البقرة ١٢٧

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۳۱ خرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۳:۲۹ توسط 127.0.0.1 (بحث) (افزودن سال نزول)


ترجمه

و (نیز به یاد آورید) هنگامی را که ابراهیم و اسماعیل، پایه‌های خانه (کعبه) را بالا می‌بردند، (و می‌گفتند:) «پروردگارا! از ما بپذیر، که تو شنوا و دانایی!

و آن‌گاه كه ابراهيم و اسماعيل پايه‌هاى خانه كعبه را بالا مى‌بردند [گفتند:] پروردگارا! از ما بپذير، كه تنها تو شنوا و دانايى
و هنگامى كه ابراهيم و اسماعيل پايه‌هاى خانه [كعبه‌] را بالا مى‌بردند، [مى‌گفتند:] «اى پروردگار ما، از ما بپذير كه در حقيقت، تو شنواى دانايى.
و (یاد آر) وقتی که ابراهیم و اسماعیل دیوارهای خانه کعبه را بر می‌افراشتند عرض کردند: پروردگارا (این خدمت) از ما قبول فرما، که تویی که (دعای خلق را) شنوا و (به اسرار همه) دانایی.
و [یاد کنید] زمانی که ابراهیم و اسماعیل پایه های خانه کعبه را بالا می بردند [و به پیشگاه حق می گفتند:] پروردگارا! [این عمل را] از ما بپذیر که تو شنوا و دانایی،
و چون ابراهيم و اسماعيل پايه‌هاى خانه را بالا بردند، گفتند: اى پروردگار ما، از ما بپذير، كه تو شنوا و دانا هستى.
و چون ابراهیم و اسماعیل پایه‌های خانه [کعبه‌] را برآوردند [گفتند] پروردگارا از ما بپذیر که تویی شنوای دانا
و آنگاه كه ابراهيم و اسماعيل پايه‌هاى خانه را بالا مى‌بردند، [و مى‌گفتند:] پروردگارا، از ما بپذير، كه تويى شنوا و دانا.
و (به یاد آورید) آن گاه را که ابراهیم و اسماعیل پایه‌های خانه (ی کعبه) را بالا می‌بردند (و در اثنای آن دست دعا به سوی خدا برداشته و می‌گفتند:) ای پروردگار ما! (این عمل را) از ما بپذیر، بی‌گمان تو شنوا و دانا (به گفتار و نیّات ما) هستی.
و چون ابراهیم و اسماعیل پایه‌های خانه [:کعبه] را بالا می‌برند (می‌گفتند:) «پروردگارمان! از ما بپذیر. بی‌گمان تو همان شنوای دانایی.»
و هنگامی که برمیافراشت ابراهیم ستونهای خانه را و اسماعیل پروردگارا بپذیر از ما همانا توئی شنونده دانا


البقرة ١٢٦ آیه ١٢٧ البقرة ١٢٨
سوره : سوره البقرة
نزول : ٥ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١٦
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«یَرْفَعُ»: بالا می‌برد. بلند می‌کند. «الْقَوَاعِدَ»: جمع قاعدة، پایه‌ها. «تَقَبَّلْ»: بپذیر. «السَمِیعُ»: شنوا. «الْعَلِیمُ»: باخبر. آگاه.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر

نکات آیه

۱ - ابراهیم و اسماعیل (ع)، برپا کنندگان دیوارهاى کعبه و سازنده آنها (و إذ یرفع إبرهیم القواعد من البیت و إسمعیل) قواعد (جمع قاعدة) به معناى پایه هاست و در آیه به مناسبت «البیت» مراد از آن پایه هاى دیوار مى باشد. بالا بردن پایه هاى دیوار (یرفع ابراهیم القواعد) به معناى ساختن دیوار بر پایه هاست.

۲ - پایه ها و اساس کعبه پیش از آنکه ابراهیم و اسماعیل (ع)، دیوارهاى آن را بنا کنند، وجود داشته است. (و إذ یرفع إبرهیم القواعد من البیت و إسمعیل) از اینکه بالا بردن و ساختن دیوارهاى کعبه به ابراهیم و اسماعیل (ع) نسبت داده شده، ولى بناى پایه و اساس آن به ایشان نسبت داده نشده، چنین بر مى آید که: پایه ها و اساس کعبه از دیرباز وجود داشته است.

۳ - ابراهیم(ع)، بناکننده اصلى کعبه و اسماعیل(ع) یاور او بود. (و إذ یرفع إبرهیم القواعد من البیت و إسمعیل) عطف کردن فاعلى بر فاعل دیگر، پس از آوردن فاعل نخست و متعلقات فعل - چنانچه در آیه شریفه این گونه است - مى تواند اشاره به تفاوت آن دو فاعل در انجام کار باشد. بنابراین و به مناسبت مورد سخن از ساختن و بنا کردن است، مى توان گفت: ابراهیم سازنده اصلى و اسماعیل یاور او بوده است.

۴ - ابراهیم و اسماعیل (ع)، با دعا به درگاه خدا خواستار پذیرفته شدن عملشان (ساختن کعبه) شدند. (ربنا تقبل منا)

۵ - ساختن کعبه، فرمانى از جانب خدا به ابراهیم و اسماعیل (ع) و مایه تقرب آنان به درگاه خدا (و إذ یرفع إبرهیم القواعد من البیت و إسمعیل ربنا تقبل منا) تقاضاى ابراهیم و اسماعیل (ع) از خداوند مبنى بر پذیرفته شدن عملشان (ساختن کعبه)، مستلزم آن است که خداوند فرمان به ساختن کعبه داده باشد.

۶ - عمل نیک را در پیشگاه خداوند شایسته ذکر ندانستن، امرى پسندیده است.* (ربنا تقبل منا) مفعول «تقبل» (بپذیر) ساختن کعبه است. ابراهیم و اسماعیل (ع) با نیاوردن مفعول; یعنى، یاد نکردن از عمل نیکشان، این نکته را بیان مى دارند که عملشان در پیشگاه خداوند شایسته ذکر نیست.

۷ - ارزش عبادت و اطاعت خدا، در گرو پذیرفته شدن آن از سوى خداوند است. (و إذ یرفع إبرهیم ... ربنا تقبل منا)

۸ - توجّه و خلوص کامل ابراهیم و اسماعیل(ع) به خداوند، هنگام ساختن کعبه (و إذ یرفع إبرهیم القواعد من البیت و إسمعیل ربنا تقبل منا) سیاق جمله فوق مقتضى این است که «ربنا تقبل منا» با کلمه اى همانند «قالا» آورده شود. حذف این کلمه اشاره به این نکته دارد که: توجّه ابراهیم و اسماعیل (ع) به خداوند هنگام بناى کعبه، چنان بود که گویا از مرحله سخن گذشته و به یک حالت و صفت براى آنان تبدیل شده بود.

۹ - التجا به مقام ربوبى خداوند، از آداب دعا به درگاه اوست. (ربنا تقبل منا)

۱۰ - خداوند، سمیع (شنوا) و علیم (دانا) است. (إنک أنت السمیع العلیم)

۱۱ - تنها خداوند شنواى دعاى بندگان، اجابت کننده درخواستهاى ایشان و آگاه به نیازهاى آنان است. (ربنا تقبل منا إنک أنت السمیع العلیم) شنوا بودن خداوند به مناسبت جمله قبل - که حاوى دعا و درخواست است - کنایه از اجابت کردن و برآورده ساختن تقاضاست.

۱۲ - توجّه به خداوند در انجام عمل نیک و دعا براى پذیرش آن به درگاه خدا، از آداب عمل است. (إذ یرفع إبرهیم القواعد ... ربنا تقبل منا إنک أنت السمیع العلیم)

۱۳ - ستایش خداوند، از آداب دعاست. (ربنا تقبل منا إنک أنت السمیع العلیم)

۱۴ - یاد کردن از بنیانگذاران عمل نیک، امرى پسندیده و نیکوست. (و إذ یرفع إبرهیم القواعد من البیت و إسمعیل) «إذ ...» مفعول براى «اذکروا» است; یعنى، بانیان کعبه را همواره به خاطر داشته باشید و این دستور، درسى است به انسانها که نباید بنیانگذاران عمل نیک، از یادها بروند.

۱۵ - خاطره بناى کعبه از سوى ابراهیم و اسماعیل (ع) و دعاهاى آنان در آن هنگام، خاطره اى شایسته و بایسته به یادداشتن (و إذ یرفع إبرهیم القواعد من البیت و إسمعیل ربنا) برداشت فوق بر این اساس است که «إذ» مفعول براى فعل مقدر «اذکروا» باشد.

روایات و احادیث

۱۶ - از امام صادق(ع) روایت شده است: «... فلما أمراللّه عز و جل ابراهیم ان یبنى البیت و لم یدر فى اىّ مکان یبنیه فبعث اللّه جبرئیل فخطّ له موضع البیت فانزل اللّه علیه القواعد من الجنة ... فبنى ابراهیم البیت و نقل اسماعیل الحجر من ذى طوى فرفعه الى السماء تسعة اذرع ...;[۱] ... چون خداوند عز و جل ابراهیم(ع) را مأمور بناى کعبه کرد، او نمى دانست که کعبه را در کجا بنا کند. خداوند جبرئیل را فرستاد و او در مکان کعبه، خطى روى زمین کشید. سپس خداوند، پایه هاى کعبه را از بهشت فرو فرستاد ... و ابراهیم(ع) خانه را بنا کرد و اسماعیل(ع) از «ذى طوى» سنگ آورد و ابراهیم(ع) [دیوارهاى] خانه را تا نه ذراع بالا آورد ...».

۱۷ - «قال الحلبى: سئل ابوعبداللّه (ع) عن البیت أکان یحج قبل أن یبعث النبى(ص)؟ قال: نعم و تصدیقه فى القرآن ... و إذ یرفع ابراهیم القواعد من البیت و اسماعیل ...;[۲] حلبى گوید از امام صادق(ع) سؤال شد: آیا حج قبل از بعثت رسول خدا(ص) نیز بوده است؟ حضرت فرمود: آرى و شاهد آن در قرآن است که خدا مى فرماید: به یاد آورید آن هنگام که ابراهیم و اسماعیل(ع) پایه هاى خانه کعبه را بالا مى بردند ... ».

۱۸ - از امام صادق(ع) روایت شده که: «... کان البیت درة بیضاء فرفعه اللّه إلى السماء و بقى أساسه ... فأمر اللّه ابراهیم و اسماعیل أن یبنیا البیت على القواعد;[۳] ... خانه کعبه چون درّ سفیدى بود، پس خداوند آن را به آسمان بالا برد و اساس آن باقى ماند ... پس خداوند ابراهیم و اسماعیل (ع) را مأمور کرد که خانه کعبه را بر همان پایه هاى قبلى بنا کنند».

موضوعات مرتبط

  • ابراهیم(ع): ابراهیم(ع) وبناى کعبه ۱، ۳، ۱۶، ۱۸; اخلاص ابراهیم(ع) ۸; تقرب ابراهیم(ع) ۵; دعاى ابراهیم(ع) ۴; قصه ابراهیم(ع) ۱، ۳، ۴; مسؤولیت ابراهیم(ع) ۵
  • اخلاص: اهمیّت اخلاص ۸
  • ارزشها: ملاک ارزشها ۷
  • اسماعیل(ع): اخلاص اسماعیل(ع) ۸; اسماعیل(ع) و بناى کعبه ۱، ۳، ۱۶، ۱۸; تقرب اسماعیل(ع) ۵; دعاى اسماعیل(ع) ۴; قصه اسماعیل(ع) ۱، ۳، ۴; مسؤولیت اسماعیل(ع) ۵
  • اسماء و صفات: سمیع ۱۰; علیم ۱۰
  • اطاعت: ارزش اطاعت از خدا ۷
  • انسان: نیازهاى انسان ۱۱
  • تقرب: عوامل تقرب ۵
  • حج: تاریخ حج ۱۷; حج قبل از اسلام ۱۷
  • خدا: اختصاصات خدا ۱۱; اوامر خدا ۵; حمد خدا ۱۳; ربوبیت خدا ۹; شنوایى خدا ۱۱; علم خدا ۱۱
  • دعا: آداب دعا ۶، ۹، ۱۳; استجابت دعا ۱۲; منشأ اجابت دعا ۱۱
  • ذکر: ذکر بانیان عمل پسندیده ۱۴; ذکر بناى کعبه ۱۵; ذکر تاریخ ۱۵; ذکر دعاى ابراهیم (ع) ۱۵; ذکر دعاى اسماعیل(ع) ۱۵
  • عبادت: ارزش عبادت ۷; شرایط قبولى عبادت ۷
  • عمل: آداب عمل پسندیده ۱۲; اهمیّت عمل پسندیده ۱۴; درخواست قبولى عمل ۴، ۱۲; عمل پسندیده ۶; کیفیت درخواست قبولى عمل ۶
  • کعبه: بانیان کعبه ۱، ۳; بناى کعبه ۱، ۳، ۴، ۵، ۸، ۱۶، ۱۸; تاریخ کعبه ۲، ۳، ۱۶; فضایل کعبه ۱۸; قدمت کعبه ۲
  • مقربان: ۵

منابع

  1. ↑ تفسیر قمى، ج ۱، ص ۶۲; نورالثقلین، ج ۱، ص ۱۲۸- ، ح ۳۷۶.
  2. ↑ تفسیر عیاشى، ج ۱، ص ۶۰، ح ۹۹; تفسیر برهان، ج ۱، ص ۱۵۵، ح ۱۰.
  3. ↑ تفسیر قمى، ج ۱، ص ۶۲; نورالثقلین، ج ۱، ص ۱۲۸- ، ح ۳۷۶.
برگرفته از «https://www.alketab.org/index.php?title=البقرة_١٢٧&oldid=100114»