النساء ٢٨
ترجمه
| النساء ٢٧ | آیه ٢٨ | النساء ٢٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«ضَعِیفاً»: حال است.
تفسیر
نکات آیه
۱- سبکبار نمودن انسان در زندگى، خواست الهى است. (یرید اللّه ان یخفّف عنکم)
۲- پایبندى به مقررات الهى در ازدواج و روابط جنسى، زمینه سبکبارى و دور ماندن جوامع از مشقتها و رنجهاست. (یرید اللّه ان یخفّف عنکم) بیان خواست الهى به سبکبارى انسانها پس از تبیین احکام و مقررات ازدواج، اشاره به این است که دورى جوامع بشرى از رنجها و مشقتها در گرو پیروى از آن احکام است.
۳- شکستن حریم قوانین الهى در روابط جنسى، رنج آفرین و موجب مشقت براى جوامع انسانى است. (و یرید الّذین یتّبعون الشّهوات ... یرید اللّه ان یخفّف عنکم) چنانچه رعایت احکام الهى در ازدواج موجب سبکبارى باشد، زیر پا گذاردن آن قوانین، رنج آور و مشقتبار خواهد بود.
۴- سهولت احکام و مقررات ازدواج و روابط جنسى در اسلام (و من لم یستطع منکم ... یرید اللّه ان یخفّف عنکم) بر این مبنا که مراد از تخفیف، سهولت در نفس احکام الهى باشد نه نتیجه عمل به آن احکام و مقررات.
۵- سهولت و آسانى قوانین و مقررات الهى (یرید اللّه ان یخفّف عنکم)
۶- مشکل آفرینى و مانع تراشى در راه ازدواج و روابط مشروع جنسى، مخالفت با خواست خداوند (یرید اللّه ان یخفّف عنکم)
۷- انسان، ضعیف و ناتوان خلق شده است. (خلق الانسان ضعیفاً)
۸- انسان، موجودى ضعیف در برابر غریزه جنسى (خلق الانسان ضعیفاً) به قرینه آیات گذشته، مراد از «ضعیفاً» مى تواند کم طاقتى انسان در برابر غریزه جنسى باشد.
۹- ضعف و ناتوانى انسان در برابر غریزه جنسى، ریشه تسهیل قوانین و مقررات ازدواج و روابط جنسى (یرید اللّه ان یخفّف عنکم و خلق الانسان ضعیفاً)
۱۰- ضعف و ناتوانى انسان، منشأ تسهیل احکام دین از جانب خداوند (یرید اللّه ان یخفّف عنکم و خلق الانسان ضعیفاً) بر این مبنا که مراد از تخفیف، سهولت در نفس احکام الهى باشد.
۱۱- انسان، ناتوان از تحمل عواقب انحراف از حدود الهى در روابط جنسى (و یرید الّذین یتّبعون الشّهوات ان تمیلوا میلا عظیماً ... خلق الانسان ضعیفاً) جمله «خلق الانسان ضعیفاً» مى تواند بیانگر علت لزوم پیروى از احکام الهى در ازدواج و اجتناب از پیروى هواپرستان باشد. یعنى قوانین الهى، جوامع را سبکبار خواهد کرد و انحراف از آن موجب مشقت خواهد شد و انسان توان تحمل آن مشقتها را ندارد.
۱۲- تناسب و هماهنگى احکام دین با ویژگیهاى تکوینى انسان (یرید اللّه ان یخفّف عنکم و خلق الانسان ضعیفاً)
۱۳- لزوم رعایت تناسب قوانین با توان مردم (یرید اللّه ان یخفّف عنکم و خلق الانسان ضعیفاً)
۱۴- ناتوانى انسان در شناخت قوانین صحیح، دلیل جعل قوانین از سوى خداوند است.* (حرّمت ... یرید اللّه ان یخفّف عنکم و خلق الانسان ضعیفاً) چون در آیات پیشین سخن از جعل احکام بود، مى توان گفت مراد از «ضعیفاً»، ناتوانى انسان براى جعل قوانین صحیح است.
۱۵- تبیین احکام و مقررات از سوى خداوند موجب کاسته شدن حجم مسؤولیت انسان در شناخت و تشریع قوانین و مقررات (حرّمت ... و من لم یستطع ... یرید اللّه ان یخفّف عنکم و خلق الانسان ضعیفاً) بنابر اینکه مراد از «ضعیفاً»، ضعف انسان در جعل قوانین باشد. در این صورت تخفیف به این معناست که خداوند با جعل مقررات خویش، این بار سنگین را از دوش آنان برداشته است.
روایات و احادیث
۱۶- نسیان آدمى، علت نامگذارى وى به انسان (و خلق الانسان ضعیفاً) امام صادق (ع) درباره علّت نامگذارى آدمیان به انسان فرمود: لانّه ینسى.[۱]
موضوعات مرتبط
- احکام: تبیین احکام ۱۵ ; تشریع احکام ۱۴، ۱۵
- ازدواج: اهمیّت ازدواج ۶ ; سهولت در ازدواج ۴، ۹ ; ممانعت از ازدواج ۶
- انسان: ضعف انسان ۷، ۸، ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۴ ; فراموشى انسان ۱۶ ; نامگذارى انسان ۱۶
- تکلیف: آثار عمل به تکلیف ۲ ; سهولت تکلیف ۴، ۵، ۹، ۱۰ ; قدرت در تکلیف ۱۳
- تکوین: و تشریع ۱۲
- جامعه: عوامل انحطاط جامعه ۳ ; عوامل رشد جامعه ۲
- حیات: کیفیت حیات ۱
- خدا: اراده خدا ۱، ۱۰ ; تجاوز به حدود خدا ۳ ; عصیان از خدا ۶ ; کیفر تجاوز به حدود خدا ۱۱
- دین: ویژگى تعالیم دین ۱۲
- سختى: روش تسهیل سختى ۲
- شهوترانى: آثار شهوترانى ۳ ; کیفر شهوترانى ۱۱
- عفّت: آثار عفّت ۲
- غریزه جنسى:۸، ۹
- قانونگذارى: شرایط قانونگذارى ۱۳
منابع
- ↑ علل الشرایع، ص ۱۵، ح ۱، ب ۱۱ ; معانى الاخبار، ص ۴۸، ح ۱.
