القيامة ١٤
ترجمه
| القيامة ١٣ | آیه ١٤ | القيامة ١٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«عَلی نَفْسِهِ بَصِیرَةٌ»: از وضع خود آگاه است و بهتر از هرکس دیگری می‌داند که چه کارهائی کرده است. خود انسان حجّت و گواه بر خودش است. چرا که اعضاء او گواهی بر اعمال او می‌دهند (نگا: فصّلت / ، یس / ). «بَصِیرَةٌ»: بینا و آگاه. حجّت و دلیل و برهان. حرف (ة) برای مبالغه است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
اقْرَأْ کِتَابَکَ کَفَى بِنَفْسِکَ... (۱)
وَ کُلَ إِنسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ... (۱) وَ تَرَى کُلَ أُمَّةٍ جَاثِيَةً کُلُ... (۰)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۵، سوره قيامت
- مقصود از ((نفس لوّامه )) كه بدان قسم ياد شده است
- آزادى طلبى انسان براى انجام هر كار دلخواه ، انگيزه تكذيب قيامت و پرسش انكارآميز اززمان آن است
- اشاره به اينكه جستجو گريزگاه در قيامت از باب ظهور ملكات آدمى است ،
- و بيان مراد از اينكه در روز قيامت ((مستقّر انسان فقط به سوى پروردگار است ))
- وجوهى كه درباره مقصود از ((ماقدّم و اخّر)) گفته شده است
- مراد از اينكه انسان بر نفس خود بصيرة است
- (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته : نفس لّوامه ، وجدان ، و...)
نکات آیه
۱ - بصیرت و بینایى کامل انسان به خویشتن خویش در قیامت (إلى ربّک یومئذ المستقرّ ... بل الإنسن على نفسه بصیرة)
۲ - هر انسانى در عرصه قیامت، خود شاهد و گواه بر محکومیت خویش خواهد بود. (بل الإنسن على نفسه بصیرة) برداشت یاد شده، مبتنى بر این احتمال است که «بصیرة» صفت براى موصوف محذوفى (مانند «حجّة») باشد. در این صورت مفاد این آیه مانند آیه ۲۴ از سوره «نور» است (یوم تشهد علیهم ألسنتهم و أیدیهم و أرجلهم بما کانوا یعملون).
۳ - مجموعه رفتارها و کردارهاى هر انسانى در قیامت، براى او آن چنان روشن است که نیازى به دلیل و گواه دیگران نیست. (بل الإنسن على نفسه بصیرة)
۴ - انسان، موجودى خودآگاه و بصیر بر احوال خویش (بل الإنسن على نفسه بصیرة)
موضوعات مرتبط
- انسان: انسان ها در قیامت ۱، ۲، ۳; بصیرت اخروى انسان ۱; بصیرت انسان ۴
- عمل: گواهان عمل ۲
- قیامت: ظهور حقایق در قیامت ۳
