المائدة ٨٨
ترجمه
المائدة ٨٧ | آیه ٨٨ | المائدة ٨٩ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«حَلالاً»: مفعولٌبه یا حال است (نگا: بقره / .
تفسیر
- آيات ۸۹ - ۸۷، سوره مائده
- معناى كلمه : ((حل )) و مشتقات آن
- الزام و التزام به ترك آنچه خدا حلال كرده تعدى از حدود الهى و تجاوز به سلطنتتشريعى او است
- وجوهى كه درباره مراد از اعتداء در جمله : ((ولا تعتدوا ان الله لايحب المعتدين )) گفتهشده است
- سوگندهاى لغو سوگندهاى است كه عقد و التزام نداشته باشد
- بيان كفار حنث (شكستن ) قسم
- رواياتى درباره نزول آيه شريفه : ((لاتحرموا طيبات ...)) در شاءن جمعى از صحابهپيامبر (ص ) كه امورى را بر خود ممنوع كرده بودند
- چندى روايت درباره سوگند لغو
نکات آیه
۱- ترغیب مردمان از سوى خداوند به بهره جویى از امکانات مادى (و کلوا مما رزقکم اللّه حللا طیباً) مراد از اکل به قرینه آیه قبل مطلق تصرفات است نه خصوص خوردن.
۲- خداوند روزى دهنده آدمیان (و کلوا مما رزقکم اللّه)
۳- جواز بهره گیرى از روزیها و امکانات مشروط به حلال و طیب بودن آنها است. (و کلوا مما رزقکم اللّه حللا طیباً) برداشت فوق بر این اساس است که «مما رزقکم ...» مفعول براى «کلوا» و «حللا طیباً» حال براى «رزقکم اللّه» باشد یعنى از امکانات خدادادى استفاده کنید در صورتى که حلال و طیب باشد.
۴- ضرورت بهره گیرى از امکانات و روزیهاى الهى به شیوه حلال و پاکیزه (در چارچوب احکام و قوانین الهى) (و کلوا مما رزقکم اللّه حللا طیباً) برداشت فوق بر این اساس است که «حللا طیباً» صفت براى مفعول مطلق محذوف «اکلا» باشد. بر این مبنا بهره جستن و استفاده از امکانات خدادادى به دو گونه تقسیم مى شود یکى استفاده به گونه حلال و دیگر بهره ورى به شیوه حرام. هر چند خود امکانات حلال و طیب باشند.
۵- رزق و روزیهاى الهى، امکاناتى پاکیزه و حلال براى انسانها (و کلوا مما رزقکم اللّه حللا طیباً) «حللا طیباً» مى تواند مفعول براى «کلوا»باشد و «من» در «مما رزقکم الله» بیان براى «حللا طیباً» و مى تواند توضیحى براى «ما رزقکم اللّه» گرفته شود. در هر صورت رساى به مطلب فوق خواهد بود.
۶- تمامى آنچه که خداوند حلال کرده، پاکیزه و خوشایند است. (حللا طیباً) بنابر اینکه «طیباً» صفت توضیحى براى «حللا» باشد.
۷- تأمین نیازهاى طبیعى انسان مورد توجه و در چشم انداز احکام و قوانین دین (لاتحرموا طیبت ... و کلوا مما رزقکم اللّه حللا طیباً)
۸- اهل ایمان موظف به رعایت تقوا (و اتقوا اللّه الذى انتم به مؤمنون)
۹- ضرورت رعایت تقوا در بهره گیرى از امکانات و روزیهاى خدادادى (و کلوا مما رزقکم اللّه حللا طیباً و اتقوا اللّه)
۱۰- تحریم مواهب خدادادى بر خویش و یا دیگران و بهره نجستن از آنها خلاف تقواست. (و کلوا مما رزقکم اللّه حللا طیباً و اتقوا اللّه) امر به تقوا پس از تصریح به اباحه مواهب خدادادى و نهى از تحریم حلالها مى تواند اشاره به این باشد که اگر اعتقاد و یا التزام عملى بر خلاف این احکام باشد، به دور از تقواپیشگى است.
۱۱- ناسازگارى تقوا با بهره گیرى از امکانات مادى توهمى بى پایه و نادرست (و کلوا مما رزقکم اللّه حللا طیباً و اتقوا اللّه)
۱۲- تقوا و تعهد نسبت به حلال و حرام الهى، لازمه ایمان به خداوند (و کلوا ... حللا طیباً و اتقوا اللّه الذى انتم به مؤمنون)
۱۳- اهل ایمان موظف به پاسدارى از ایمان خویش در میدان عمل (و اتقوا اللّه الذى انتم به مؤمنون) جمله «انتم به مؤمنون» به منزله شرط براى «واتقوا اللّه» است بنابراین بقاى ایمان در گرو رعایت تقوا با عمل به احکام الهى خواهد بود.
۱۴- عمل به احکام الهى نشانگر تقواپیشگى و تجاوز از حدود خداوندى نشانه بى تقوایى است. (و لاتعتدوا ... و اتقوا اللّه الذى انتم به مؤمنون)
موضوعات مرتبط
- امکانات دنیوى: استفاده از امکانات دنیوى ۱، ۳، ۹، ۱۱ ; امکانات دنیوى پاکیزه ۶ ; امکانات دنیوى حلال ۶
- انسان: روزى انسان ۵
- ایمان: آثار ایمان ۱۲ ; پاسدارى از ایمان ۱۳
- بیتقوایى: نشانه هاى بیتقوایى ۱۴
- تقوا: آثار تقوا ۱۰ ; اهمیّت تقوا ۸، ۹ ; تقوا و امکانات دنیوى تقوا ۱۱ ; نشانه هاى تقوا ۱۴
- تکلیف: عمل به تکلیف ۱۳، ۱۴
- حلال: تحریم حلال ۱۰
- خدا: تجاوز به حدود خدا ۱۴ ; تشویق خدا ۱ ; رزّاقیت خدا ۲ ; رعایت حدود خدا ۴، ۱۲، ۱۴ ; عطایاى خدا ۹، ۱۰
- دین: و عینیّت ۷ ; دین و نیازهاى مادّى ۷
- روزى: پاکیزه ۳، ۵ ; حلال روزى ۳، ۵ ; منشأ روزى ۲
- طیّبات: استفاده از طیّبات ۴ ; ترک استفاده از طیّبات ۱۰
- عقیده: باطل ۱۱
- مصرف: آداب مصرف ۳، ۴ ; تقوا در مصرف ۹
- مؤمنان: مسؤولیت مؤمنان ۸، ۱۲۳