الأعراف ١٥٢
ترجمه
الأعراف ١٥١ | آیه ١٥٢ | الأعراف ١٥٣ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«کَذلِکَ»: همچون کیفر ایشان. «الْمُفْتَرِینَ»: بهتان و تهمتزنندگان. کسانی که به ناروا چیزهائی گویند و دروغهائی به هم بافند.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۳۸ - ۱۵۴، سوره اعراف
- اشاره به اينكه بنى اسرائيل مردمى مادى و حس گرا و تحت تاءثير مرام بت پرستىقبطيان بوده اند.
- برهانى كوتاه و لطيف در بيان مصنوع نبودن خداى تعالى
- مواعده خداوند با موسى (ع )
- معناى رؤ يت در كلام موسى (ع ): رب ارنى انظر اليك
- مراد از رؤ يت در درخواست موسى (ع ): (( ربّ ارنى انظر اليك (( و در آيات مشابه ديگر،علم ضرورى است
- حقيقت علم ضرورى كه از آن به رؤ يت تعبير مى شود
- تعبير از اينگونه معلومات به رؤ يت تعبيرى است شايع ؛ در مواردى كه تعبير (( رؤ يتخدا(( آمده است خصوصياتى ذكر شده كه مراد از رؤ يت را مى رساند.
- حاصل سخن در مراد از رؤ يت در كلام خدا
- علم ضرورى مخصوص به خداى تعالى ، حقيقتى است كه قرآن پرده از آن برداشته است .
- نفى رؤ يت خدا (( لن ترانى (( مربوط به دنيا است و معناى نفى رؤ يت نفى طاقت وقدرت بر آن است .
- مراد از تكلم خدا با موسى (ع ) و چگونگى آن
- تورات نسبت به معارف و شرايعى كه مورد نياز بشر است كتاب كاملى نيست
- مقصود از جمله : (( ساءريكم دارالفاسقين (( در آيه شريفه و وجوهى كه در معناى آنگفته شده است
- وجه تقييد تكبر و امثال آن به (( بغير الحق ((
- حبط عمل و بى اجر بودن آن ، خود يك نحو كيفر است
- اشاره به ماجراى گوساله پرستيدن بنى اسرائيل
- معناى جمله : (( و لمّا سقط فى ايديهم ...(( در آيه شريفه
- معناى جمله : (( اعجلتم امر ربّكم ((
- رفتار تند موسى (ع ) با هارون (ع ) بعد از بازگشتن به سوى بنىاسرائيل و مواجه شدن با گوساله پرستى
- رفتار حضرت موسى (ع ) با برادرش هارون منافاتى با عصمت آن حصرت ندارد!
- وجوهى كه مفسرين براى اين عمل حضرت موسى (ع ) بيان كرده اند.
- چرا با اين كه موسى (ع ) قبل از بازگشت از ميقات از گوساله پرستى بنىاسرائيل خبر داشته غضبناك نشد؟
- رواياتى در ذيل (اجعل لنا الها كما لهم آلهة )
- روايتى پيرامون نحوه سخن خداوند با موسى عليه السلام
- دو روايت در مورد تقاضاى موسى (ع ) رؤ يت خداوند را
- گفتگوها و مشاجرات علماء و اهل بحث اشاعره و معتزله درباره درخواست رؤ يت توسط موسى
- بيان ضعف روايتى كه مى گويد موسى (ع ) از زبان قومش تقاضاى رؤ يت كرد
- تجلى خدا تعالى فى حد نفسه امر ممكنى است ولى كسى و چيزى تابتحمل آن را ندارد
- دو نكته ديگر كه از روايت استفاده مى شود.
- رواياتى ديگر در مورد تقاضاى رؤ يت ، تجلى براى جبلّ، صعقه موسى ، دكّجبل و...
- يكى از (كروبين ) وسطه تجلى خدا شده است
- رواياتى درباره الواح تورات و گوساله پرستى بنىاسرائيل
- بحث روايتى (پاره اى از روايات از ائمه عليهم السلام در معناى رؤ يت قلب )
- اصطلاح (( ظلّ(( و (( ظلال (( در لسان اهل بيت عليهم السلام
- همانطور كه مقصود از رؤ يت ، ديدن به چشم نيست ، مقصود ايمان قلبى از راهاستدلال هم نيست
- چند روايت درباره حجاب بين خدا و خلق
- روايتى از امام صادق (ع ) درباره معرفت به خدا
- انحصار معرفت به خدا در فكر واستدلال ، خودجهل به خدا و شرك خفى به او است
- در علم به هر چيزى نخست علم به آفريدگار آنحاصل مى شود و محال است كه خداى تعالى شناخته نشود
- توضيح فقرات ديگرى از روايت كه معرفت با واسطه به خدا را شرك دانسته است
نکات آیه
۱- خداوند، گوساله پرستان بنى اسرائیل را به غضبى شدید و قریب الوقوع تهید کرد. (إن الذین اتخذوا العجل سینالهم غضب من ربهم و ذلة فى الحیوة الدنیا) «فى الحیوة الدنیا» علاوه بر اینکه قید براى «ذلة» است، مى تواند «قید» براى غضب نیز باشد. در این صورت مراد از غضب الهى گرفتار ساختن به عذابهاى دنیوى است. نکرده آوردن «غضب» دلالت بر شدت غضب و عظمت آن دارد.
۲- خداوند، گوساله پرستان بنى اسرائیل را به پدید آوردن ذلتى شدید در زندگى دنیوى آنان تهدید کرد. (إن الذین اتخذوا العجل سینالهم ... ذلة فى الحیوة الدنیا)
۳- عقوبتها و کیفرهاى خداوند پرتویى از غضب اوست. (سینالهم غضب من ربهم) مراد از غضب به دلیل «سینالهم» (به آنان اصابت مى کند) کیفر و عقوبت است. زیرا غضب یک حالت و صفت است و از کسى به دیگرى منتقل نمى شود.
۴- کیفرهاى خداوند برخاسته از ربوبیت اوست. (سینالهم غضب من ربهم)
۵- گرفتار شدن به غضب الهى و عجین شدن زندگانى دنیا به ذلت و خوارى، فرجام پرستشگران غیر خدا (إن الذین اتخذوا العجل سینالهم غضب من ربهم و ذلة فى الحیوة الدنیا)
۶- ابتلاى افترازنندگان بر خدا، به خشم او و آمیخته شدن زندگانى آنان به ذلت و خوارى، از سنتهاى خداوند در جوامع انسانى است. (و کذلک نجزى المفترین)
۷- قوم موسى با گرایش به گوساله پرستى بر خداوند افترا بستند. (و کذلک نجزى المفترین) مصداق مورد نظر براى «المفترین» مشرکان و گوساله پرستان بنى اسرائیل هستند. بنابراین شرکورزى آنان افترا بر خدا بود. «افتراء»، از «فریه»، به معناى دورغ بافتن است. و مراد از «مفترین»، به مناسبت مورد، کسانى هستند که بر خدا دروغ مى بندند ; یعنى به دروغ چیزى را به خدا نسبت مى دهند.
۸- پرستش غیر خدا و گرایشهاى شرک آلود، افترا بستن به خداوند است. (إن الذین اتخذوا العجل ... و کذلک نجزى المفترین)
روایات و احادیث
۹- عن ابى جعفر(ع): ... «إن الذین اتخذوا العجل سینالهم غضب من ربهم و ذلة فى الحیوة الدنیا و کذلک نجزى المفترین» فلاترى صاحب بدعة إلا ذلیلا و مفتریا على اللّه عز و جل و على رسوله(ص) و على أهل بیته صلوات اللّه علیهم إلا ذلیلا.[۱] از امام باقر(ع) (در برداشت و کشف ملاک) از آیه «إن الذین اتخذوا العجل ... و کذلک نجزى المفترین» روایت شده است: (نه تنها گوساله پرستان) بلکه سرانجام هر بدعتگزار و افترازننده بر خدا و رسول(ص) و اهل بیت (علیهم السلام)، ذلت و خوارى است.
موضوعات مرتبط
- بتپرستان: فرجام بتپرستان ۵ ; کیفر بتپرستان ۵
- بنى اسرائیل: تاریخ بنى اسرائیل ۷ ; تهدید گوساله پرستان بنى اسرائیل ۱، ۲ ; ذلت گوساله پرستان بنى اسرائیل ۲ ; کیفر دنیوى بنى اسرائیل ۲ ; گوساله پرستى بنى اسرائیل ۷ ; مغضوبیت گوساله پرستان بنى اسرائیل ۱
- خدا: آثار افترا به خدا ۶ ; افترا به خدا ۷، ۸ ; تهدیدهاى خدا ۱، ۲ ; ربوبیت خدا ۴ ; سنتهاى خدا ۶ ; غضب خدا ۱، ۳ ; کیفرهاى خدا ۳ ; منشأ کیفرهاى خدا ۴ ; موجبات غضب خدا ۵، ۶
- ذلت: عوامل ذلت اخروى ۵ ; عوامل ذلت دنیوى ۵
- شرک: آثار شرک ۸
- گوساله پرستان: ذلت دنیوى گوساله پرستان ۲
- مغضوبان خدا: ذلت مغضوبان خدا ۶
- مفتریان بر خدا: مغضوبیت مفتریان بر خدا ۶
منابع
- ↑ کافى، ج ۲، ص ۱۶، ح ۶ ; نورالثقلین، ج ۲، ص ۷۴- ، ح ۲۷۸.