البقرة ١٧٢
ترجمه
| البقرة ١٧١ | آیه ١٧٢ | البقرة ١٧٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«طَیِّبَاتِ»: چیزهای پاک. مراد خوراکیهای لذیذ یا رزق حلال است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
نکات آیه
۱ - جواز تناول و بهره گیرى از روزیهاى پاکیزه (کلوا من طیبت ما رزقنکم)
۲ - مسلمانان نباید روزیها و نعمتهاى پاکیزه را حرام شمرده و خویشتن را از منافع آنها محروم سازند. (یأیها الذین ءامنوا کلوا من طیبت ما رزقنکم)
۳ - بهره ورى مؤمنان از روزیها و نعمتهاى خداوند، مقصود اصلى از اعطاى آنها به انسانهاست. * (یأیها الذین ءامنوا کلوا من طیبت ما رزقنکم) قرآن در توصیه به اهل ایمان - مبنى بر بهره گیرى از نعمتها - ( کلوا من طیبت ما رزقنکم) تصریح کرده که خداوند آن نعمتها را روزى ایشان قرار داده است ولى در توصیه به عموم مردم در آیه ۱۶۸ (کلوا مما فى الأرض) بیان نداشت که خداوند امکانات زمین را روزى همگان قرار داده است. از مقایسه میان این دو تعبیر و تفاوت یاد شده مى توان به برداشت فوق دست یافت.
۴ - اصل و قاعده اولیه در خوراکیهاى طیب، حلیت است. (کلوا من طیبت ما رزقنکم)
۵ - استفاده از خوراکیهاى خبیث (ناپاک و ناملایم با طبع) حرام است. (کلوا من طیبت ما رزقنکم)
۶ - توجّه اسلام به بهداشت در تغذیه (کلوا من طیبت ما رزقنکم)
۷ - خداوند روزى دهنده به بندگان خویش (رزقنکم)
۸ - ضرورت سپاسگزارى به درگاه خدا و شکر نعمتهاى او (و اشکرواللّه)
۹ - لزوم شکرگزارى به درگاه خدا پس از تناول غذا و استفاده از مواهب الهى (کلوا من طیبت ما رزقنکم و اشکرواللّه)
۱۰ - لازمه بندگى خدا و توحید در عبادت و اطاعتش، حلال دانستن حلالهاى خدا و حرام دانستن حرامهاى خداست. (کلوا من طیبت ما رزقنکم ... إن کنتم إیاه تعبدون) هر یک از دو جمله «کلوا» و «اشکروا» مى تواند حاکى از جواب شرط «إن کنتم ...» باشد. برداشت فوق ناظر به این است که جمله نخست به منزله جواب شرط گرفته شود. قابل ذکر است که چون عبادت، شرط براى امر; یعنى، «کلوا» و «اشکروا» قرار گرفته است، متضمن معناى اطاعت نیز مى باشد. تقدیم «إیاه» بر «تعبدون» دلالت بر حصر دارد و لذا توحید در عبادت و اطاعت از آن استفاده شد.
۱۱ - سپاسگزارى به درگاه الهى، نشانه بندگى و توحید در عبادت و اطاعت خداوند است. (و اشکروا للّه إن کنتم إیاه تعبدون)
۱۲ - برخى از مسلمانان صدر اسلام با حرام پنداشتن بعضى از طیبات، از خوردن آنها امتناع مى کردند. * (یأیها الذین ءامنوا کلوا من طیبت ... إن کنتم إیاه تعبدون) تأکید خداوند بر مباح بودن طیبات و استفاده از آنها گویاى این است که: گروهى از مسلمانان از خوردن برخى از طیبات امتناع مى کردند. آیه بعد (إنما حرّم ...) مى رساند که امتناع آنان به خاطر اعتقاد به حرمت آن دسته از طیبات بوده است.
۱۳ - زهد گرایى با تحریم طیبات و مواهب الهى بر خویش، امرى نابجا و ناشایست. (یأیها الذین ءامنوا کلوا من طیبت ... إن کنتم إیاه تعبدون)
موضوعات مرتبط
- احکام: ۱، ۲، ۴، ۵ اصل حلیت: ۴
- اطاعت: اطاعت از خدا ۱۰; نشانه هاى اطاعت از خدا ۱۱
- انسان: روزى انسان ها ۷
- تغذیه: آداب تغذیه ۹; اهمیّت بهداشت در تغذیه ۶
- توحید: آثار توحید عبادى ۱۰; نشانه هاى توحید عبادى ۱۱
- خبایث: استفاده از خبایث ۵
- خدا: رازقیت خدا ۷; عطایاى خدا ۳
- خوردنیها: احکام خوردنیها ۴، ۵; خوردنیهاى خبیث ۵
- دین: عوامل التزام به دین ۱۰
- روزى: استفاده از روزى ۱، ۳; روزى پاکیزه ۱; منشأ روزى ۷
- زهد: زهد ناپسند ۱۳
- شکر: آثار شکر خدا ۱۱; اهمیّت شکر خدا ۸، ۹; شکر نعمت ۸
- طیبات: استفاده از طیبات ۲; تحریم طیبات ۱۲، ۱۳
- عبودیت: آثار عبودیت ۱۰; نشانه هاى عبودیت ۱۱
- عمل: عمل ناپسند ۱۳
- مؤمنان: مقامات مؤمنان ۳
- مباحات: ۱ تحریم مباحات ۲
- محرمات: ۵
- مسلمانان: مسؤولیت مسلمانان ۲; مسلمانان صدر اسلام ۱۲
- نعمت: استفاده از نعمت ۲، ۹; فلسفه خلقت نعمت ۳
