الأحزاب ٦١
ترجمه
| الأحزاب ٦٠ | آیه ٦١ | الأحزاب ٦٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مَلْعُونِینَ»: نفرین شدگان. رانده شدگان از رحمت خدا. حال ضمیر (و) در فعل (لایُجَاوِرُونَکَ) یا مفعول فعل محذوف (أَذمّ) است. «ثُقِفُوا»: یافته شوند (نگا: آل‌عمران / . بر آنان دست یافته شود (نگا: انفال / ، ممتحنه / . «قُتِّلُوا تَقْتِیلاً»: بدون هیچ گونه رحم و شفقتی زار زار کشته شوند. پیاپی کشته شوند. ذکر قتل در باب تفعیل، برای مبالغه یا تکرار است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۹ - ۶۲ سوره احزاب
- بيان آيات مربوط به نكاح و طلاق كه بعضى مخصوص پيامبر (صلى الله عليه و آله وسلم ) و برخى راجع به همه مسلمانان است
- بيان هفت طائفه از زنان كه خدا در پيامبر(ص )حلال كرده است
- دستور به مسلمانان كه از وراى حجاب با همسران پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم )ملاقات كنند
- معناى صلات خدا و ملائكه و مؤ منين بر پيامبر اكرم (ص )
- معناى اينكه خدا آزاردهندگان پيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم ) را در دنيا و آخرت لعنتكرده است
- وجه اينكه آزار مؤ منين را ((بهتان )) و ((اثم مبين )) خواند
- تهديد منافقين و بيماردلان و شايعه پرااكنان به اخراج از شهر و مدور ساختن خونشان ،اگر از فساد دست نكشند
- بحث روايتى
- رواياتى در ذيل آيات مربوط به ازدواج پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) و احكاممربوط به همسران آن جناب (صلى الله عليه و آله و سلم )
- شاءن نزول آيه ((و امراء مؤ منة ان وهبت نفسها للنبى ...))بنقل از كتاب شريف كافى
- شاءن نزول آيه (يا ايها الذين آمنوا لا تدخلوا بيوت النبى ...)
- چند روايت درباره معناى صلوات خدا و ملائكه و مؤ منين بر پيامبر (صلى الله عليه و آله وسلم ) و كيفيت صلوات فرستادن بر آن حضرت
- دو روايت در ذيل آيه مربوط به حجاب زنان و درذيل آيه متضمن تهديد منافقان و بيمار دلان و شايعه پراكنان
تفسیر نور (محسن قرائتی)
مَلْعُونِينَ أَيْنَما ثُقِفُوا أُخِذُوا وَ قُتِّلُوا تَقْتِيلًا «61»
آنان لعنت شدگانند، هر كجا يافت شوند بايد دستگير شده و به سختى كشته شوند.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
مَلْعُونِينَ أَيْنَما ثُقِفُوا أُخِذُوا وَ قُتِّلُوا تَقْتِيلاً (61)
مَلْعُونِينَ: در حالتى كه لعنت شدگان و دور شدگانند از رحمت، يا ملعونند بر السنه مؤمنان. أَيْنَما ثُقِفُوا: (كلام مستأنف) هر جا يافت شوند ايشان، أُخِذُوا: (اخبار در معنى انشاء است) يعنى بايد گرفته شوند، وَ قُتِّلُوا تَقْتِيلًا: و
جلد 10 - صفحه 492
كشته شوند، يعنى بايد بكشيد ايشان را كشتنى بخوارى و زارى بر ابلغ و اقبح وجوه.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
إِنَّ الَّذِينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهِيناً (57) وَ الَّذِينَ يُؤْذُونَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ بِغَيْرِ مَا اكْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبِيناً (58) يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلابِيبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً (59) لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ الْمُنافِقُونَ وَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَ الْمُرْجِفُونَ فِي الْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لا يُجاوِرُونَكَ فِيها إِلاَّ قَلِيلاً (60) مَلْعُونِينَ أَيْنَما ثُقِفُوا أُخِذُوا وَ قُتِّلُوا تَقْتِيلاً (61)
سُنَّةَ اللَّهِ فِي الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِيلاً (62)
ترجمه
همانا آنها كه آزار ميكنند خدا و پيغمبرش را دور ميگرداند آنها را خدا از رحمت خود در دنيا و آخرت و آماده كرده برايشان عذابى خوار كننده
و آنها كه آزار ميكنند مردان با ايمان و زنان با ايمان را بغير آنچه كسب كردند پس بتحقيق متحمّل شدند نسبت دروغ و گناهى آشكار را
اى پيغمبر بگو بزنانت و دخترانت و زنان گروندگان نزديك كنند بر خودشان از چادرهاشان اين نزديكتر است بآنكه شناخته شوند پس آزار نشوند و بوده است خدا آمرزنده مهربان
هر آينه اگر باز نايستند منافقان و آنها كه در دلهاشان بيمارى است و منتشر كنندگان اخبار دروغ وحشت انگيز در مدينه هر آينه بر انگيزانيم تو را بسوى آنها پس مجاورت نميكنند تو را در آن مگر اندكى
با آنكه دورشدگان از رحمتند هر كجا يافته شوند گرفته ميشوند و كشته ميشوند كشته شدنى سخت
بود اين طريقه خداوند در باره آنانكه گذشتند از پيش و هرگز نمى‌يابى براى طريقه خدا تغييرى.
تفسير
خداوند متعال بعد از حكم بوجوب درود و ثنا و دعاء بر پيغمبر صلى اللّه عليه و اله و انقياد و اطاعت احكام او نهى فرموده است از آزار و ايذاء او باين بيان كه كسانى كه اذيّت ميكنند خدا و پيغمبر او را چون اذيّت پيغمبر خدا اذيّت خدا است بزبان درازى و تجاوز از حدّ و مقام و مخالفت و عناد و كفر و الحاد خداوند آنها را از رحمت خود دور ميفرمايد در دنيا و آخرت و آماده فرموده است براى آنان عذاب اليم خوار كننده‌ئى قمّى ره فرموده نازل شده در حقّ كسانيكه غصب نمودند حقّ امير المؤمنين عليه السّلام را و گرفتند حقّ فاطمه عليها سلام را و اذيّت نمودند او را با آنكه پيغمبر صلى اللّه عليه و اله فرمود كسيكه اذيّت كند فاطمه را در حيات من مانند كسى است كه اذيّت كند او را بعد از موت من و كسيكه اذيّت كند او را بعد از موت من مانند كسى است كه اذيّت كند او را در حيات من و كسيكه اذيّت كند او را مرا اذيّت كرده و كسيكه مرا
جلد 4 صفحه 340
اذيّت كند خدا را اذيّت كرده و اينمعناى قول خدا الَّذِينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ است و در شفاء الصدور بعد از اثبات آنكه اوّلى و دوّمى اذيّت نمودند حضرت زهرا عليها سلام را و اثبات اين حديث شريف از طرق معتبره اهل سنّت فرموده بقياس شكل اوّل كه بديهى است نتيجه دادنش ثابت ميشود استحقاق اوّلى و دوّمى براى لعن باين آيه شريفه و در تهذيب از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه يكشب پيغمبر صلى اللّه عليه و اله نماز عشا را تأخير انداخت عمر آمد در خانه پيغمبر صلى اللّه عليه و اله را كوبيد و گفت يا رسول اللّه زنها و بچه‌ها خوابيدند آنحضرت بيرون آمد و فرمود شما حق نداريد مرا اذيّت كنيد و بمن امر نمائيد بر شما است كه گوش دهيد و اطاعت كنيد و نيز نهى فرموده از ايذاء و آزار اهل ايمان باين تقريب كه كسانيكه آزار ميكنند مردان مؤمن و زنان مؤمنه را بدون جهتى كه مستحقّ آن شوند از معاصى پس بتحقيق بدوش كشيدند اگر تهمت و افترا زده باشند بآنها و دروغ گفته باشند از قولشان بهتان را كه دروغ بزرگ بهت آور است و اگر غير از اين باشد از ساير آزارهاى زبانى و غير زبانى بگردن گرفتند گناه آشكارى را و در هر حال مرتكب گناه آشكارى شدند چون قبح تهمت و افترا و بهتان واضح و گناهش آشكار است و قمّى ره فرموده مراد امير المؤمنين و حضرت زهرا عليهما السلامند ولى جارى است در تمام مردم و ظاهرا مقصود بيان اكمل افراد مؤمنين و اظهر اشخاص مؤمنات باشد و اتمّ انواع اذيت و آزار كه منافقان نسبت بآن دو وجود مبارك روا دانستند و بجا آوردند در كافى از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه چون روز قيامت شود منادى ندا كند كجايند اذيّت كنندگان اولياء من پس بر ميخيزند قوميكه گوشت در صورتهاشان نيست و گفته ميشود اينانند كه اذيّت مينمودند اهل ايمانرا و قيام ميكردند بعداوت و عناد در برابر ايشان و بمشقّت مى‌انداختند آنانرا در دينشان پس امر ميشود كه بجهنم برند آنها را و در خصال از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه مردم دو صنفند مؤمن و جاهل پس اذيّت مكن مؤمن را و جهالت منما بر جاهل تا مانند او باشى و قمّى ره در شأن نزول آيه سوّم فرمود كه زنها براى نماز مغرب و عشاء و صبح كه بمسجد ميآمدند مبتلا بتعرّض و آزار جوانهائى كه در سر راه آنها مى‌نشستند ميشدند پس اين آيه نازل شد و مفادش آنستكه اى پيغمبر بگو بزنانت
جلد 4 صفحه 341
و دخترانت و زنان اهل ايمان كه نزديك كنند و بپوشانند بر خود ساترى از قبيل چادرهاشان كه تمام بدن و سر و صورت آنها را بپوشاند اين نزديكتر است بآنكه شناخته شوند بنجابت و عفّت پس آزار كرده نشوند و خداوند آمرزنده و مهربان است لذا بى‌چادرى سابقشان را مى‌بخشد و اين احكام را كه موجب حفظ عفّت و نجابت و موافق با عزّت و جلالت آنان است فرموده و در واقع آيه حجاب اين است نه آيه سابق اين سوره كه در آداب خانه پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلم بود و نه آيه غضّ در سوره نور كه دلالتش بر ستر وجه و كفّين واضح نبود و دلالت اين آيه بحمد اللّه تعالى واضح و آشكار است و قمّى ره در شأن نزول آيه چهارم فرموده كه نازل شد در باره قومى از منافقين كه اخبار دروغ وحشت آورى راجع به پيغمبر صلى اللّه عليه و اله شهرت ميدادند وقتى كه آنحضرت ببعضى از جنگها تشريف ميبرد از قبيل آنكه كشته شد و اسير شد و مسلمانان غمگين ميشدند و شكايت به پيغمبر صلى اللّه عليه و اله و سلم مينمودند تا اين آيه نازل شد و آنحضرت تهديد باخراجشان از مدينه فرمود و مفادش آنستكه اگر منافقين و كسانيكه در دلهاشان مرض شكّ است و كسانيكه اراجيف و اخبار دروغ وحشت انگيز را منتشر مينمايند در مدينه طيّبه منتهى نشوند و دست از اين عمل زشت خود بر ندارند هر آينه تو را امر نمائيم بجنگ با آنها و خراجشان پس درنگ نخواهند نمود در جوار تو مگر زمان كمى كه فاصله بين فرمان جنگ و كشته شدن يا فرار نمودن باشد و دور شدگانند از رحمت حق و در صورت فرار مسلمانان هر جا آنها را بيابند خواهند كشت بذلّت و خوارى و بوده است اين طريقه و دستور الهى در امم ماضيه كه ميكشتند منافقين و شكّاكين و سعى كنندگان در متزلزل نمودن اهل ايمان بانبياء عليهم السلام را و در طريقه الهيّه تغيير و تبديلى روى نميدهد چون كسى در مقابل اراده او عرض اندامى ندارد و اراجيف مأخوذ از رجفه بمعناى زلزله است و در اخبار بى‌اصل كه موجب تشويش است استعمال ميشود و ارجاف مردم بامرى اضطراب آنها است بآن و اغراء خواندن شخصى است بگرفتن چيزى و تحريص او بآن.
جلد 4 صفحه 342
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
مَلعُونِين‌َ أَينَما ثُقِفُوا أُخِذُوا وَ قُتِّلُوا تَقتِيلاً (61)
اينها ملعونين و مردودين از رحمت حق هستند هر كجا پيدا شدند گرفته ميشوند و كشته ميگردند به سختترين انحاء قتل.
مَلعُونِين‌َ راجع به سه طائفه مذكورين در آيه قبل است که منافقين و كساني که در قلوب آنها مرض است و مرجفين باشند اينها اگر دست از كار خود برنداشتند بايد از ميان مسلمين آنها را اخراج كرد و مورد لعن و طرد الهي هستند.
أَينَما ثُقِفُوا هر جا که دستگير شدند و پيدا شدند.
أُخِذُوا بايد آنها را دستگير كرد و آنها را گرفت.
وَ قُتِّلُوا و آنها را به قتل رسانيد.
تَقتِيلًا به سختترين انحاء قتل زيرا ضرر اينها بر اسلام و مسلمين بيشتر است تا ضرر كفار و مشركين چون اينها دشمن داخلي هستند و آنها خارجي.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 61)- و هنگامی که از این شهر رانده شدند و از تحت حمایت حکومت اسلامی طرد گشتند «از همه جا طرد می‌شوند، و هر جا یافته شوند گرفته خواهند شد و به سختی به قتل خواهند رسید»! (مَلْعُونِینَ أَیْنَما ثُقِفُوا أُخِذُوا وَ قُتِّلُوا تَقْتِیلًا).
اشاره به این که بعد از این حمله عمومی در هیچ جا در امان نخواهند بود، و آنها را با دقت جستجو و پیدا می‌کنند و به دیار عدم فرستاده می‌شوند.
نکات آیه
۱ - تداوم تعرض به زنان مسلمان، از سوى منافقان، باعث اجراى حکمى سخت درباره آنان و آواره شدن شان همراه با لعن خدا مى شد. (لئن لم ینته المنفقون ... لنغرینّک بهم ثمّ لایجاورونک فیها إلاّ قلیلاً. ملعونین) «ملعونین» حال براى ضمیر فاعلى «لایجاورون» است.
۲ - تداوم آزار و اذیت زنان مسلمان، از سوى بیماردلان، موجب سخت گیرى پیامبر(ص) بر آنان، در حد آواره سازى همراه با لعن خدا مى شد. (لئن لم ینته ... و الذین فى قلوبهم مرض ... لنغرینّک بهم ثمّ لایجاورونک فیها إلاّ قلیلاً . ملعونین)
۳ - ادامه شایعه پراکنى، در پى دارنده سخت گیرى پیامبر(ص) و در نتیجه، آواره شدن همراه با لعن بود. (لئن لم ینته ... و المرجفون ... لنغرینّک بهم ثمّ لایجاورونک فیها إلاّ قلیلاً . ملعونین)
۴ - منافقان آزاردهنده زنان مسلمان، در صورت تداوم کردار زشت خود، مهدورالدم بوده و در هر کجا که یافته شوند، باید به قتل برسند. (لئن لم ینته المنفقون ... لنغرینّک بهم ... أینما ثقفوا أُخذوا و قتّلوا تقتیلاً) «ثقف» (مصدر «ثقفوا») به معناى «مهارت در درک و انجام دادن کار» است (مفردات راغب). در آیه، این واژه به معناى «به دست آوردن و دستیازى» استعمال شده است.
۵ - شایعه پراکنان در مدینه، در صورت ادامه شایعه پراکنى، محکوم به قتل بودند. (لئن لم ینته ... و المرجفون فى المدینة ... أینما ثقفوا أُخذوا و قتّلوا تقتیلاً)
۶ - بیماردلانى که اقدام به فساد و آزار زنان مى کنند، در صورت ادامه کار خود، محکوم به قتل اند. (لئن لم ینته ... و الذین فى قلوبهم مرض ... ملعونین أینما ثقفوا أُخذوا و قتّلوا تقتیلاً)
۷ - ادامه دهندگان به فساد در جامعه، با آزار و اذیت زنان مؤمن، هیچ محل امنى ندارند و باید به قتل برسند. (لئن لم ینته المنفقون و ... لنغرینّک بهم ... ملعونین أینما ثقفوا أُخذوا و قتّلوا تقتیلاً) «أیْنَ» مفید عموم است و شامل همه جا مى شود و از آن، جایى استثنا نشده است.
۸ - اقدام هاى قاطع براى دفع فساد از جامعه، با رعایت مراحل و شرایط، روا و جایز است. (لئن لم ینته المنفقون ... أینما ثقفوا أُخذوا و قتّلوا تقتیلاً)
۹ - بر آحاد جامعه اسلامى، روا و جایز است که ادامه دهندگان به فساد را پس از فرمان حاکم اسلامى، با رعایت مراحل و شرایط، به قتل برسانند. (لئن لم ینته المنفقون ... أینما ثقفوا أُخذوا و قتّلوا تقتیلاً) در آیه پیش وقتى سخن از تهدید منافقان و بیماردلان و... به میان آمد، خداوند فرمود: «اگر آنان، ادامه بدهند پیامبر(ص) را بر آنها چنان مسلط خواهد کرد که ادامه زندگى براى شان ممکن نباشد» و در این آیه، فعل هاى «أُخذوا» و «قتّلوا» را مجهول آورده و براى انجام دادن وظیفه یاد شده، کسى را معرفى نکرده است. به نظر مى رسد، با توجه به مهدورالدم اعلام شدن گروه هاى یاد شده، در آیه، به مسلمانان اجازه مى دهد که آن افراد را به قتل برسانند.
۱۰ - ادامه دهندگان به فساد در جامعه را مى توان بازداشت کرده و به اسارت در آورد. (لئن لم ینته المنفقون ... أینما ثقفوا أُخذوا)
موضوعات مرتبط
- اسارت: احکام اسارت ۱۰
- اصلاح: روش اصلاح ۸
- افساد: آثار افساد ۹
- بیماردلان: آواره سازى بیماردلان ۲; اذیتهاى بیماردلان ۲; قتل بیماردلان ۶
- خشونت: خشونت جایز ۸
- زن: آثار اذیت زنان مؤمن ۱، ۲، ۴، ۶، ۷
- شایعه پراکنان: آواره سازى شایعه پراکنان ۳; قتل شایعه پراکنان ۵
- شایعه پراکنى: آثار شایعه پراکنى ۳
- فساد: مبارزه با فساد ۸
- قتل: احکام قتل ۴، ۵، ۶، ۷، ۹; موجبات قتل ۴، ۵، ۶، ۷
- لعن: موجبات لعن ۱، ۲، ۳
- مؤمنان: مسؤولیت مؤمنان ۹
- محمد(ص): مبارزه محمد(ص) با بیماردلان ۲; مبارزه محمد(ص) با شایعه پراکنان ۳; مبارزه محمد(ص) با منافقان ۱
- مدینه: شایعه پراکنان مدینه ۵
- مفسدان: اسارت مفسدان ۱۰; قتل مفسدان ۷، ۹
- منافقان: آواره سازى منافقان ۱; اذیتهاى منافقان به زنان مؤمن ۱، ۴; قتل جایز منافقان ۴
