محمد ١٤

أَ فَمَنْ‌ کَانَ‌ عَلَى‌ بَيِّنَةٍ مِنْ‌ رَبِّهِ‌ کَمَنْ‌ زُيِّنَ‌ لَهُ‌ سُوءُ عَمَلِهِ‌ وَ اتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ‌

ترجمه

آیا کسی که دلیل روشنی از سوی پروردگارش دارد، همانند کسی است که زشتی اعمالش در نظرش آراسته شده و از هوای نفسشان پیروی می‌کنند؟!

|پس آيا كسى كه از جانب پروردگارش بر راه روشنى قرار دارد، مانند كسى است كه زشتى عملش براى او زينت داده شده و از هوس‌هاى خود پيروى كرده‌اند

آيا كسى كه بر حجتى از جانب پروردگار خويش است، چون كسى است كه بدى كردارش براى او زيبا جلوه داده شده و هوسهاى خود را پيروى كرده‌اند؟

آیا آن کس که از خدای خود حجت علمی و برهانی (مانند قرآن) در دست دارد مانند کسانی است که عمل زشتشان در نظر زیبا جلوه کرده و پیرو هوای نفسانی خود شدند؟

آیا کسانی که بر دلیل روشنی از پروردگار خویش اند، مانند کسانی هستند که عمل زشتشان برای آنان آراسته شده و از هواهای نفسانی خود پیروی کرده اند؟

آيا كسى كه از جانب پرردگارش دليل روشنى دارد، همانند كسانى است كه كردار بدشان در نظرشان آراسته شده و از پى هواهاى خود مى‌روند؟

آیا کسی که به طریقه روشنی از جانب پروردگار خویش است، همانند کسی است که بد عملی‌اش در نظرش آراسته جلوه داده شده و از هوی و هوسهایشان پیروی می‌کنند

آيا كسى كه بر حجتى روشن از پروردگار خويش است مانند كسى است كه كردار بدش در نظرش آراسته شده، و آرزوها و خواهشهاى دل خويش را پيروى كرده‌اند؟

آیا کسانی که از دلائل روشن و براهین قطعی پروردگارشان برخوردارند، همسان کسانیند که اعمال زشتشان در نظرشان آراسته و پیراسته شده است و از هواها و هوسهای خود پیروی می‌کنند؟

آیا پس کسی که بر حجّتی روشن از جانب پروردگار خویش بوده است، چون کسی است که بدی کردارش برای او زیبا جلوه داده شده‌؟ و (اینان) هوس‌های خودشان را پیروی کردند؟

آیا آنکه او است بر روشنائی (یا نشانی) از پروردگار خویش مانند آن است که بیاراست برایش زشتی کردارش و پیروی کردند هوسهای خود را

محمد ١٣	آیه ١٤	محمد ١٥
سوره : سوره محمد نزول : ١ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٥ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«عَلی بَیِّنَةٍ مِّن رَّبِّهِ»: شناخت کامل و صحیحی از پروردگار خود دارد. دلائل و براهین قوی از سوی پروردگار خود دارد که رهنمودهای آسمانی است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

أَ فَمَنْ‌ يَعْلَمُ‌ أَنَّمَا أُنْزِلَ‌... (۱)

لاَ يَسْتَوِي‌ أَصْحَابُ‌ النَّارِ وَ... (۰)

تفسیر

• آيات ۷ - ۱۵ سوره محمد
• معناى اينكه فرمود: اگر خدا را يارى كنيد خدا ياريتان مى كند
• توضيح اينكه در تعليل نصرت مؤ منين و هلاكت كفار فرمود: خدا مولاى مؤ منان است وكافران مولايى ندارند
• وصف بهشتى كه متقين بدان وعده داده شده اند ۳۵۱
• (چند روايت در ذيل آيه : ((ذلك بانهم كرهوا ماانزل الله )) و بعضى آيات گذشته ديگر)

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- مؤمنان، متکى به برهان و عقل و کافران، دلخوش به پندار و هواى نفس (أفمن کان على بیّنة من ربّه ... و اتّبعوا أهواءهم) در واژه «بیّنة» شناخت عقلى نهفته است. از مقابله آن با «أهواء»، مطلب بالا استفاده مى شود.

۲- راه ایمان، متکى به دلیل و منطق روشن (أفمن کان على بیّنة من ربّه)

۳- خداوند، خواهان پیروى انسان از دلیل روشن و منطقى (أفمن کان على بیّنة من ربّه کمن زیّن) تمجید خداوند از متکى بودن اندیشه و ایمان بر دلیل و برهان، مى نمایاند که این امر از نظر خداوند ارزش است و با این تمجید، مؤمنان را به سوى این ارزش رهنمون ساخته است.

۴- راه کفر، داراى ریشه در هوس ها و فاقد منطق روشن (کمن زیّن له ... و اتّبعوا أهواءهم)

۵- قرآن، دلیل روشن از جانب خدا، در جهت رشد و کمال آدمیان * (أفمن کان على بیّنة من ربّه) برداشت بالا بدان احتمال است که مراد از «بیّنة»، قرآن باشد. در این صورت تعبیر «من ربّه» مى نمایاند که قرآن، از جایگاه ربوبیت و به هدف رشد و تربیت خلق نازل شده است.

۶- ربوبیت الهى، مقتضى تکامل بخشیدن به انسان ها، با ارائه دلایل روشن به ایشان (کان على بیّنة من ربّه) وصف «ربّه» مشعر به علیت است; یعنى، خداوند از آن جهت که «ربّ» و پرورش دهنده است، دلایل روشنى در اختیار خلق قرار داده است.

۷- انسان کافر، گرفتار انحراف در ارزش گذارى اعمال (کمن زیّن له سوء عمله)

۸- بعضى از افعال، داراى حسن و قبح ذاتى و کافران گرفتار انحراف در تشخیص آن * (زیّن له سوء عمله) در آیه شریفه میان بینش فرد کافر و ارزش واقعى اعمال، تفکیک شده است; یعنى، در متن واقع عمل او حقیقتاً بد است; ولى کافر آن را زیبا مى بیند و این مى نمایاند که واقعیت هر عمل، بدون داورى انسان ها، داراى ارزشى مستقل و اصیل است.

۹- با داشتن دلایل روشن، مجالى براى نگرانى در مسیر حق نیست; هر چند دشوارى ها و موانع آن فراوان باشد. (أفمن کان على بیّنة) آیه قبل، در مقام دلجویى از پیامبر(ص) در قبال ستم مشرکان بود. این آیه نیز در ادامه آن دلجویى مى تواند بیانگر این پیام باشدکه: اى پیامبر! چون دلیل روشن حق به همراه دارى، از کردار زشت و نارواى کفر پیشگان نگران مباش; زیرا حق و پیروزى و منطق با تو است.

۱۰- مشرکان مکه، سرخوش از بیرون راندن پیامبر(ص) از سرزمین خویش (قریتک الّتى أخرجتک ... زیّن له سوء عمله) مورد «سوء عمله» در آیه شریفه، همان اخراج پیامبر(ص) از سرزمین مکه است.

۱۱- مبارزه مشرکان مکه با پیامبر(ص)، ناشى از هواپرستى آنان و نه دلایل منطقى (قریتک الّتى أخرجتک ... و اتّبعوا أهواءهم)

۱۲- انسان، بدون برخوردارى از هدایت پروردگار، گرفتار انحراف در بینش و گرایش خویش (أفمن کان على بیّنة من ربّه کمن زیّن له سوء عمله) از مقابله «من کان ...» با «من زیّن...»، استفاده مى شود که انسان ها به دو گروه عمده تقسیم مى شوند: ۱- کسانى که برخوردار از دلایل الهى و هدایت وحى اند; ۲- گروهى که در قبال دسته اول قرار دارند و در نهایت به انحراف در بینش (زیّن له سوء عمله) و انحراف در گرایش (و اتّبعوا أهوائهم) کشیده شده اند.

۱۳- انحراف در بینش، عامل هواپرستى و انحراف در گرایش * (زیّن له سوء عمله و اتّبعوا أهواءهم) از تقدیم «زیّن له سوء عمله» - که دلالت بر انحراف در بینش دارد - بر «اتّبعوا أهوائهم» - که بیانگر انحراف درگرایش است - مطلب بالا قابل برداشت است.

موضوعات مرتبط

• اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱۰
• ایمان: برهان در ایمان ۲; عقلانیت ایمان ۲
• برهان: اهمیت برهان ۳; نقش برهان ۹
• تکامل: عوامل تکامل ۵، ۶
• خدا: آثار ربوبیت خدا ۶; آثار هدایتهاى خدا ۱۲; توصیه هاى خدا ۳
• عقیده: آثار انحراف عقیدتى ۱۳; عوامل انحراف عقیدتى ۱۲
• عمل: تشخیص حسن عمل ۸; تشخیص قبح عمل ۸
• قرآن: نقش قرآن ۵; وحیانیت قرآن ۵; وضوح قرآن ۵; هدایتگرى قرآن ۵
• کافران: ارزشگذارى غلط کافران ۷; بى منطقى کافران ۱; گمراهى کافران ۷، ۸; هواپرستى کافران ۱
• کفر: بى منطقى کفر ۴; منشأ کفر ۴
• گرایشها: عوامل انحراف در گرایشها ۱۲، ۱۳
• گمراهى: عوامل گمراهى ۱۲
• مؤمنان: بینش مؤمنان ۱; فضایل مؤمنان ۱
• محمد(ص): آثار تبعید محمد(ص) ۱۰; عوامل مبارزه با محمد(ص) ۱۱
• مشرکان مکه: آثار هواپرستى مشرکان مکه ۱۱; عوامل سرور مشرکان مکه ۱۰
• نگرانى: موانع نگرانى ۹
• هواپرستى: آثار هواپرستى ۴; عوامل هواپرستى ۱۳