طه ١٠٣
ترجمه
| طه ١٠٢ | آیه ١٠٣ | طه ١٠٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«یَتَخَافَتُونَ»: با صدای آهسته بهم می‌گویند. «إِن لَّبِثْتُمْ»: نمانده‌اید و توقّف نکرده‌اید (نگا: یونس / ). «عَشْراً»: مذکّر آمدن این واژه، بیانگر این است که تمییزِ محذوف، مؤنّث است که لَیالی است؛ هرچند هنگامی که عدد بدون معدود بیان شود، این قاعده چندان مراعات نمی‌گردد.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۹۹ - ۱۱۴ سوره طه
- اشاره به اينكه از آيه :((من اعرض عنه فانه يحمل ...(( تجسم اعمال استفاده مى شود
- معناى جمله : ((و نحشر المجرمين يؤ مئذ زرقا
- بيان وضع كوهها در روز قيامت
- حال آدميان در روز قيامت : پيروى داعى ، خشوع اصوات و سود نبخشيدن شفاعت الا من اذن لهالرحمن
- ذلت تمام موجودات در برابر خداوند در قيامت
- معناى آيه : ((ولا تجعل بالقرآن ...(( و اشاره به اينكه از آن استفاده مى شود كه قرآن يكبار دفعتا و بار ديگر تدريجا نازل گرديده است
- بحث روايتى (رواياتى در ذيل آيات گذشته )
- روايتى در نفى رؤ يت خداى تعالى
- چند روايت در ذيل آيه : ((ولا تعجل بالقرآن ...((
نکات آیه
۱ - گنه کاران و اعراض کنندگان از قرآن، در صحنه قیامت، آهسته و بى صدا با یکدیگر سخن مى گویند. (یتخفتون بینهم) «خفت» به معناى پوشاندن گفتار است (لسان العرب). «یتخافتون» از باب تفاعل، دال براین است که هنگام گفت وگوى با یکدیگر، از آنان صدایى شنیده نمى شود. گفتنى است که به قرینه «خشعت الأصوات للرحمان» (در آیات بعد)، آنچه مجرمان را وادار به پایین آوردن صدا کرده است، احساس عظمت خداوند و انتظار رحمت او است.
۲ - برآورد مدت زمان درنگ در برزخ، از جمله گفت وگوهاى پنهانى سرپیچى کنندگان از قرآن با یکدیگر، در صحنه قیامت (یتخفتون بینهم إن لبثتم) سؤال مجرمان در باره مدت درنگ خود - به قرینه اختلاف فاحش عمر آنان در دنیا - سؤال از مدت سپرى شده پس از مرگ است.
۳ - گروهى از مجرمان و روى گردانان از قرآن در قیامت، مدت زمان درنگ خود را در برزخ، ده روز تخمین مى زنند. (إن لبثتم إلاّعشرًا ) «لبث» به معناى توقف و درنگ است و مراد از «عشراً» - به قرینه «یوماً» در آیه بعد - ده روز مى باشد. این کلمه گرچه فقط براى مؤنث (مثل لیالى) به کار مى رود; ولى هنگام حذف تمیز براى مذکر (مانند أیّام) نیز استعمال دارد.
۴ - فاصله مرگ تا روز قیامت، فاصله اى اندک و ناچیز در دیدگاه حاضران صحنه قیامت (یتخفتون بینهم إن لبثتم إلاّعشرًا)
۵ - در قیامت نیز برخى حقایق براى گروهى از مردم مخفى مى ماند. (یتخفتون بینهم إن لبثتم إلاّعشرًا) جمله «یتخافتون» دلالت مى کند که مفاد «إن لبثتم إلاّ عشراً» محور صحبت مجرمان بوده است; نه این که بر آن اتفاق نظر داشته باشند و ارائه نظرهاى گوناگون، حاکى از مشخص نبودن حقیقت براى برخى از آنان است.
موضوعات مرتبط
- اعداد:
- عدد ده :۳
- عالم برزخ: کمى مدت عالم برزخ ۴; مدت عالم برزخ ۲، ۳
- قرآن: نجواى اخروى معرضان از قرآن ۱، ۲، ۳
- قیامت: اختفاى حقایق در قیامت ۵
- گناهکاران: نجواى اخروى گناهکاران ۱
- مرگ: فاصله مرگ تا قیامت ۴
