الدخان ٨
ترجمه
| الدخان ٧ | آیه ٨ | الدخان ٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«رَبُّکُمْ»: واژه رَبُّ، خبر مبتدای محذوف است. «آبَائِکُمُ الأوَّلِینَ»: (نگا: مؤمنون / و و، شعراء / و).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۸، سوره دخان
- غرض و محتواى كلى سوره مباركه دخان
- مقصود از نزول كتاب در ((شبى مبارك ))
- بيان عدم منافات بين انزال (نزول دفعى ) قرآن وتنزيل (نزول تدريجى ) آن
- لازمه دوبار نازل شدن قرآن و گفتار بعضى مفسرين در اين خصوص
- مراد از جدا شدن هر امر حكيم در شب قدر (فيها يفرقكل امر حكيم )
- گفتار بعضى از مفسرين درباره ((فيها يفرقكل امرحكم ))
- (رواياتى درباره شب قدر و تقدير امور در آن )
نکات آیه
۱- ربوبیت یگانه خداوند بر هستى، خود گواه الوهیت بى همتاى او است. (ربّ السموت و الأرض ... لا إله إلاّ هو)
۲- توحید ربوبى در سراسر نظام هستى، گواه توحید ذاتى و یکتایى خداوند (ربّ السموت و ... لا إله إلاّ هو)
۳- زندگى و مرگ، تنها در قلمرو اراده خداوند یکتا است. (یحیى و یمیت)
۴- زندگى و مرگ، هر دو در جهت تکامل انسان و داراى روندى همسو و نه متعارض (ربّ السموت و ... لا إله إلاّ هو یحیى و یمیت) از ارتباط «هو یحیى و یمیت» با «ربّ» - که قبل و بعد از آن یاد شده است - استفاده مى شود که حیات و مرگ، هر دو در جهت تکامل انسان بوده و برخلاف تصور برخى مذاهب، مرگ امرى شرّ نیست و خاستگاهى جز اراده خداوند حیات آفرین ندارد.
۵- پروردگار هستى، داراى ربوبیتى بى شریک و یگانه در گستره تاریخ آفرینش (ربّکم و ربّ ءابائکم الأوّلین) در آیات پیشین، سخن از این بود که گستره نظام وجود، جز یک پروردگار ندارد و در «عرض» او خدایى نیست. در این جا تعبیر «ربّکم و ربّ...»، بیانگر یگانگى ربوبیت خداوند در «طول» زمان هاى متمادى و ادوار آفرینش است.
۶- بنیادهاى علمى و عقلى توحید ربوبى، شایسته اعتماد و اتکا است; نه باورهاى موهوم فرهنگ شرک. (ربّکم و ربّ ءابائکم الأوّلین) در آیات پیشین، دلایل علمى و عقلى توحید ربوبى مورد اشاره قرار گرفته است و از آن جا که یکى از بهانه هاى مشرکان در نفى توحید، استناد به شیوه و باور پیشینیان بوده است; تعبیر «ربّکم و ربّ آبائکم» - در پى آن استدلال هاى عقلى و علمى - مى تواند بیانگر مطلب یاد شده باشد.
موضوعات مرتبط
- اتکا: شایسته اتکا ۶
- اعتماد: شایسته اعتماد ۶
- ایمان: پوچى ایمان به شرک ۶
- تکامل: عوامل تکامل ۴
- توحید: آثار توحید ربوبى ۲; اهمیت توحید ربوبى ۶; توحیدربوبى ۵; دلایل توحید ذاتى ۱; عقلانیت توحید ربوبى ۶; نشانه هاى توحید ذاتى ۲; نشانه هاى توحید ربوبى ۲، ۶
- خدا: آثار اراده خدا ۳; آثار ربویت خدا ۱; خدا و شریک ۵
- زندگى: آثار زندگى ۴; منشأ زندگى ۳
- شرک: بى منطقى شرک ۶
- مرگ: آثار مرگ ۴; منشأ مرگ ۳
