مَاء
ریشه کلمه
- موه (۶۳ بار)
قاموس قرآن
آب. [بقره:22]. راغب گفته اصل آن مَوَه است بدليل آنكه جمع آن اَمْواه و مِياه آمده و مصغرش مُوَيْه است هاء آخر را حذف و واو را مبدل به الف كردهاند. «ماء» 63 بار در قرآن كريم بكار رفته و اعتناء عجيبى به آن شده است از جمله فرموده: [انبیاء:30]. مىدانيم كه آب را در تشكيل موجوات زنده دخالت تامى است كه بدون آن زندگى نه وجود داشت و نه بقا. قرآن در بسيارى از آيات روييدن نباتات را به آب باران نسبت داده و مرتبا گفته: [ابراهيم:32]. اين از آنجهت است كه آب درياها شوروتلخ است و براى نباتات و آشاميدن قابل استفاده نيست ولى بوسيله تبخير، آب خالص بصورت ابرها از سطح اقيانوسها بلند مىشود و بصورت باران وبرف به خشكيها مىبارد و مورد استفاده حيوانات و نباتات قرار مىگيرد. [واقعة:68]. *** * [مؤمنون:18]. اين آيهتذكر مىدهد اولا آب به قدر احتياج مردم و حيوان و نبات از آسمان مىبارد وباريدن آن بدون تقدير و اندازه نيست، بلكه «ماءً بِقَدَرٍ» است، ذخيره برفها در كوهها در اثر برودت هوا و ذوب شدن تدريجى آنهاو تشكيل جويبارها و رودخانهها هم «بِقَدَر» است نه سرسرى. ثانيا «فَأَسْكَّناهُ فِى الْاَرْضِ» بايد اين آب در روى زمين و در اعماق آن كه در دسترس بشر است ساكن باشد كه بشر بتواند با حفر چاهها و قنوات آنرا مهار كند و مورد استفاده قرار دهد اگر اعماق زمين خاك رس نبود و آب در آنها حبس نمىشد آبها بتدريج چنان به اعماق فرو مىرفت كه از دسترس انسان خارج مىشد«وَاَنَّا عَلى ذَهابٍ بِهِ لَقادِرُونَ» «سُبْحانَ مَنْ مَهَّدَالْاَرْضَ لِلْحَياةِ». *** [نور:45]. مراد از «ماء» نطفه است مثل [فرقان:54]. ايضا [مرسلات:20].
