البقرة ١٣٠
ترجمه
| البقرة ١٢٩ | آیه ١٣٠ | البقرة ١٣١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«یَرْغَبُ عَنْ ...»: بیزار می‌شود. دوری می‌گزیند. «مِلَّةِ»: دین. آئین. «سَفِهَ»: سبک شمرد. خوار داشت. به بازیچه گرفت. «نَفْسَ»: خود. «إصْطَفَیْنَا»: برگزیدیم. «إصْطَفَیْنَاهُ»: او را برای پیغمبری برگزیدیم. «الصَّالِحِینَ»: شایستگان. بایستگان.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
مَا کَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيّاً وَ... (۰) إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي... (۰) وَ مَا کَانَ اسْتِغْفَارُ إِبْرَاهِيمَ... (۰) إِنَ إِبْرَاهِيمَ کَانَ أُمَّةً... (۰) قُلْ إِنَّنِي هَدَانِي رَبِّي... (۱)
إِنَ أَوْلَى النَّاسِ... (۰) فَلَمَّا رَأَى الشَّمْسَ بَازِغَةً... (۰) شَاکِراً لِأَنْعُمِهِ اجْتَبَاهُ وَ... (۰) وَ آتَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً... (۳) وَ إِذْ قَالَ لُقْمَانُ لاِبْنِهِ وَ... (۰) وَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لِأَبِيهِ... (۰) إِلاَّ الَّذِي فَطَرَنِي فَإِنَّهُ... (۰) لاَ شَرِيکَ لَهُ وَ بِذٰلِکَ... (۰)
تفسیر
- آيات ۱۳۰ ۱۳۴ بقره
- روگرداندن از كيش حضرت ابراهيم (ع ) از حماقت و سفاهت نفس است
- مقام اصطفاء و برگزيدگى همان مقام اسلام و تسليم است
- نكته و وجه دو ((التفات )) در دو آيه كريمه
- معناى اسلام و مراتب و درجات چهارگانه اسلام و ايمان
- مرتبه اول اسلام : اذعان و باور قلبى بخصوص اجمالى شهادتين
- مرتبه دوم : اعتقاد تفصيلى به حقايق دينى و بدنبال آن انجامعمل صالح
- مرتبه سوم : رام كردن نفس سركش و تسليم وجود انسان در برابر خدا
- مرتبه چهارم از اسلام : مرحله عبوديت و بندگى
- معناى عمل صالح و آثار آن
- معناى صلاح نفس و صلاح ذات و مراد از ((صالحين )) در قرآن
- اثرى كه مخصوص صالحان است
- صلاح ذاتى داراى مراتبى است و رسول اللّه (ص )آل او داراى بالاترين مراتب آنند
- بحث روايتى (شامل رواياتى در ذيل آيات گذشته )
- چند روايت در بيان اسلام و ايمان
- روايتى از بحارالانوار و سخن درباره نكاتى كه از آيات و روايات راجع به مراتبايمان و اسلام بدست مى آيد
نکات آیه
۱ - آیین ابراهیم، آیینى خردمندانه و پیروى از آن خردمندى است. (و من یرغب عن ملة إبرهیم إلا من سفه نفسه)
۲ - تنها سفیهان و بى خردان از آیین ابراهیم روى گردان شده و آن را نمى پذیرند. (و من یرغب عن ملة إبرهیم إلا من سفه نفسه) کلمه «رغبة» و مشتقات آن، چنانچه با حرف «عن» متعدّى شود، به معناى اعراض و روى گردانى است. «مَن» در «مَن یرغب» اسم استفهام مى باشد و استفهام در اینجا استفهام انکارى است.
۳ - انسان، تنها با فریب دادن خرد خویش مى تواند از ادیان الهى گریزان شود. (و من یرغب عن ملة إبرهیم إلا من سفه نفسه) «نفسه» مفعول براى «سفه» است. بنابراین «من سفه نفسه»; یعنى، کسى که خود را به سفاهت واداشته است. در برداشت فوق از آن فریب دادن خرد، تعبیر شده.
۴ - آیین ابراهیم، پایه و اساس دین اسلام (و من یرغب عن ملة إبرهیم إلا من سفه نفسه) از آن جا که قرآن مردم رابه دین اسلام دعوت مى کند و اعراض از دین ابراهیم را نیز جایز نمى شمرد، معلوم مى شود: ماهیت هر دو آیین یکى است و آیین ابراهیم اساس و شالوده دین اسلام است.
۵ - توحید ربوبى و افعالى و تسلیم بودن در برابر خدا و تصدیق رسالت پیامبر اکرم(ص) و کتاب آن حضرت (قرآن)، از اصول آیین ابراهیم است. (ربنا تقبل منا .... و اجعلنا مسلمین لک .... ربنا وابعث فیهم رسولا ... و من یرغب عن ملة إبرهیم) آیه مورد بحث انسانها را به گزینش آیین ابراهیم دعوت مى کند و آیه هاى گذشته، اشاره به اصول این آیین دارد. جمله «ربنا تقبل ...» بیانگر این است که: ابراهیم(ع) به توحید ربوبى و افعالى و ... معتقد بود.
۶ - اعتقاد به آیین ابراهیم، مستلزم پذیرش اسلام است. (ربنا وابعث فیهم رسولا ... و من یرغب عن ملة إبرهیم إلا من سفه نفسه) جمله «ربنا وابعث ...»- که اشاره به بعثت پیامبر اسلام دارد - بیانگر اصلى از اصول آیین ابراهیم است. بنابراین باور به آیین ابراهیم، در پى دارنده باور به حقانیت دین اسلام است.
۷ - روى گردانى از اسلام، نشانه سفاهت و معلول بى خردى است. (ربنا وابعث فیهم رسولا ... و من یرغب عن ملة إبرهیم إلا من سفه نفسه)
۸ - ابراهیم (ع) از برگزیدگان خدا در دنیا و از صالحان و شایستگان سراى آخرت (و لقد اصطفینه فى الدنیا و إنه فى الأخرة لمن الصلحین)
۹ - ابراهیم(ع) از بندگان خالص خداوند (و لقد اصطفینه فى الدنیا) «اصطفاء» به معناى گزینش کردن صفوه (خالص و نیکوى) هر چیزى است.
۱۰ - اخلاص ابراهیم(ع) و گزینشش از سوى خداوند و نیز شایستگى او براى ملحق شدن به صالحان سراى آخرت، دلیلهاى لزوم پیروى از آیین اوست. (و من یرغب ... لقد اصطفینه فى الدنیا و إنه فى الأخرة لمن الصلحین) جمله هاى «لقد اصطفیناه» و «إنه فى الأخرة ...» به منزله دلیلى براى «و من یرغب ...» مى باشد.
۱۱ - حضور گروهى از انسانهاى برتر در آخرت با عنوان صالحان و شایستگان (و إنه فى الأخرة لمن الصلحین)
۱۲ - بندگان خالص و برگزیده خدا در قیامت به گروه صالحان ملحق خواهند شد. (و لقد اصطفینه فى الدنیا و إنه فى الأخرة لمن الصلحین)
موضوعات مرتبط
- آخرت: گروهها در آخرت ۱۱
- ابراهیم(ع): ابراهیم(ع) از صالحان ۸، ۱۰; ابراهیم(ع) در آخرت ۸، ۱۰; اخلاص ابراهیم(ع) ۹، ۱۰; اصول دین ابراهیم(ع) ۵; برگزیدگى ابراهیم(ع) ۸، ۱۰; تبعیت از دین ابراهیم(ع) ۱، ۱۰; عقلانیت دین ابراهیم(ع) ۱; معرضان از دین ابراهیم(ع) ۲; مقامات ابراهیم(ع) ۸، ۹
- ادیان: زمینه اعراض از ادیان ۳
- اسلام: اسلام و دین ابراهیم(ع) ۴; اعراض از اسلام ۷; زمینه قبول اسلام ۶
- برگزیدگان: ۸، ۱۰ برگزیدگان در قیامت ۱۱، ۱۲
- بندگان خدا: ۹ بندگان خدا در قیامت ۱۱، ۱۲
- تسلیم: اهمیّت تسلیم به خدا ۵
- توحید: توحید افعالى ۵; توحید ربوبى ۵
- خودفریبى: آثار خودفریبى ۳
- سفاهت: نشانه هاى سفاهت ۷
- سفیهان: ۲
- صالحان: ۸ صالحان در آخرت ۱۱; صالحان در قیامت ۱۲; مقامات صالحان ۱۲
- عقیده: عقیده به دین ابراهیم(ع) ۶
- قرآن: تصدیق قرآن ۵
- محمّد(ص): تصدیق محمّد(ص) ۵
- مخلصان: مخلصان در قیامت ۱۲
