أَنْصِتُوا
«أَنْصِتُوا» از «انصات» به معناى «سکوت توأم با استماع و توجه» است.
ریشه کلمه
- نصت (۲ بار)
قاموس قرآن
سكوت براى استماع. «نَصَتَ لَهُ نَصْتاً: سَكَتَ مُسْتَمِعاً لِحَديثِهِ» همچنين است انصات و آن از نصت ابلغ است (اقرب) در نهج البلاغه خطبه 120 هست كه به خوارج فرمود: «اَمْسِكُوا عَنِ الْكَلامِ وَ اَنْصِتُوا لِقُوْلى» صحبت نكنيد و براى شنيدن سخن من ساكت باشيد. [احقاف:29]. جن چون به شنيدن قرآن حاضر شدند گفتند: ساكت باشيد و چون قرآن تمام شد براى انذار پيش قوم خويش برگشتند. * [اعراف:204]. آنگاه كه قرآن خوانده شود به آن گوش دهيد و ساكت باشيد تا مورد رحم خدا قرار گيريد. اين آيه مردم رابه يك مطلب اساسى دعوت مىكند و آن اينكه هرجا كه قرآن خوانده شد فورا سخن را قطع كرده و به كلام خدا كه با بندگان سخن مىگويد و صلاح دنيا و آخرت آنها رابيان مىدارد، گوش كنند ولى متأسفانه در ميان ما اين مطلب عملى نيست. از آيه وجوب نفهميدهاند وگرنه مشهور و معروف شده بود ولى مطلوبيت آن جاى گفتگو نيست اين از حيث عموم آيه. ولى در باره نزول آن گفتهاند: در باره نماز جماعت نازل شده كه بايد ساكت شده و به قرائت امام گوش كرد چنانكه در مجمع آن را از امام باقر «عليه السلام» نقل كرده است و اضافه كرده: گفتهاند مسلمانان در نماز سخن مىگفتند و بعضى بر بعضى سلام مىكرد و چون كسى وارد مسجد مىشد مىگفت چقدر خواندهايد و آنهادر نماز جواب مىدادند لذا از تكلم منع شده به استماع مأمور گشتند و پس از نقل چند قول فرموده: شيخ ابوجعفر قدس الله روحه (شيخ طوسى) گفته: قول اول از همه قويتر است. زيرا فقط در قرائت امام در نماز جماعت انصاب واجب است و اما در غيرنماز خلافى نيست كه سكوت و استماع غيرواجب مىباشد. روايت شده از امام صادق «عليه السلام» كه فرموده: «يُجِبُ الْاِنْصاتُ لِلْقُرْآنِ فِى الصَّلوةِ وَغَيْرِها» شيخ فرموده آن بر طريق استحباب است... 1- در تفسير عياشى از زراره نقل شده «قالَ اَبُوجَعْفَر «عليه السلام» وَاِذا قُرِىءَ الْقُرْآنُ فِى الْفَريضَةِ خَلْفَ الْاِمامِ فَاسْتَمِعُوالَهُ وَأَنْصِتُوا لَعَكُمْ تُرْحَمُونَ» اين همان انصات و استماع واجب است. 2- و از زراره نقل كرده: سَمِعْتُ أَباعَبْدِاللهِ «عليه السلام» يَقُولُ: «يُجِبُ الْاِنْصاتُ لِلْقُرْآنِ فِى الصَلوةِ وَ غَيْرهاوَاِذاقُرِىءَ عِنْدَكَ الْقُرْآنُ وَجَبَ عَلَيْكَ الْاِنْصاتُ وَ الْاِسْتِماعُ». 3- ايضا از ابى كهمس از امام صادق «عليه السلام» نقل نموده: اين كواء (يكى از خوارج) در پشت سر اميرالمومنين على «عليه السلام» خواند: «لَئِنْ اَشْرَكْتَ لَيَحْبِطَنَّ عَمَلُكَ وَ لَتَكُونَنَّ مِنَ الخاسِرينَ» امام «عليه السلام» (با آنكه در نماز بود) از شنيدن آن سكوت فرمود.
