سُقْيَاهَا
ریشه کلمه
قاموس قرآن
آب دادن همچنين است سُقيا (راغب) [انسان:21]. [شمس:13]. در اقرب و صحاح سقيا را اسم مصدر گفته است. طبرسى آن را حصّه آب گفته است در قرآن سقى و اسقاء هر دو آمده است مثل «وَ اَسْقَيْنا كُمْ ماءً فُراتاً» راغب در فرق آن دو گويد: سقى آن است كه مشروب را به شخص بدهى و اسقاء آن است كه در اختيار وى بگذارى تا هر طور خواست ميل كند. السقاء از سقى ابلغ است زيرا مشروب را در اختيار طرف مىدهى خواه خودش بنوشد يا ديگرى به او بنوشاند. در اقرب سقى و اسقاء را به يك معنى گرفته و هر دو شامل است به اينكه با دست آب را به دهان طرف برسانى و يا در اختيار او قرار بدهى. آنگاه از حماسى نقل مىكند: بعضى ميان سزقَيْتُ و اَسْقَيْتُهُ فرق گذاشته و گفته است: اَسَقَيْتُهُ يعنى در اختيار او آشاميدنى گذاشتم هر طور بخواهد بكند. وَسَقْيُتُهُ يعنى آب را به دهان او رساندم. مجمع هر دو را به يك معنى گرفته و فرق فوق را از ديگران نقل مىكند. تدبّر در آيات قرآن نشان مىدهد كه اسقاء به معنى گذاشتن آب در اختيار شخص است مثل آيه گذشته [حجر:22]، [مؤمنون:21]، [فرقان:49] ولى سقى در نوشاندن آمده نظير [يوسف:41]. كه درباره نوشاندن است و مثل [بقره:71]. بقره، آب را بكشت مىنوشاند و در آيه [شعراء:79]. نيز نوشاندن مراد است. خلاصه آنكه فرق راغب و حماسى به جا و حق است. استسقا: طلب سقى و اسقاء. [بقره:60] سقاية: ظرفيكه با آن آب مىدهند (مشربه) [يوسف:70]. گويا آن ظرف هم مشربه بود كه سقايه گقته و هم پيمانه بود كه در آيات ديگر آن را صواع گفته است راغب گويد آن دو تعبير براى فهماندن دو امر است. سقايه مصدر نيز آمده است مثل [توبه:19]. آيا آب دادن حاجيان و تعمير مسجد الحرام را مانند آن كس مىدانيد كه به خدا ايمان آورده راجع به شأن نزول آيه رجوع شود به تفاسير.
