النحل ٩٦
ترجمه
النحل ٩٥ | آیه ٩٦ | النحل ٩٧ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«یَنفَدُ»: تمام میشود. فانی میگردد (نگا: کهف / . «بِأَحْسَنِ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ»: کالای عمل متوسّط و خوب و عالی صابران را عالی به حساب میآوریم و یکسان به قیمت عالی میخریم و پاداش میدهیم. پاداش بهترین کار ایشان را خواهیم داد که صبر است و از جمله آن پایبند بودن به عهد و پیمان. کارهای ایشان را با پاداش بهتر و زیباتر از کارهایشان سزا میدهیم که جزای مضاعف است.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- نحل آيات ۹۰ - ۱۰۵،سوره نحل
- اشاره به احتمام شديد در اسلام به اصلاح وضع جامعه
- اشاره به معنا و اقسام دوگانه عدل (فردى و اجتماعى )
- بيان اينكه امر به عدل در ((ان الله ياءمر بالعدل و الاحسان )) امر به عدالت اجتماعىاست
- امر به احسان نسبت به ديگران در ((ان الله ياءمربالعدل و الاحسان )) و احسان نسبت به خويشاوندان در ((ايتاء ذى القربى ))
- نهى از فحشا و منكر و بغى در واقع امر به حفظ وحدت در مجتمع است
- سبب شناعت شكستن قسم
- تمثيل نقض عهد به پنبه كردن خود رشته
- انسان مسؤ ول است و اضلال خدا ابتدائى نيست و فرع بر ضلالت شخص گمراه است
- نهى مستقل از اينكه هسم وسيله خدعه و دغلكارى قرار داده شود
- مقصود از اينكه فرمود: صابران را پاداش مى دهيم ((با حسن ما كانوا يعملون ))
- ويژگيهاى حيات طيبه اى كه خداوند آن را به نيكوكاران وعده داده است
- وجوهى ديگر كه درباره مراد از حيات طيبه گفته شده است
- مراد از استعاذه به خدا از شيطان ، پناه جستن قبلى است
- استعاذه به خدا توكل به خدا است و ايمان وتوكل دو ملاك صدق عبوديت هستند
- گروهى كه شيطان بر آنان مسلط است
- اشاره به مساءله نسخ و حكمت آن و پاسخ به خرده گيرى مشركين در آيه شريفه : ((و اذابدلنا آيه مكان اية ...))
- اتهام مشركين به پيامبر(ص ) در ارتباط با مسئله نسخ
- توضيحى در مورد اينكه با نزول آيات ناسخ خداوند ايمان مؤ منين را تثبيت مى كند
- شرح و تفصيل جواب خداى سبحان به افتراى مشركين بهرسول خدا(ص ) كه گفتند مردى غير عرب به او مى آموزد
- رواياتى در ذيل آيه : ((ان الله يامر بالعدل و الاحسان ...)) و بيان مراد ازعدل و احسان
- دو روايت در ذيل آيه : ((من عمل صالحا من ذكر و انثى فلنحيينه حيوة طيبة ))
- رواياتى در ذيل آيه : ((يقولون انما يعمله بشر...))
- مؤ من هرگز دروغ نمى گويد
نکات آیه
۱- دستاوردهاى مادى انسان، فناپذیر و ارزشهاى معنوى و پاداشهاى الهى، باقى و جاودانه است. (ما عندکم ینفد و ما عند الله باق)
۲- جاودانگى ارزشهاى معنوى و پاداشهاى الهى، راز برترى مطلق آنها بر دستاوردهاى مادى انسان (إنما عند الله هو خیر لکم ... ما عندکم ینفد و ما عند الله باق)
۳- خداوند، به هر یک از اعمال نیک صابران، مطابق بهترین نوع آنها پاداش مى دهد. (و لنجزینّ الذین صبروا أجرهم بأحسن ما کانوا یعملون)
۴- هر عمل نیک، داراى مراتب مختلف در نیکى و پاداشهاى گوناگون و متناسب است. (و لنجزینّ الذین صبروا أجرهم بأحسن ما کانوا یعملون) اینکه خداوند اعمال صابران را به بهترین نوع عمل پاداش مى دهد، نشانگر آن است که هر عمل نیک داراى انواع و مراتب مختلفى است که خداوند در مقام جزا، بهترین نوع آنها را ملاک قرار داده و به صابران عطا مى فرماید.
۵- صابران، برخوردار از عنایت و فضل ویژه الهى (و لنجزینّ الذین صبروا أجرهم بأحسن ما کانوا یعملون)
۶- پایبندى به تعهدات و پیمانها، موجب برخوردارى از پاداشهاى برتر الهى است. (و لاتشتروا بعهد الله ثمنًا قلیلاً ... و لنجزینّ الذین صبروا أجرهم بأحسن ما کانوا یعملون)
۷- گذشتن از مادیات به امید رسیدن به پاداشهاى جاودان الهى، نیازمند صبر و شکیبایى است. (ما عندکم ینفد و ما عند الله باق و لنجزینّ الذین صبروا أجرهم بأحسن ما کانوا یعملون) تذکر به فناپذیرى مادیات و جاودانگى معنویات و سپس مطرح ساختن صبر و شکیبایى، مى رساند که گذشتن از مادیات و دل بستن به نعمتهاى اخروى، نیازمند صبر است.
۸- عمل همراه با سختى، مرارت، صبر و مقاومت، داراى ارزش برتر (و لنجزینّ الذین صبروا أجرهم بأحسن ما کانوا یعملون)
۹- صبر و مقاومت، داراى نقش اساسى در سعادت انسان و نیل به مقام والا در پیشگاه الهى (و لنجزینّ الذین صبروا أجرهم بأحسن ما کانوا یعملون) ذکر صفت صبر و مقاومت به صورت اختصاصى از میان دیگر اوصاف خوب و ارزشمند مؤمنان، جهت پاداش و نیل به مقام معنوى، گویاى برداشت فوق است.
۱۰- عمل مستمر خود انسان، منشأ برخوردارى وى از فضل الهى و نیل به مقام معنوى و سعادت اخروى (و لنجزینّ الذین صبروا أجرهم بأحسن ما کانوا یعملون)
موضوعات مرتبط
- ارزشها: برترى ارزشها معنوى ۲; جاودانگى ارزشهاى معنوى ۱، ۲; ملاک ارزشها ۸
- امکانات مادى: زمینه اعراض از امکانات مادى ۷; ناپایدارى امکانات مادى ۱
- پاداش: عوامل پاداش ۶; مراتب پاداش ۴
- خدا: برترى پاداشهاى خدا ۲; جاودانگى پاداشهاى خدا ۱، ۲; زمینه پاداشهاى خدا ۷; زمینه فضل خدا ۱۰
- سختى: آثار سختى ۸
- سعادت: عوامل سعادت ۹; منشأ سعادت اخروى ۱۰
- صابران: پاداش صابران ۳; تفضل به صابران ۵; عمل پسندیده صابران ۳; مقامات صابران ۵
- صبر: آثار صبر ۷، ۸، ۹; ارزش صبر ۸
- عمل: آثار عمل ۱۰; ارزش عمل ۸; پاداش عمل پسندیده ۴; مراتب عمل پسندیده ۴
- عهد: آثار وفاى به عهد ۶
- لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۵
- مقامات معنوى: عوامل مقامات معنوى ۹، ۱۰