طه ٤١
ترجمه
| طه ٤٠ | آیه ٤١ | طه ٤٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«إِصْطَنَعْتُکَ»: تو را برگزیدم. تو را از خاصّان کردم. در حق تو نیکی نمودم.
تفسیر
- آيات ۹ - ۴۸ سوره طه
- بيان آياتى كه چگونگى برگزيدن موسى (عليه السلام ) به رسالت و ماءمور شدنش در كوه طور به دعوت فرعون را حكايت مى كنند
- توضيحى در مورد تكلم خدا با موسى (عليه السلام )
- بيان عدم منافات وجود واسطه در تكلم ، با صدق تكلم خدا با موسى
- شرح خطاب خداى تعالى به موسى (عليه السلام ): ((اننى انا الله لا اله الا انافاعبدنى ...((
- وجوه عديده اى كه در ذيل جمله : ((واقم الصلوة الذكرى (( گفته اند
- مقصود از اينكه درباره قيامت فرمود: ((اكاد اخفيها- نزديكست پنهانش بدارم ((
- آغاز وحى رسالت موسس (عليه السلام ) با استفهام : ((ما تلك بيمينك يا موسى (( واشاره به وجه رد و بدل شدن سؤ ال و جواب درباره عصا
- وجه پرگوئى موسى (ع ) در پاسخ خداوند
- شرح و توضيح درخواست هاى موسى (عليه السلام ) از خداوند بعد از ماءموريت به رسالت (قال رب اشرح لى صدرى ...)
- معناى كلمه (وزير) و بيان علت درخواست موسى از خداوند كه برادرش را وزير قرار دهد.
- مقصود از ذكر و تسبيح خدا در (كى نسخبك كثيرا و نذكرك كثيرا)
- استجابت ادعيه موسى (عليه السلام ) و تذكار منت پيشين خدا بر او در ماجراى زاده شدن وپرورش يافتنش در دامان دشمن
- يادآورى منت ها و تفضلات ديگر خدا به موسى (عليه السلام ) در نجات يافتن از مصر وازدواج با دختر شعيب و اقامت در مدين و...
- مراد از فتنه در (و فتناك فتونا) و وجه موسى را منت شمرده است
- مراد از جمله : ((واصطنعتك لنفسى (( در خطاب خداوند به موسى (عليه السلام )
- بيان اينكه اظهار اميد در كلام خدا(در مانند جمله :((لعله يتذكر او يخشى (() قائم به مقام محلوره است
- و رد سخنى از فخر رازى درباره سر ارسال موسى (عليه السلام ) به سوى فرعون باعلم به ايمان نياوردن او
- اشاره به وجه اينكه موسى و هارون از عقاب و طغيان فرعون اظهار نگرانى كردند
- نكات و دقائقى كه در اوامر خداوند به موسى و هارون درباره رفتن نزد فرعون و دعوت او به كار رفته است
- بحث روايتى
- دعاى پيامبر (ص ) درباره اميرالمؤ منين مشابه دعاى موسى (ع ) در درخواست وزارت ومشاركت هارون
- رد سخن صاحل روح المعانى كه (امر) در حديث را حمل بر ارشاد كرده است .
- روايات ديگرى در ذيل آيات مربوط به رسالت موسى (ع )
نکات آیه
۱ - موسى(ع) پرورش یافته خداوند (اصطنعتک) «إصطناع»; یعنى، تربیت کردن و مؤدب ساختن (قاموس) و بر مبالغه در شایسته ساختن دلالت دارد (مفردات راغب).
۲ - وجود موسى(ع)، وقف راه خدا بود. (لنفسى) «تو را براى خود ساختم»، کنایه از خالص ساختن مخاطب براى خویش است.
۳ - مراقبت و سرپرستى خداوند از موسى(ع)، در جهت انجام خواسته ها واجراى دستورات الهى در بین انسان ها بود. (واصطنعتک لنفسى) قید «لنفسى» گویاى این نکته است که خداوند موسى(ع) را براى اهداف خویش پروراند و او را بر عملى کردن خواسته ها و دستورات آسمانى خود نیرومند ساخت. آیه بعد - که فرمان رفتن به سوى فرعون را مى دهد - گواه این معنا است.
۴ - موسى(ع)، از مقامى والا و بلند مرتبه نزد خداوند و از اخلاصى کامل در برابر او برخوردار بود. (واصطنعتک لنفسى)
۵ - خداوند، مربى پیامبران و پرورش دهنده آنان (واصطنعتک لنفسى)
۶ - شایستگى براى رسالت و نبوت، وابسته به اخلاص کامل براى خداوند است. (واصطنعتک لنفسى) این آیه، تفسیر آخرین بخش آیه قبل است و بیانگر قدر و میزانى است که پیامبران باید داراى آن باشند و موسى(ع) با رسیدن به آن رتبه و مقام به کوه طور آمده بود.
۷ - اخلاص کامل موسى(ع)، یکى از نعمت هاى خداوند به آن حضرت بود. (واصطنعتک لنفسى) این آیه ممکن است عطف به جملاتى از قبیل «قتلت نفساً» باشد که بیانگر منت ها و نعمت هاى خداوند بود است.
موضوعات مرتبط
- اخلاص: آثار اخلاص ۶
- انبیا: مربى انبیا ۵
- تکلیف: اهمیت عمل به تکلیف ۳
- خدا: ربوبیت خدا ۱، ۵
- موسى(ع): اخلاص موسى(ع) ۴، ۷; شخصیت موسى(ع) ۲; فضایل موسى(ع) ۲، ۷ ; فلسفه تربیت موسى(ع) ۳; فلسفه محافظت از موسى(ع) ۳; مربى موسى(ع) ۱; مقامات موسى(ع) ۴; نعمتهاى موسى(ع) ۷
- نبوت: شرایط نبوت ۶
- نعمت: نعمت اخلاص ۷
