الفجر ٢٨

از الکتاب
کپی متن آیه
ارْجِعِي‌ إِلَى‌ رَبِّکِ‌ رَاضِيَةً مَرْضِيَّةً

ترجمه

به سوی پروردگارت بازگرد در حالی که هم تو از او خشنودی و هم او از تو خشنود است،

ترتیل:
ترجمه:
الفجر ٢٧ آیه ٢٨ الفجر ٢٩
سوره : سوره الفجر
نزول : ٢ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٥
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«رَاضِیَةً»: راضی و خوشنود. «مَرْضِیَّةً»: مورد رضایت. کسی که از او خوشنودند. «رَاضِیَةً مَّرْضِیَّةً»: حال اوّل و دوم هستند.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

نزول

شأن نزول آیات ۲۷ تا ۳.:

محمد بن العباس بعد از سه واسطه از عبدالرحمن بن سالم او از امام صادق علیه‌السلام روایت کند که این آیات در شأن امام على مرتضى علیه‌السلام نازل شده است.[۱]

بریدة گوید: این آیات درباره حمزة بن عبدالمطلب نازل گردیده است[۲] و بعضى از اهل تفسیر گویند: درباره حبیب بن عدى نازل شده که کفار اهل مکه او را دار زدند و صورت او را به طرف مدینه قرار دادند.[۳]

از طریق جویبر از ضحاک او از ابن عباس روایت شده که پیامبر فرمود: کیست که چاه رومه را بخرد که مردم از آن استفاده کنند. عثمان آن را خرید سپس پیامبر به او فرمود: آیا مى توانى در آنجا عنوان سقائى براى مردم پیدا کنى؟

عثمان گفت: بلى یا رسول الله سپس این آیات درباره او نازل گشت و پیامبر براى او دعا کرد[۴] و نیز گویند: درباره عثمان بن عفان نازل شده است.[۵]

تفسیر


نکات آیه

۱ - خداوند در قیامت، صاحبان قلب مطمئن را شایسته حضور در نزد خود خوانده و آنان را به قرب خویش دعوت خواهد کرد. (ارجعى إلى ربّک)

۲ - خداوند با فراخواندن صاحبان قلب آرام در قیامت به سوى خویش، جلوه هاى ربوبیت خود را بر آنان مى گستراند. (ارجعى إلى ربّک) ذکر هر یک از اسماى خداوند در این موارد، بیانگر نوع مواجه شدن افراد با او است و تعبیر «ربّک»، بیانگر این نکته است که صاحبان نفس مطمئن، مشمول ربوبیت خداوند و کمال افزون تر خواهند شد.

۳ - تقرّب افزون تر به خداوند، پاداش کسانى است که براى آخرت خود پیشاپیش زاد و توشه ذخیره کرده اند. (یلیتنى قدّمت لحیاتى ... ارجعى إلى ربّک)

۴ - میهمانان قرب خداوند در آخرت، به همه خواسته هاى خود دست یافته، از پاداش خویش خشنود خواهند بود. (راضیة)

۵ - برخوردارى از نفس مطمئن و تقرب به درگاه خداوند در قیامت، ویژه کسانى است که رضایت خداوند را به دست آورده اند. (مرضیّة)

۶ - خشنودى از خداوند و کسب رضایت او در دنیا، مایه راه یابى به درگاه او در آخرت است. (ارجعى إلى ربّک راضیة مرضیّة) «راضیة مرضیة» حال و بیانگر علت است. بنابراین رجوع به خداوند، پاداشِ دارا بودن آن دو حالت از پیش است.

۷ - خشنود بودن از خداوند، زمینه ساز کسب رضایت او است. (راضیة مرضیّة) ترتیب ذکرى، ممکن است ناظر به ترتیب واقعى باشد; بنابراین، حالت «مرضیة» بودن، فرع حالت رضایت است.

۸ - آزمون دیدن فقر و غنا، گرامى داشت یتیمان، تغذیه فقیران، ترک تصرف ارث دیگران و پرهیز از مال دوستى، مایه احساس رضایت انسان از خداوند و زمینه ساز رضایت خداوند از او است. (فأمّا الإنسن إذا ما ابتلیه ... راضیة مرضیّة) نفس «راضى» و «مرضى» - به قرینه آیات پیشین - انسانى است که از اوصاف ذکر شده در آن آیات، مبرّا باشد.

موضوعات مرتبط

  • آخرت طلبان: پاداش آخرت طلبان ۳
  • ارث: اجتناب از غصب ارث ۸
  • امتحان: امتحان با بى نیازى ۸; امتحان با فقر ۸
  • تقرب: تقرب به خدا ۳; عوامل تقرب اخروى ۶; موجبات اخروى تقرب ۵
  • توشه: نقش توشه اخروى ۳
  • خدا: اهمیت رضایت خدا ۵; دعوت به محضر خدا ۱; دعوتهاى اخروى خدا ۱، ۲; رضایت از خدا ۶، ۷; رضایت خدا۶; زمینه رضایت خدا ۷، ۸; نشانه هاى ربوبیت خدا ۲; نشانه هاى رضایت از خدا ۸
  • فقرا: تأمین فقرا ۸
  • مال دوستى: اجتناب از مال دوستى ۸
  • مقربان: پاداش مقربان ۴; رضایت مقربان ۴; مقربان در قیامت ۴
  • نفس راضیه :۷
  • نفس مرضیه :۷
  • نفس مطمئنه: دعوت از صاحبان نفس مطمئنه ۱، ۲; فضایل اخروى صاحبان نفس مطمئنه ۱; موجبات اخروى نفس مطمئنه ۵
  • یتیم: احترام یتیم ۸

منابع

  1. البرهان فى تفسیر القرآن از خاصه.
  2. تفاسیر ابن ابى حاتم و کشف الاسرار از عامه.
  3. تفسیر کشف الاسرار.
  4. تفسیر ابن ابى حاتم.
  5. تفسیر کشف الاسرار.