الحجر ٧٥
ترجمه
| الحجر ٧٤ | آیه ٧٥ | الحجر ٧٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْمُتَوَسِّمِینَ»: جمع مُتوسِّم، کسی که از روی نشانه‌های ظاهری و علائم ناچیز به حقائق اشیاء پی می‌برد. دارای فراست و ذکاوت.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۹ - ۸۴،سوره حجر
- بشارت و انذار در يك داستان و ارتباط آن با داستانهاىقبل
- از مغفرت خدا ماءيوس و از رحمت او نااميد نباشيد
- بيان آيات مربوط به ورود مهمانان ابراهيم (ع )
- تعجب ابراهيم از بشارت داده شدن به فرزند، بر اساس استبعاد عادى بوده است
- معناى ((غابر)) و مراد از اينكه همسر لوط از ((غابرين )) بوده است
- وارد شدن ملائكه بر ((لوط)) عليه السلام و گفتگوى بين ايشان و آن حضرت
- قضاى الهى به قطع نسل و انقراض قوم لوط
- معناى آيه ((لعمرك انهم لفى سكرتهم يعمهون ...))
- توضيحى در مورد ((اصحاب ايكه )) و ((اصحاب حجر))
- (چند روايت در ذيل برخى از آيات گذشته )
نکات آیه
۱- در سرگذشت قوم لوط براى هوشمندان ژرف نگر و پژوهندگان روشن بین، نشانه هاى بسیارى از خدا و عظمت او وجود دارد. (و أمطرنا علیهم حجارة من سجّیل. إن فى ذلک لأیت للمتوسّمین) «متوسم» در لغت به کسى گفته مى شود که در علامتها و نشانه ها به دقت بنگرد و مقصود از آن کسى است که در جست و جوى علل و عوامل بروز حوادث و نیز عواقب و پیامدهاى امور بوده و هوشمندانه در آنها نظر افکند.
۲- سرگذشت ابراهیم(ع) و لوط(ع) و قوم او، سرشار از نشانه هاى خداوند (قالوا لاتوجل إنا نبشرک بغلم علیم ... و أمطرنا علیهم حجارة من سجّیل. إن فى ذلک لأیت للمتوسّمین) برداشت فوق مبتنى بر این است که «ذلک» اشاره به مجموعه داستانهاى ابراهیم(ع) و لوط(ع) باشد.
۳- شناخت صحیح خداوند (توحید) و پندآموزى و درس گیرى، هدف و فلسفه نقل داستانها و حوادث تاریخى در قرآن است. (و نبّئهم عن ضیف إبرهیم ... و أمطرنا علیهم حجارة من سجّیل. إن فى ذلک لأیت للمتوسّمین) جمله «إن فى ذلک ...» و نیز جمله «إن فى ذلک لأیة للمؤمنین» در آیه ۷۷ به منزله نتیجه گیرى از نقل داستان ابراهیم(ع) و قوم لوط است و این نتیجه گیرى مى تواند بیانگر هدف و فلسفه بیان داستانها باشد.
۴- شناخت صحیح آیات الهى، در گرو هوشیارى، فراست و ژرف نگرى است. (إن فى ذلک لأیت للمتوسّمین)
۵- شناخت صحیح حوادث عبرت انگیز تاریخ و پندپذیرى و درس آموزى از آنها، در گرو ژرف نگرى و برخورد هوشمندانه است. (و نبّئهم عن ضیف إبرهیم ... و أمطرنا علیهم حجارة من سجّیل . إن فى ذلک لأیت للمتوسّمین)
۶- قرآن، فراخوان مردم به هوشمندى و ژرف نگرى در آیات الهى و حوادث و تحولات تاریخى (و نبّئهم عن ضیف إبرهیم ... و أمطرنا علیهم حجارة من سجّیل . إن فى ذلک لأیت للمتوسّمین)
۷- رعایت ادب، توجه به درس آموزى و دورى از بدآموزى در نقل داستانهاى مربوط به امور جنسى و فساد اخلاقى، امرى لازم و بایسته (و نبّئهم عن ضیف إبرهیم ... قال إن هؤلاء ضیفى فلاتفضحون ... قال هؤلاء بناتى إن کنتم فعلین ... إن فى ذلک لأیت للمتوسّمین) برداشت فوق با توجه به این نکته است که: خداوند داستان قوم لوط را - که دچار انحراف جنسى و همجنس بازى بودند - به گونه اى نقل فرموده است که نه تنها بدآموزى در آن وجود ندارد; بلکه آن را مایه پندگیرى و درس آموزى و نشانه عظمت خداوند دانسته است.
موضوعات مرتبط
- آیات خدا: زمینه شناخت آیات خدا ۴
- ابراهیم(ع): آیات خدا در قصه ابراهیم(ع) ۲
- تاریخ: عبرت از تاریخ ۳، ۵
- تعقل: آثار تعقل ۵; تعقل در آیات خدا ۶; تعقل در تاریخ ۶; دعوت به تعقل ۶
- توحید: اهمیت توحید ۳
- خدا: اهمیت خدا شناسى ۳; نشانه هاى عظمت خدا ۱
- شناخت: شرایط شناخت ۵
- عبرت: عوامل عبرت ۳، ۵
- قرآن: دعوتهاى قرآن ۶; فلسفه قصص قرآن ۳
- قصه: آداب نقل قصه ۷
- قوم لوط: آیات خدا در تاریخ قوم لوط ۱
- لوط(ع): آیات خدا در قصه لوط(ع) ۲
- هوشیاران: هوشیاران و تاریخ قوم لوط ۱
- هوشیارى: آثار هوشیارى ۴، ۵; دعوت به هوشیارى ۶
