ق ٤٠
ترجمه
| ق ٣٩ | آیه ٤٠ | ق ٤١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَدْبَارَ»: جمع دُبُر، عقب. دنبال. آخر (نگا: آل‌عمران / انفال / ). «السُّجُودِ»: مراد نمازها است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
نکات آیه
۱ - پیامبر(ص) موظّف به عبادت و تسبیح پروردگار در بخشى از شب (و من الّیل فسبّحه)
۲ - تشریع نمازهاى پنجگانه در وقت هاى مخصوص آن، از سوى خداوند (و سبّح ... قبل طلوع الشمس و قبل الغروب . و من الّیل فسبّحه) بنابراین که «قبل طلوع الشمس» اشاره به نماز صبح و «قبل الغروب» نماز ظهر و عصر و «من اللیل» نماز مغرب و عشاء باشد، برداشت بالا به دست مى آید.
۳ - تنزیه و ستایش پروردگار، روح نماز و عبادت است. * (و سبّح ... قبل طلوع الشمس و قبل الغروب . و من الّیل فسبّحه) در صورتى که این آیه با آیه قبل، نظر به نمازهاى پنجگانه داشته باشد; از به کار رفتن تعبیر تسبیح و تحمید به جاى «صلاة»، مى توان مطلب بالا را استفاده کرد.
۴ - پیامبر(ص)، موظّف به ادامه تسبیح پروردگار در پى هر سجده(نماز) (فسبّحه و أدبر السجود)
۵ - اهمیت تعقیبات نماز و نوافل آن * (و من الیل فسبّحه و أدبر السجود) در صورتى که سجده، اشاره به نماز داشته باشد; تعبیر «أدبار السجود» مى تواند ناظر به تعقیبات نماز و نوافل باشد.
۶ - نیازمندى انسان ها حتى پیامبران، به ارتباط مستمر و مداوم با خداوند (و سبّح بحمد ربّک قبل طلوع الشمس ... و أدبر السجود)
روایات و احادیث
۷ - «عن زرارة عن أبى جعفر(ع) قال: قلت له: ... «و أدبار السجود» قال: رکعتان بعد المغرب;[۱] زراره گوید: ازامام باقر(ع) پرسیدم: ... مراد از تسبیح در «و أدبار السجود» چیست ؟ فرمود: مراد دو رکعت نماز بعد از [نماز] مغرب است».
۸ - «عن إبن أبى نصر قال: سألت الرضا(ع) عن قول اللّه «و من الیل فسبّحه و أدبار السجود» قال: أربع رکعات بعد المغرب;[۲] ابن ابى نصر گوید: از امام رضا(ع) درباره سخن خداوند «و من اللیل فسبّحه و أدبار السجود» پرسیدم; حضرت فرمود: مراد چهار رکعت [نماز] بعد از نماز مغرب است».
۹ - «[فى مجمع البیان، فى قوله تعالى ]«و أدبار السجود» فیه أقوال ... و رابعها أنّه الوتر من آخر اللیل . روى ذلک عن أبى عبداللّه(ع);[۳] در مجمع البیان ذیل آیه «و أدبار السجود» آمده است که در تفسیر این آیه چند قول هست. قول چهارم این است که مراد، نماز «وتر» در آخر شب است و این قول از امام صادق(ع) روایت شده است».
موضوعات مرتبط
- انبیا: نیازهاى معنوى انبیا ۶
- انسان: نیازهاى معنوى انسان ۶
- تسبیح: تسبیح خدا ۱، ۳، ۴; تسبیح در شب ۱
- حمد: حمد خدا ۳
- عبادت: حقیقت عبادت ۳
- محمد(ص): تکلیف محمد(ص) ۱، ۴; سجده محمد(ص) ۴; عبادات محمد(ص) ۱
- مغرب: نافله مغرب ۷، ۸
- نماز: اهمیت تعقیبات نماز ۵; اهمیت نماز نافله ۵; تشریع نماز هاى یومیه ۲; تعقیبات نماز ۴; حقیقت نماز ۳; نماز وتر ۹
- نیازها: نیاز به دعا ۶
