان، ج ۱، ص ۴۵۶، ح ۱. شدن به محل سکونت اولیه خویش (قال فانها محرمة علیهم اربعین سنة یتیهون فى الارض) از امام صادق (ع) در بیان کیفیت سرگردانى بنى اسرائیل روایت شده: ... اذا کان العشاء و اخذوا فى الرحیل ... اذا ارتحلوا و استوت بهم الارض قال اللّه للارض دیرى بهم فلایزالوا کذلک ... فاذا اصبحوا اذا ابنیتهم و منازلهم التى کانوا فیها بالامس ... .[۲]
۱۹- سرزمین مصر، جایگاه سرگردانى قوم موسى بمدت چهل سال (قال فانها محرمة علیهم اربعین سنة یتیهون فى الارض) از امام باقر (ع) در مورد سرگردانى قوم موسى روایت شده: ... فتاهوا فى الارض اربعین سنة فى مصر و فیا فیها ... .[۳]
موضوعات مرتبط
- اماکن مقدس:۵، ۶
- بداء: زمینه بداء ۹
- بنى اسرائیل: تاریخ بنى اسرائیل ۱، ۳، ۴، ۵، ۱۷، ۱۸، ۱۹ ; سرگردانى بنى اسرائیل ۳، ۴، ۵، ۶، ۱۷، ۱۸، ۱۹ ; عصیان بنى اسرائیل ۴، ۵، ۱۲، ۱۴، ۱۵، ۱۶ ۱۷، ۱۸ ; فسق بنى اسرائیل ۱۴، ۱۵ ; لجاجت بنى اسرائیل ۱۵ ; محرومیت بنى اسرائیل ۲، ۶
- بیخگناهان: کیفر بیخگناهان ۱۱
- تکلیف: آثار عمل به تکلیف ۷
- جامعه: عوامل انحطاط جامعه ۱۱
- جهاد: آثار ترک جهاد ۶
- خدا: اوامر خدا ۱۲ ; تغییر تقدیرات خدا ۹ ; تقدیرات خدا ۸
- زمین: چرخش زمین ۱۸
- سرزمین مصر:۱۹
- سرزمین مقدس:۱، ۵، ۶ فتح سرزمین مقدس ۱، ۵، ۶ ۲
- عدد چهار:۱۷
- عدد چهل:۱، ۳، ۵، ۱۷، ۱۹
- عصیان: آثار عصیان ۲، ۴، ۱۷ ; کیفر عصیان ۲، ۴
- عمل: آثار عمل ۸، ۹
- فسق: آثار فسق ۲، ۴ ; کیفر فسق ۲، ۴ ; نشانه هاى فسق ۱۵
- کیفر: موجبات کیفر ۱۳
- گناه: آثار اجتماعى گناه ۱۱
- گناهکاران: اندوه بر گناهکاران ۱۲، ۱۳ ; کیفر دنیوى گناهکاران ۱۰
- مقدرات: معلق ۸
- موسى (ع): عصیان از موسى (ع) ۲، ۴، ۵، ۱۵، ۱۷، ۱۸ ; موسى (ع) و بنى اسرائیل ۱۲، ۱۶ ; مهربانى موسى (ع) ۱۶
- موضعگیرى: آثار موضعگیرى عقیدتى ۷
- یهود: فاسقان یهود ۱۴
