دَمّر
ریشه کلمه
- دمر (۱۰ بار)
قاموس قرآن
هلاك شدن. [محمّد:10] در صحاح مىگويد: دمار به معنى هلاكت است «دَمَّرَهُ وَ دَمَّرَ عَلَيْهِ» هر دو به يك معنى است. طبرسى تدمير را هلاك كردن و راغب ادخال هلاكت در شىء گفته است در اقرب گفته «دَمَرَ دُمُوراً وَ دِماراً» يعنى هلاك شد و «دَمَّرَهُمْ وَ عَلَيْهِمْ» يعنى آنها را هلاكت كرد. در نهج البلاغه خطبه 88 در صفت خدا فرموده «قاهِرُ مَنْ عَاَزَّهُ وَ مُدَّمِرُ مَنْ شاقَّهُ» يعنى غالب است بر كسيكه به فكر شراكت با اوست و هلاك كننده كسى است كه با اومخالفت كرد. [اعراف:137] آنچه فرعون و ق.مش مىساختند هلاك و نابود كرديم [شعراء:172]، [اسراء:16] تدمير در تمام اين آيات به معنى هلاكت كردن است و چنانكه ملاحظه مىشود هم در انسان و هم در غير او به كار رفته است. روشن شد كه «دَمَّرَ« هم به نفسه و هم با «عَلى» متعدى مىشود بنا بر اين معنى آيه اوّلى آن است كه: خدا هلاكشان كرد و بر كفّار نظير آن است. راغب مىگويد در اين آيه مفعول دمّر محذوف است در اين صورت بايد تقدير آن چنين باشد «دَمَّرَ اللّهُ عَلَيْهِمْ مَا اخْتَصَّ بِهِمْ» زمخشرى نيز مانند راغب گفته است.
