آل عمران ١٠٦

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۲۹ آبان ۱۳۹۲، ساعت ۰۳:۱۰ توسط 127.0.0.1 (بحث) (Edited by QRobot)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)


ترجمه

(آن عذاب عظیم) روزی خواهد بود که چهره‌هائی سفید، و چهره‌هائی سیاه می‌گردد، اما آنها که صورتهایشان سیاه شده، (به آنها گفته می‌شود:) آیا بعد از ایمان، و (اخوّت و برادری در سایه آن،) کافر شدید؟! پس بچشید عذاب را، به سبب آنچه کفر می‌ورزیدید!


آل عمران ١٠٥ آیه ١٠٦ آل عمران ١٠٧
سوره : سوره آل عمران
نزول :
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١٩
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«یَوْمَ»: مفعولٌ‌به فعل محذوفی چون (أُذْکُرْ) یا مفعولٌ‌فیه (وَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ) است. «تَبْیَضُّ»: سفید می‌گردد. مراد بشّاشت و شادی مؤمنان است. «تَسْوَدُّ»: سیاه می‌گردد. مراد اندوه و ناراحتی کافران است. «ذُوقُوا»: بچشید. «بَعْدَ إِیمَانِکُمْ»: مراد ایمان فطری یا ایمان ناشی از تبلیغ پیغمبران است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر

نکات آیه

۱ - کیفر سخت پویندگان راه اختلاف و تفرقه، در روزى خواهد بود که چهره هایى سفید و چهره هایى سیاه مى شود. (و اولئک لهم عذاب عظیم. یوم تبیضّ وجوه و تسودّ وجوه) «یوم تبیضّ»، متعلق به «لهم عذاب عظیم» است.

۲ - قیامت، عرصه آشکار شدن اعمال انسانها در چهره هاى آنان (یوم تبیضّ وجوه و تسودّ وجوه)

۳ - اعتصام به ریسمان الهى، دعوت به نیکیها، امر به معروف و نهى از منکر، موجب روسفیدى در قیامت (و اعتصموا بحبل اللّه ... و لتکن منکم امّة یدعون الى الخیر و یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر ... یوم تبیضّ وجوه) به مقتضاى ارتباط با آیات قبل، سفیدرویى مى تواند پاداش نیکیهاى مذکور در آیات قبل باشد.

۴ - دعوت نکردن به خیر و ترک امر به معروف و نهى از منکر، موجب روسیاهى در قیامت (یدعون الى الخیر و یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر ... و تسودّ وجوه) به مقتضاى ارتباط با آیات قبل، روسیاهى مى تواند کیفر گناهان مذکور در آن آیات باشد.

۵ - روسیاهى و عذاب مرتدّان در قیامت (فاما الذین اسودّت وجوههم اکفرتم بعد ایمانکم فذوقوا العذاب)

۶ - کفر و ارتداد، عامل روسیاهى و عذاب در قیامت (فاما الذین اسودّت وجوههم اکفرتم بعد ایمانکم فذوقوا العذاب بما کنتم تکفرون)

۷ - تفرقه و اختلاف در میان جامعه ایمانى پس از اتمام حجّت، موجب کفر و ارتداد (و لا تکونوا کالذین تفرقوا و اختلفوا ... اکفرتم بعد ایمانکم) گویا ارتداد (اکفرتم ... )، نتیجه تفرقه و اختلاف است که در آیه قبل از آن نهى شده است.

۸ - تفرقه و اختلاف در میان جامعه ایمانى پس از اتمام حجّت، کفر و ارتداد است.* (و لا تکونوا کالذین تفرقوا و اختلفوا ... اکفرتم بعد ایمانکم) ارتداد (اکفرتم ... )، به قرینه آیه قبل، مى تواند همان تفرقه و اختلاف مسلمانان پس از اتحاد آنان باشد.

۹ - اختلاف و تفرقه در جامعه ایمانى، مستلزم روسیاهى و عذاب در قیامت (و لا تکونوا کالذین تفرقوا ... فاما الذین اسودّت وجوههم ... فذوقوا العذاب)

۱۰ - کفران و ناسپاسى نعمتهاى الهى، موجب روسیاهى در قیامت* (و اذکروا نعمت اللّه ... فاما الذین اسودّت وجوههم اکفرتم بعد ایمانکم) بنابراینکه «اکفرتم» به معناى کفران نعمت باشد. و به مقتضاى ارتباط با آیات قبل مراد از نعمتهاى کفران شده همان نعمتهایى است که در آیات قبل آمده است.

۱۱ - مرتدّانِ روسیاه، مورد بازخواست و سرزنش در قیامت (فاما الذین اسودّت وجوههم اکفرتم بعد ایمانکم)

۱۲ - سپاسگزارى و شکر نعمتهاى الهى، موجب روسفیدى در قیامت* (و اذکروا نعمت اللّه ... یوم تبیضّ وجوه) روسیاهى در قیامت، ناشى از کفران نعمت است بنابراین، سفیدرویى ناشى از سپاسگزارى است.

۱۳ - بازخواست و سرزنش مؤمنانى که پس از اتحاد در پرتو دین، به پراکندگى و تفرقه گراییدند. (و لا تکونوا کالذین تفرقوا و اختلفوا من بعد ما جاءهم البیّنات ... اکفرتم بعد ایمانکم) ارتداد (اکفرتم ... )، به قرینه آیه قبل، همان تفرقه و اختلاف مسلمانان پس از اتّحاد آنان است.

۱۴ - عذاب اُخروى آدمى، نتیجه کفر و اعمال بد او (فذوقوا العذاب بما کنتم تکفرون) «تکفرون ... »، مى تواند هم شامل کفر عملى و هم اعتقادى باشد.

روایات و احادیث

۱۵ - هواپرستان و بدعتگزاران در جامعه اسلامى، روسیاهان در قیامت (فامّا الّذین اسودّت وجوههم) امیرالمؤمنین (ع): «فامّا الّذین اسودّت وجوههم ... »، انهم اهل البدع و الاهواء من هذه الامة.[۱]

۱۶ - در قیامت عمل کنندگان به سنّت رسول اللّه (ص)، روسفید و بدعتگزاران روسیاهند. (یوم تبیضّ وجوه و تسودّ وجوه) رسول خدا (ص) درباره آیه «یوم تبیضّ وجوه ... »، فرمود: تبیضّ وجوه اهل السّنة و تسودّ وجوه اهل البدع.[۲]

موضوعات مرتبط

  • اتحاد: عوامل اتحاد ۱۳
  • اتمام حجّت: ۷
  • اختلاف: آثار اختلاف ۷، ۸، ۹ ; کیفر اختلاف ۱، ۱۳
  • ارتداد: آثار ارتداد ۶ ; عوامل ارتداد ۷ ; موارد ارتداد ۸
  • اعتصام: اعتصام به حبل اللّه ۳
  • امر به معروف: ترک امر به معروف ۴
  • بدعتگذارى: کیفر بدعتگذارى ۱۵، ۱۶
  • جامعه اسلامى: ۷، ۸، ۹، ۱۵
  • خدا: نعمتهاى خدا ۱۲
  • خیر: آثار دعوت به خیر ۳ ; ترک دعوت به خیر ۴
  • عذاب: موجبات عذاب ۱، ۶، ۹، ۱۴
  • عمل: عمل ناشایست ۱۴
  • قیامت: سفید رویان در قیامت ۱، ۳، ۱۲، ۱۶ ; سیاه رویان در قیامت ۱، ۴، ۵، ۶، ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۵، ۱۶ ; ظهور حقایق در قیامت ۲ ; مرتد در قیامت ۵
  • کفر: ۸ آثار کفر ۶ ; عوامل کفر ۷ ; کیفر کفر ۱۴
  • کیفر: ۵، ۱۱، ۱۴، ۱۶
  • گناه: آثار گناه ۱۴
  • مؤمنان: سرزنش مؤمنان ۱۳
  • محمّد (ص): سنّت محمّد (ص) ۱۶
  • مرتد: ۵ سرزنش مرتد ۱۱ ; کیفر مرتد ۵، ۱۱
  • نعمت: آثار شکر نعمت ۱۲ ; کفران نعمت ۱۰
  • نهى از منکر: آثار نهى از منکر ۳ ; ترک نهى از منکر ۴
  • هواپرستان: کیفر هواپرستان ۱۵

منابع

  1. مجمع البیان، ج ۲، ص ۸۰۹ ; نورالثقلین، ج ۱- ، ص ۳۸۲، ح ۳۲۵.
  2. الدّر المنثور، ج ۲، ص ۲۹۱.