الإسراء ٦٧
ترجمه
الإسراء ٦٦ | آیه ٦٧ | الإسراء ٦٨ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«الضُّرُّ»: ناراحتیها و گرفتاریها. مشکلات و سختیها (نگا: انعام / ، یونس / و . «ضَلَّ»: گم شد. از ذهن محو و از نظر ناپدید گردید).
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
بَلْ إِيَّاهُ تَدْعُونَ فَيَکْشِفُ... (۲) قُلْ مَنْ يُنَجِّيکُمْ مِنْ... (۶) هُوَ الَّذِي يُسَيِّرُکُمْ فِي... (۷) وَ مَا بِکُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ... (۲) وَ إِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى... (۴) أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا... (۲) فَإِذَا رَکِبُوا فِي الْفُلْکِ دَعَوُا... (۳) وَ إِذَا غَشِيَهُمْ مَوْجٌ... (۴) وَ إِذَا مَسَ الْإِنْسَانَ ضُرٌّ دَعَا... (۸)
تفسیر
- آيات ۶۶ - ۷۲ سوره اسرى
- انسان بالفطره متوجه خدا است
- آيا در خشكى تضمينى وتاءمينى از گرفتارى ها داريد كه از خدا اعراض مى كنيد؟
- معناى آيه : ((ولقد كرمنا بنى آدم ...((
- امتياز وخصيصه انسان بين همه موجودات ونظر مفسرين در اين باره
- معناى جمله : ((وفضلنا هم على كثير ممن خلقنا تفضيلا((
- فرق بين ((تكريم (( و((تفضيل (( انسان ونظر بعضى مفسرين در اين خصوص
- آيه شريفه ناظر به تفضيل انسان از حيث وجود مادى است وملائكه ازمفضل عليه (كثير ممن خلقنا) خارج است
- گفتار در برترى انسان از ملائكه
- نقد كلام زمخشرى كه قول بر تفضيل انسان بر ملك را مردود دانسته است
- افضل بودن اطاعت انسان از جهت كشف صفاى باطن وحسن سريره اواست
- موارد استعمال كلمه ((امام (( در قرآن
- مراد از ((امامهم (( در جمله : ((يوم ندعوا كل اناس بامامهم ((
- اقوال ووجوه مختلف درباره مراد از ((امام (( در جمله فوق
- معناى ((من كان فى هذه اعمى فهوفى الاخرة اعمى (( ووجوهى كه در اين باره گفته شده است
- بحث روايتى (رواياتى درباه برترى انسان ، احضار هر گروه با امام خود در قيامت و...)
نکات آیه
۱- لحظه هاى خطرآفرین سفرهاى دریایى، زمینه بروز گرایش انسان به خداى یگانه و رویکرد به او و از یاد بردن غیر او (و إذا مسّکم الضرّ فى البحر ضلّ من تدعون إلاّ إیّاه)
۲- تنگناهاى زندگى و لحظه هاى خطرآفرین که هیچ امیدى به رهایى از آنها نیست، بیدارگر فطرت خداجویى در نهاد انسان (و إذا مسّکم الضرّ ... ضلّ من تدعون إلاّ إیّاه) ذکر گرفتارى در دریا در میان ابتلاهاى فراوانى که ممکن است انسانها را گرفتار کند، به این جهت است که در تلاطم دریا امیدى براى نجات و رهایى نیست.
۳- انسانها در گردابهاى خطرآفرین، نه تنها متوجه خداوند مى شوند; بلکه او را یگانه قدرتى مى دانند که توان نجات آنان را از مرگ حتمى دارد. (و إذا مسّکم الضرّ فى البحر ضلّ من تدعون إلاّ إیّاه)
۴- در لحظه هاى دشوار، کارآمد نبودن قدرتهاى غیر الهى برملا مى شود و از اسباب ظاهرى قطع امید مى گردد. (و إذا مسّکم ... ضلّ من تدعون)
۵- انسانها، فطرتاً از مرگ و نیستى گریزان بوده و علاقه مند به بقا هستند. (و إذا مسّکم الضرّ ضلّ من تدعون إلاّ إیّاه) از اینکه خداوند فرموده است: «وقتى انسانها احساس خطر جدّى مى کنند، تنها رو به سوى او مى آورند تا آنها را از مرگ نجات دهد» حکایت از آن دارد که آنان علاقه مند به بقا و گریزان از مرگ هستند.
۶- انسانها پس از رهایى از خطرهاى مرگ آفرین، خدا را فراموش مى کنند و از حق روى گردان مى شوند. (فلمّا نجّکم إلى البرّ أعرضتم)
۷- نجات از خطراتى که مرگ قطعى براى انسان مى آورد، تنها به عنایت خداوند امکان پذیر است. (و إذا مسّکم الضرّ فى البحر ضلّ من تدعون إلاّ إیّاه فلمّا نجّکم إلى البرّ)
۸- آسایش و احساس امنیت، زمینه گرایش انسان به کفران نعمت (فلمّا نجّکم إلى البرّ أعرضتم و کان الإنسن کفورًا)
۹- انسان، موجودى بس ناسپاس و حق ناشناس (و کان الإنسن کفورًا) «کفور» صیغه مبالغه و براى مبالغه در کفران نعمت (نادیده گرفتن نعمت) است.
۱۰- غفلت از یاد خدا در پى نجات از خطرات، برخاسته از خصلت حق ناشناسى شدید انسان است. (فلمّا نجّکم إلى البرّ أعرضتم و کان الإنسن کفورًا) جمله «و کان الإنسان کفوراً» - که بیانگر یک خصلت عام همه انسانهاست - به منزله تعلیل براى مطالب قبل است.
موضوعات مرتبط
- آسایش: آثار آسایش ۸
- ابتلا: آثار ابتلا به سختى ۳، ۴
- امنیت: آثار امنیت ۸
- انسان: آثار کفران انسان ۱۰; صفات انسان ۹، ۱۰; غفلت انسان ها ۶; فطریات انسان ۲، ۵; کفران انسان ۹
- ایمان: ایمان به قدرت خدا ۳; ایمان به نجات بخشى خدا ۳; زمینه ایمان به توحید ۱
- توحید: زمینه توحید ۳
- حق: اعراض از حق ۶
- حوادث: منشأ نجات از حوادث ۷
- خدا: آثار عنایت خدا ۷; اختصاصات خدا ۷; نجات بخشى خدا ۷
- خطر: آثار نجات از خطر ۶، ۱۰
- ذکر: زمینه ذکر خدا ۳
- زندگى: آثار مشکلات زندگى ۲
- سختى: آثار سختى ۲; آثار نجات از سختى ۶
- علایق: علاقه به حیات ۵
- عوامل طبیعى: یأس از عوامل طبیعى ۴
- غفلت: زمینه غفلت از خدا ۶، ۱۰; زمینه غفلت از غیرخدا ۱; غفلت هنگام امنیت ۶
- فطرت: زمینه تنبه فطرت ۲، ۳; فطرت خداجویى ۲
- قدرت: بى تأثیرى قدرت غیرخدا ۴
- کفران: زمینه کفران نعمت ۸
- مرگ: فرار از مرگ ۵; منشأ نجات از مرگ ۷
- مسافرت: آثار خطر مسافرت دریایى ۱