آل عمران ١٠٢
ترجمه
| آل عمران ١٠١ | آیه ١٠٢ | آل عمران ١٠٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«لا تَمُوتُنَّ إِلا وَ أَنتُم مُّسْلِمُونَ»: مراد این است که انسان باید پیوسته متمسّک به اسلام و مراقب اعمال خود باشد تا به ناگاه چون پیک اجل در رسید، با ایمان استوار دار فانی را وداع گوید.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ... (۲) وَ جَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَ... (۲)
فَاذْکُرُونِي أَذْکُرْکُمْ وَ... (۰) کُلُ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ وَ... (۱) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لاَ... (۱) إِنَّمَا أَمْوَالُکُمْ وَ... (۰)
تفسیر
- آيات ۱۱۰ - ۱۰۲، سوره آل عمران
- ((حق التقوى )) غرض و مقصد نهايى است و دستور ((فاتقوا اللّه ما استطعم )) راهرسيدن به آن هدف را نشان مى دهد
- مراد از اعتصام همگانى به ((حبل اللّه )) در ((واعتصموابحبل اللّه جميعا...))
- داءب و رسم قرآن بر ذكر علل و اسباب تعليماتش مى باشد و از اطاعت و تقليدكوركورانه وبدون دليل نهى مى كند
- چكيده سخن
- وجه اينكه خداوند اعتصام به حبل اللّه و عدم تفرق را نعمت خوانده است
- امر به معروف و نهى از منكر، از لوازم و واجبات اجتماع معتصم بهحبل اللّه است
- امر به معروف و نهى از منكر اگر واجب باشد واجب كفايى است
- نهى از تفرقه و اختلاف در آراء و عقايد
- علت تاءكيد فراوان قرآن كريم به دعوت به اتحاد و نهى از اختلاف
- مالكيت خداى تعالى دليل است كه او ظالم نيست
- آيه شريفه حال سابقين اولين از مهاجر و انصار مى ستايد
- بحث روايتى (رواياتى درباره : ((حق تقاته ))((حبل اللّه ))، فرقه ناجيه و امت واحده
- رواياتى كه دلالت دارند بر اينكه حبل اللّه همان قرآن است
- حديث ثقلين خبر متواتر مورد اتفاق است
- روايات هفتادودو فرقه
- آنچه در امتهاى گذشته بوده نظيرش در اين امت نيز خواهد بود
- طرد بعضى از اصحاب پيامبر در قيامت از ناحيه خدا
- سه روايت درباره ((كنتم خير امة ...))
نکات آیه
۱ - لزوم رعایت تقواى الهى به شایستگى تمام، براى اهل ایمان (یا ایها الذین امنوا اتقوا اللّه حق تقاته)
۲ - پرهیز از اطاعت کافران و بر حذر بودن از نزاع و تفرقه، نشانه تقواى اهل ایمان (ان تطیعوا فریقاً من الذین اُوتوا الکتاب ... اتقوا اللّه حق تُقاته) پرهیز از تفرقه و نزاع، از شأن نزول آیه «ان تطیعوا ... » استفاده شده است.
۳ - تقواى کامل و شایسته، مرتبه اى برتر از ایمان (یا ایها الذین امنوا اتقوا اللّه حق تقاته)
۴ - رعایت تقواى کامل و شایسته و تسلیم همه جانبه در برابر خداوند، اعتصام و تمسک به اوست. (و من یعتصم باللّه ... اتقوا اللّه حق تقاته و لا تموتنّ الاّ و انتم مسلمون) گویا آیه مورد بحث بیانى است براى شیوه تحقق و عینیّت یافتن اعتصام به خداوند.
۵ - لزوم تداوم تسلیم در برابر خداوند و فرمانبرى از او تا لحظه مرگ (و لا تموتنّ الاّ و انتم مسلمون)
۶ - ترس از خدا و رعایت تقوا، زمینه ساز تسلیم دائمى و همه جانبه در برابر خداوند (اتقوا اللّه حقّ تقاته و لا تموتنّ الاّ و انتم مسلمون) جمله «و لا تموتنّ الاّ و انتم مسلمون»، دالّ بر دوام است و حذف متعلق «مسلمون»، دلالت بر همه جانبه بودن تسلیم دارد.
۷ - لزوم پاسدارى اهل ایمان از اسلام خویش تا لحظه مرگ، در برابر هجوم کفر و ارتداد (ان تطیعوا فریقاً من الذین اوتوا الکتاب یردّوکم ... و لا تموتنّ الاّ و انتم مسلمون)
۸ - رعایت تقواپیشگى به شایستگى تمام، تسلیم دائمى و همه جانبه در برابر خداوند است. (اتّقوا اللّه حقّ تقاته و لا تموتنّ الاّ و انتم مسلمون) بنابراینکه جمله «و لا تموتنّ» که دلالت بر دوام تسلیم همه جانبه دارد، تفسیر «حق تقاته» باشد.
روایات و احادیث
۹ - اطاعت از خدا و یاد و سپاسگزارى از او، تقواى کامل و شایسته (اتّقوا اللّه حقّ تقاته) امام صادق (ع) در معناى آیه فوق چنین فرمود: یطاع فلا یعصى و یذکر فلا ینسى و یشکر فلا یکفر.[۱]
موضوعات مرتبط
- اختلاف: اجتناب از اختلاف ۲
- اطاعت: اطاعت از خدا ۵، ۹ ; اطاعت از کافران ۲
- اعتصام: اعتصام به خدا ۴
- ایمان: زمینه ایمان ۶ ; مراتب ایمان ۳
- ترس: ترس از خدا ۶ ; ترس پسندیده ۶
- تسلیم: اهمیّت تسلیم ۴، ۵ ; زمینه هاى تسلیم ۴، ۶، ۸
- تقوا: ۲ اهمیّت تقوا ۱، ۴، ۸ ; زمینه تقوا ۴، ۹ ; فضیلت تقوا ۳ ; مراتب تقوا ۳ ; نشانه‌هاى تقوا ۲
- دین: پاسدارى دین ۷
- ذکر: ذکر خدا ۹
- شکر: ۹
- کافران: ۲
- مؤمنان: تقواى مؤمنان ۲ ; مسؤولیت مؤمنان ۱، ۷
منابع
- ↑ معانى الاخبار، ص ۲۴۰، ح ۱ ; نورالثقلین، ج ۱، ص ۳۷۶، ح ۲۹۹.
