العصر ٣
ترجمه
| العصر ٢ | آیه ٣ | العصر ٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«تَوَاصَوْا»: همدیگر را سفارش کردند. «الْحَقِّ»: هرگونه حق و حقیقتی. «الصَّبْرِ»: شکیبائی. ذکر خاص بعد از عام است و بیانگر اهمّیّتی است که دارد.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
لاَ خَيْرَ فِي کَثِيرٍ مِنْ... (۱) إِلاَّ الَّذِينَ صَبَرُوا وَ عَمِلُوا... (۳)
فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى... (۰) إِلاَّ عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ (۰) ثُمَ رَدَدْنَاهُ أَسْفَلَ... (۰) فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ لَنْ... (۰)
تفسیر
- آيات ۱ - ۳، سوره عصر
- اقوال مختلف درباره مراد از ((عصر)) كه بدان قسم ياد فرموده است صفحه
- شرحى در مورد مستثنى بودن مؤ منان صالح العمل از زيانمندى جنس انسان صفحه
- جمله ((و عملوا الصّالحات )) بر عمل به همهاعمال صالح دلالت دارد واز آن استفاده مى شود كه مؤ منان گنهكار نيز در خسرانند
- خصوصيت و اهميت تواصى به صبر كه بعد از عنوان كلى ((و عملوا الصّالحات ))اختصاص به ذكر يافتند صفحه
- (چند روايت در ذيل آيات سوره عصر)
نکات آیه
۱ - تنها مؤمنانى که کارهاى شایسته انجام داده و یکدیگر را به پذیرش حق و شکیبایى توصیه مى کنند، گرفتار خسارت نخواهند شد. (إنّ الإنسن لفى خسر . إلاّ الذین ءامنوا و عملوا الصلحت و تواصوا بالحقّ و تواصوا بالصبر)
۲ - ایمان و عمل صالح و پذیرش حق و شکیبایى، بهره گیرى درست از سرمایه هاى وجودى خویش است. (لفى خسر . إلاّ الذین ءامنوا و عملوا الصلحت و تواصوا بالحقّ و تواصوا بالصبر)
۳ - انجام دادن تمام کارهاى شایسته، توصیه خداوند به مؤمنان (الذین ءامنوا و عملوا الصلحت) حرف «ال» در «الصالحات»، آن را بر تمام اعمال صالح تعمیم داده است. از آن جا که هرگاه عموم حقیقى امکان پذیر نباشد، عموم عرفى مورد نظر است; مراد اعمال صالحى است که براى شخص مؤمن مقدور مى باشد.
۴ - کفرورزى، ترک عمل صالح و بى اعتنایى به ترویج حق و صبر، زیان کارى است. (لفى خسر . إلاّ الذین ءامنوا و عملوا الصلحت و تواصوا بالحقّ و تواصوا بالصبر)
۵ - توصیه دیگران به پذیرش حق و شکیبایى در راه آن، مصداق بارز عمل صالح است. (عملوا الصلحت و تواصوا بالحقّ و تواصوا بالصبر) عطف توصیه به حق و صبر - که مصداق عمل صالح است - بر انجام اعمال صالح، عطف خاص بر عام و نشانه اهمیت ویژه خاص است.
۶ - لزوم حق پذیرى، شناختن و شناساندن حق و پایدارى و شکیبایى براى تحقق آن (تواصوا بالحقّ و تواصوا بالصبر) ترغیب مؤمنان به توصیه دیگران بر حق و صبر، بیانگر لزوم پایبندى خود به آن دو است.
۷ - حق پذیرى و دفاع از حق، نیازمند شکیبایى و استقامت است. (تواصوا بالحقّ و تواصوا بالصبر) جمله «تواصوا بالصبر»، ممکن است درصدد بیان زمینه هاى لازم براى مفاد «تواصوا بالحقّ» باشد.
۸ - «صبر»، نشان حق پذیرى است و سفارش دیگران به آن، نمونه بارز ترغیب مردم به حق است. (تواصوا بالحقّ و تواصوا بالصبر) برداشت یاد شده، ناظر به این احتمال است که عطف «تواصوا بالصبر» بر جمله قبل، عطف خاص بر عام باشد. تکرار فعل «تواصوا»، این ارتباط را تأیید مى کند; زیرا در تعبیرى نظیر «تواصوا بالحقّ و الصبر»، تفاوت حق و صبر نمایان تر است.
۹ - اصلاح جامعه در کنار اصلاح خویشتن، ضرورتى اجتناب ناپذیر در ثمربخشى وجود انسان (لفى خسر. إلاّ الذین ءامنوا و عملوا الصلحت و تواصوا بالحقّ و تواصوا بالصبر)
۱۰ - امربه معروف، پنددهى و پندپذیرى، از خصلت هاى برجسته انسان هاى کامیاب (لفى خسر . إلاّ الذین ... تواصوا بالحقّ و تواصوا بالصبر) «تواصوا»، از باب تفاعل و بیانگر آن است که مؤمنان، در کنار توصیه به دیگران، از توصیه هاى آنان نیز بهره مى برند.
۱۱ - تبلیغ اعتقادات حق و ترغیب دیگران به مقاومت در برابر منکرات، خصلتى ستوده و مایه کامیابى انسان (لفى خسر . إلاّ الذین ... تواصوا بالحقّ و تواصوا بالصبر)
۱۲ - ترویج حق و تقویت روحیّه پایدارى، نیازمند مشارکت و هم یارى مردم با یکدیگر است. (تواصوا بالحقّ و تواصوا بالصبر)
موضوعات مرتبط
- امربه معروف: آثار امربه معروف ۱۰
- ایمان: آثار ایمان ۲
- تزکیه: اهمیت تزکیه ۹
- تعاون: اهمیت تعاون ۱۲
- تقویت روحیه: زمینه تقویت روحیه ۱۲
- جامعه: اهمیت اصلاح جامعه ۹
- حق: آثار ترک تبلیغ حق ۴; آثار حق پذیرى ۱، ۲; اهمیت استقامت در تبلیغ حق ۶; اهمیت تبلیغ حق ۶; اهمیت حق پذیرى ۶; اهمیت حق شناسى ۶; اهمیت صبر در تبلیغ حق ۶; توصیه به حق ۱; توصیه به حق پذیرى ۵; زمینه تبلیغ حق۱۲; زمینه حق پذیرى ۷; زمینه دفاع از حق ۷; نشانه هاى توصیه به حق ۸; نشانه هاى حق پذیرى ۸
- خدا: توصیه هاى خدا ۳
- رستگاران: صفات رستگاران ۱۰
- زیان: منشأ زیان ۴
- صبر: آثار ترک تبلیغ صبر ۴; آثار صبر ۱، ۲، ۸; توصیه به صبر ۱، ۵، ۸
- عبرت پذیرى: آثار عبرت پذیرى ۱۰
- عقیده: تبلیغ عقیده حق ۱۱
- عمل صالح: آثار ترک عمل صالح ۴; آثار عمل صالح ۱، ۲; توصیه به عمل صالح ۳; موارد عمل صالح ۵
- کفر: آثار کفر ۴
- مؤمنان: توصیه به مؤمنان ۳; توصیه هاى مؤمنان ۱; مؤمنان و زیان ۱
- منکرات: تشویق به استقامت در منکرات ۱۱
- موعظه: آثار موعظه ۱۰
- نیازها: نیاز به استقامت ۷; نیاز به صبر ۷
