الشورى ٥١

وَ مَا کَانَ‌ لِبَشَرٍ أَنْ‌ يُکَلِّمَهُ‌ اللَّهُ‌ إِلاَّ وَحْياً أَوْ مِنْ‌ وَرَاءِ حِجَابٍ‌ أَوْ يُرْسِلَ‌ رَسُولاً فَيُوحِيَ‌ بِإِذْنِهِ‌ مَا يَشَاءُ إِنَّهُ‌ عَلِيٌ‌ حَکِيمٌ‌

ترجمه

و شایسته هیچ انسانی نیست که خدا با او سخن گوید، مگر از راه وحی یا از پشت حجاب، یا رسولی می‌فرستد و بفرمان او آنچه را بخواهد وحی می‌کند؛ چرا که او بلندمقام و حکیم است!

|و هيچ بشرى را نرسد كه خدا با او سخن بگويد جز [از راه‌] وحى يا از فراسوى حجابى، يا رسولى بفرستد كه به اذن او هر چه بخواهد وحى كند. همانا او والا مقام حكيم است

و هيچ بشرى را نرسد كه خدا با او سخن گويد جز [از راه‌] وحى يا از فراسوى حجابى، يا فرستاده‌اى بفرستد و به اذن او هر چه بخواهد وحى نمايد. آرى، اوست بلندمرتبه سنجيده‌كار.

و هیچ بشری را یارای آن نباشد که خدا با او سخن گوید مگر به وحی (و الهام خدا) یا از پس پرده غیب عالم (و حجاب ملکوت جهان) یا رسولی (از فرشتگان عالم بالا) فرستد تا به امر خدا هر چه او خواهد وحی کند، که او خدای بلند مرتبه حکیم است.

هیچ بشری را نسزد که خدا با او سخن گوید، مگر از راه وحی یا از پشت حجاب غیب یا رسولی [چون فرشته] می فرستد؛ پس فرشته به اذن او آنچه را بخواهد وحی می کند؛ یقیناً او بلند مرتبه و حکیم است.

هيچ بشرى را نرسد كه خدا جز به وحى يا از آن سوى پرده، با او سخن گويد. يا فرشته‌اى مى‌فرستد تا به فرمان او هر چه بخواهد به او وحى كند. او بلند پايه و حكيم است.

و هیچ بشری را نرسد که خداوند با او سخن گوید مگر از راه وحی، یا از پشت پرده‌ای، یا فرشته‌ای بفرستد و آنچه می‌خواهد به اذن خویش وحی کند که او بلندمرتبه فرزانه است‌

و هيچ آدمى را نرسد كه خداى با او سخن گويد مگر به وحى يا از پس پرده، يا فرستاده‌اى- فرشته‌اى- فرستد پس به فرمان او آنچه خواهد [به وى‌] وحى كند. همانا او والا مرتبه و با حكمت است.

هیچ انسانی را نسزد که خدا با او سخن بگوید، مگر از طریق وحی (به قلب، به گونه‌ی الهام در بیداری، و یا خواب در غیربیداری) یا از پس پرده‌ای (از موانع طبیعی) و یا این که خداوند قاصدی را (به نام جبرئیل) بفرستد و او به فرمان آفریدگار آنچه را که خدا می‌خواهد (به پیغمبران) وحی کند. وی والا و کار بجا است.

و هیچ بشری را نرسیده است که خدا با او سخن گوید، جز به وحی، بدون پرده و حجاب یا از فراسوی حجابی. یا فرستاده‌ای بفرستد و به اذن او هر چه بخواهد وحی کند. به‌راستی اوست بلندمرتبه‌ا‌ی سنجیده‌کار.

و نبوده است بشری را که سخن گویدش خدا مگر سروشی یا از پشت پرده یا فرستد پیکی پس وحی کند به دستورش آنچه خواهد همانا او است فرازنده حکیم‌

الشورى ٥٠	آیه ٥١	الشورى ٥٢
سوره : سوره الشورى نزول : ١ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٣ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مَا کَانَ لِبَشَرٍ ...»: ارتباط خدا با جهان انسانیّت، از سه راه امکان‌پذیر است و بس: الف - وحی، یا القای به قلب، به گونه الهام در بیداری یا به صورت خواب در وقت خفتن (نگا: قصص / . ب - از پشت حجاب (نگا: قصص / - ). ج - ارسال فرشته وحی به سوی پیغمبران (نگا: نساء / .

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ لَقَدْ رَآهُ‌ نَزْلَةً أُخْرَى‌ (۰)

تفسیر

• آيات ۵۱ - ۵۳ سوره شورى
• اقسام سه گانه وحى در آيه شريفه ((و ما كان لبشران يكلمه الله الاوحيا او من وراءحجاب او...))
• وحى با واسطه قسم دوم وحى
• اشاره به وجه تعليل نزول وحى از جانب خداوند به اينكه او ((على حكيم )) است
• توضيح آيه : ((و كذلك اوحينا اليك روحا من امرنا...)) و بيان مراد از ((روح )) و وحىآن
• اشكال دوم : قيد ((من اءمرنا)) چه وجهى دارد؟!
• پاسخ اشكال دوم
• معناى اينكه فرمود: ((تو - قبل از نزول وحى - كتاب و ايمان را نمى شناختى )) و جمع آنبا اينكه رسول الله (ص ) قبل از بعثت هم ايمان داشته است
• تصديق رسالت و ايمان رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم
• بيان اينكه صراط خدايى كه مالك آسمان ها و زمين است مستقيم و منتهى به سعادت مىباشد
• تنها صراط مستقيم صراط خداوند است
• (رواياتى درباره اقسام وحى نازل بر پيامبر (ص )، ايمان آن حضرت قبل از بعثت و...)
• تعريف رسول ، نبى و محرت از زبان امام باقر عليه السلام
• رواياتى از معصومينى درباره مراد ازدواج در ((روحامن اءمرنا))

• آيه ۵۱
• آيه و ترجمه
• شان نزول :
• تفسير:
• نكته ها:
• ۱ - وحى در لغت و قرآن و سنت :
• ۲ - حقيقت اسرار آميز

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - گفت وگوى خداوند با بشر، تنها از طریق وحى، یا از وراى حجاب و یا از طریق پیک صورت مى گیرد. (و ما کان لبشر أن یکلّمه اللّه إلاّ وحیًا ... أو یرسل رسولاً)

۲ - الهامات درونى، تنها راه سخن گفتن مستقیم و بلاواسطه خدا با انسان است. (و ما کان لبشر أن یکلّمه اللّه إلاّ وحیًا) با توجه به انحصار سخن گفتن خدا با انسان در سه قسم مطرح شده در آیه شریفه و نیز با توجه به معناى «وحى» - که به قرینه دو قسم بعدى اشاره به الهامات درونى دارد - مطلب بالا استفاده مى شود.

۳ - وحى، عالى ترین شکل ارتباط خدا با انسان است.* (و ما کان لبشر أن یکلّمه اللّه إلاّ وحیًا) برداشت یاد شده بدان احتمال است که تعدد مراتب سه گانه، به ترتیب اولویت و تقدم باشد.

۴ - به سخن آوردن پدیده هاى جهان طبیعت، یکى از راه هاى سخن گفتن خداوند با انسان است. (أو من وراى حجاب) برداشت یاد شده بر این پایه است که مفسران، «حجاب» را در «من وراء حجاب» به معناى پدیده هاى طبیعى تفسیر کرده اند.

۵ - پیامبران و مرتبطان با علم وحى، کلام الهى را بدون رؤیت خداوند دریافت مى کنند. (و ما کان لبشر أن یکلّمه اللّه إلاّ وحیًا)

۶ - نزول فرشته بر پیامبران، یکى از راه هاى گفت وگوى خداوند با انسان است. (أو یرسل رسولاً فیوحى بإذنه ما یشاء)

۷ - بعثت رسولان و پیامبران، یکى از راه هاى گفت وگوى خداوند با انسان ها (أو یرسل رسولاً) برداشت یاد شده بنابراین نکته است که فرستادن رسول غیر از وساطت فرشتگان در ابلاغ وحى بوده و «فیوحى» نظر به ابلاغ وحى داشته باشد.

۸ - «وحى»، شیوه سخن گفتن فرشتگان با پیامبران، براى رساندن پیام خداوند (أو یرسل رسولاً فیوحى)

۹ - رویارویى انسان با خدا و مشاهده حسى وى امرى ناممکن است. (و ما کان لبشر أن یکلّمه اللّه إلاّ وحیًا أو... أو یرسل رسولاً فیوحى) آیه شریفه با منحصر کردن راه هاى وحى مى تواند ناظر بدین نکته باشد که پیامبران نیز تنها از این راه ها دریافت وحى مى کنند; نه آن که خدا را ببینند.

۱۰ - ارسال وحى از سوى فرشته وحى، تنها منوط به اذن و مشیت الهى است. (فیوحى بإذنه ما یشاء)

۱۱ - فرشته وحى، پیکى امین در ابلاغ پیام خدا به پیامبران (فیوحى بإذنه ما یشاء)

۱۲ - تعیین محتواى وحى، تنها در اختیار خداوند است و نه خواست غیر او (فیوحى بإذنه ما یشاء)

۱۳ - خداوند، علىّ (بلندمرتبه) و حکیم (کاردان) است. (إنّه علىّ حکیم)

۱۴ - والا مرتبگى خداوند، مانع مشاهده و ارتباط حسى انسان با وى (ما کان لبشر ... إنّه علىّ حکیم) از ارتباط صدر و ذیل آیه شریفه، مى توان استفاده کرد که جمله «إنّه علىّ...» تعلیلى براى نفى امکان ارتباط حسى انسان با خداوند است.

۱۵ - وحى و شیوه هاى گوناگون آن، متکى بر حکمت و کاردانى خداوند است. (و ما کان لبشر أن ... إنّه علىّ حکیم) «حکیم» در جمله «إنّه علىّ حکیم»، مى تواند مرتبط با وحى و گزینش نوع آن باشد.

۱۶ - مشیت الهى در تعیین محتواى وحى، متکى به علو مرتبه و حکمت او است. (فیوحى بإذنه ما یشاء إنّه علىّ حکیم)

موضوعات مرتبط

• اسماء و صفات: حکیم ۱۳; على ۱۳
• الهام: نقش الهام ۲
• انبیا: مقامات انبیا ۵; نبوت انبیا ۷; نزول ملائکه بر انبیا ۶; نقش انبیا ۷; وحى به انبیا ۵، ۱۱
• جبرئیل: امانتدارى جبرئیل ۱۱; فضایل جبرئیل ۱۱; نقش جبرئیل ۱۰
• خدا: آثار اذن خدا ۱۰; آثار حکمت خدا ۱۵، ۱۶; آثار علو خدا ۱۴، ۱۶; آثار مشیت خدا ۱۰; اختصاصات خدا ۱۲; استحاله رؤیت خدا ۵، ۹; روش گفتگوى خدا با انبیا ۵; روش گفتگوى خدا با انسان ۱، ۲، ۳، ۴، ۶، ۷; مشیت خدا ۱۲، ۱۶; موانع رؤیت خدا ۱۴
• رسولان خدا: نقش رسولان خدا ۱، ۷
• ملائکه: روش گفتگوى ملائکه با انبیا ۸; نقش ملائکه ۶، ۸
• موجودات: تکلم موجودات ۴
• وحى: ابلاغ وحى ۸، ۱۱; تعالیم وحى ۱۲، ۱۶; منشأ وحى ۱۰، ۱۵; نقش وحى ۱، ۳