الْفِرْدَوْس
«فردوس» در اصل ـ به گفته بعضى ـ یک لغت رومى است، بعضى آن را عربى و بعضى اصل آن را فارسى مى دانند و به معناى «باغ» است، یا باغ مخصوصى که تمام نعمت ها و مواهب الهى در آن جمع است و لذا، مى توان آن را به عنوان «بهشت برین» (بهترین و برترین باغ هاى بهشت) نامید.
ریشه کلمه
- فردوس (۲ بار)
قاموس قرآن
[كهف:107]. [مؤمنون:11]. اين لفظ بيشتر از دوبار در قرآن نيامده است. در مجمع از زجاج نقل كرده: فردوس باغى است شامل مزايا و محاسن تمام باغها. گروهى گفتهاند فردوس دره هائى است كه انواع علفها در آن مىرويد. گفتهاند آن لغت رومى است منقول به عربى ما آن را در اشعار عرب نيافتيم جز در شعر حسان كه گفته: فَاِنَّ ثَوابَ اللَّهِ كُلَ مُوَّحِدٍ جِنانٌ مِنَالْفِرْدَوْسِ فيها يُخَلِّدُ طبرسى خود فرموده: فردوس باغى است كه در آن ميوه، گل و ساير اسباب تمتع و لذت جمع است. در كشاف گفته: «اَلْفِرْدَوْسُ: هُوَ الْبُسْتانُ الْواسِعُ الْجامِعُ لِاَصْنافِ الثَّمَرِ» در قاموس آن را باغى كه جامع ميوههاى تمام باغات است گفته و نيز درهها...كه زجاج نقل كرده. قول اقرب نيز قول قاموس است. به نظر نگارنده: مراد از ذكر اين كلمه بيان وسعت نعمتهاى بهشتى است و اينكه تمام وسائل راحتى در آن جمع است كه فرموده: [زخرف:71]. و جمله «جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسِ» مثل «جَنَّاتُ النَّعيم» است. كه راغب نعيم را نعمت كثيره معنى كرده و مثل «جنات عدن - جنات المأوى» در آيه «كانَتْ لَهُمْ جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسِ نُزُلاً» فردوس صفت جنات و مونث آيد مثل «هبات وافرة» يعنى بهشتهاى واسع و پر نعمت منزل آنهاست.
