مَکَرُوا

از الکتاب

آیات شامل این کلمه

«مَکْر» در لغت عرب با آنچه در فارسى امروز از آن مى فهمیم تفاوت بسیار دارد «در فارسى امروز مکر» به نقشه هاى شیطانى و زیان بخش گفته مى شود، در حالى که در لغت عرب هر نوع چاره اندیشى را «مکر» مى گویند که گاهى خوب و گاهى زیان آور است.

«مکر» در اصل، به معناى تابیدن و پیچیدن و چاره اندیشیدن و منصرف ساختن دیگرى است و به همین دلیل، به هر کار انحرافى که توأم با اخفاء و پنهانکارى باشد نیز گفته شده است و اختصاص به نقشه هاى زیان بخش که در فارسى امروز در آن استعمال مى شود ندارد، بنابراین، هم در چاره اندیشى هاى بد به کار مى رود و هم چاره اندیشى هاى خوب، و در آنجا که به خدا نسبت داده مى شود، معناى دوم آن مراد است.

«مکر» در سوره «یونس»، که به معناى هر گونه چاره اندیشى است، اشاره به توجیهات ناروا و راه هاى فرارى است که مشرکان در برابر آیات پروردگار و ظهور بلاها و نعمت ها مى اندیشیدند.

«راغب» در «مفردات» مى گوید: اَلْمَکْرُ صَرْفُ الْغَیْرِ عَمّا یَقْصُدُهُ: «مکر آن است که کسى را از رسیدن مقصودش باز دارند». بنابراین، هنگامى که این واژه در مورد خداوند به کار مى رود به معناى خنثى کردن توطئه هاى زیانبار است، و هنگامى که درباره مفسدان به کار مى رود به معناى جلوگیرى از برنامه هاى اصلاحى است.

ریشه کلمه