بَرْدا
ریشه کلمه
- برد (۵ بار)
قاموس قرآن
خنك. [انبیاء:69] گفتيم اى آتش بر ابراهيم خنك و سالم باش. در لغت آمده: «اَلبَردُ: نقيض الحرّ و البرودة نقبضُ الحرارة». بارِد: اسم فاعل از بَرد است [واقعة:44] و سايهاى از دود كه نه خنك است و نه گوارا. در اقرب الموارد گويد: بَرد به معنى خواب آمده و آيه [نباء:24] به همان معنى است يعنى در جهنّم، خواب و نوشيدنى نمىچشند. راغب نيز برد را در آيه به معنى خواب گرفته است، و مىگويد: اطلاق برد بر خواب براى عروض سردى بر ظاهر بدن و يا براى عروض سكون و آرامش بر بدن است. نا گفته نماند: گر چه برد به خواب و مردن نيز گفته شده مثل «بَرَدَ فلان اى مات» ولى بهتر است در آيه فوق «برداً» را به معنى آب خنك بگيريم تا از معنى اوّل كنار نشويم مخصوصاً به قرينه آيه بعد «الّا حَميماً وَ غَسّاقاً» كه «حميم» در مقابل «برداً» آمده و آن به معنى آب گرم است يعنى: در آنجا نه آب خنك مىچشند و نه شربت مگر آب گرم و چرك يا آب گنديده ،و خلاصه، حميم در مقابل «برداً» و غسّاق در مقابل شراب آمده و اين مىرساند كه مراد از «برداً» آب خنك و از (شراب) شربت است وانگهى خواب با شراب تناسب ندارد كه گوئيم: در آنجا خواب و شراب نمىچشند.
