الظّلُمَات
ریشه کلمه
- ظلم (۳۱۵ بار)
قاموس قرآن
تاريكى. جمع آن ظلمات است [بقره:19]. راغب گفته از جهل و شرك و فسق به ظلم تعبير آوردند چنان كه از علم و توحيد و عدل به نور تعبير آوردند. [بقره:257]. ظلمات در آيه تيرگىهاى كفر و نور روشنى ايمان است نظير [ابراهيم:1]. فعل آن از بابا افعال آمده و لازم است مثل [بقره:20]. چون بر آنها تاريك گردد مىايستند گويند: «اَظْلَمَ الِّيلُ: صارَ مُظْلِماً». مظلم (به صيغه فاعل) تاريك ايضاً كسى كه در تاريكى داخل شود [يونس:]. «قطعاً» حال است از ليل، يعنى گوئى صورتشان با تكّه هائى از شب تاريك پوشيده است [يس:37]. «مُظْلِمُونَ» به ظلمت داخل شوندگاناند. * [زمر:6]. در الميزان فرموده: ظلمات ثلث به قولى عبارتاند از ظلمت شكم و رحم و بچّهدان، و آن را در مجمع از حضرت باقر «عليه السلام» روايت كرده و به قولى مراد از آنها ظلمت صلب و رحم و بچّهدان است ولى اين خطاست كه كلمه «فِى بُطُونِ اُمَّهتِكُمْ» صريح است كه هر سه ظلمت در شكم مادر است و ربطى به صلب مرد ندارد (تمام شد). ناگفته نماند: عنايت به ظلمت نشان مىدهد كه ظلمت را در خلقت انسان دخالت تامّى است روئيدنىها نيز ابتدا ظاهر مىشوند ايضاً جاندارانى كه بوسيله تخم گذارى توليد مىشوند.
