الفلق ٥
ترجمه
| الفلق ٤ | آیه ٥ | الفلق ٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«حَاسِدٍ»: حسود. بدخواه. کسی که زوال نعمت دیگران را می‌خواهد (نگا: بقره / نساء / ، فتح / ). یادآوری: در آیه دوم این سوره، خداوند به طور عام دستور می‌فرماید که انسان از شرّ و بلا و اذیّت و آزار همه آفریده‌های شَرور، خویشتن را در پناه خدا دارد، سپس در آیات سوم و چهارم و پنجم به طور خاصّ اشاره به سه منبع عمده شرّها می‌فرماید که عبارتند از: شب تاریک، و سخن‌چینانِ توطئه‌گر، و حسودان بدخواه.
تفسیر
- آيات ۱ - ۵، سوره فلق
- معنى ((فلق )) در ((قل اعوذ برب الفلق )) و مفاد ((و من شر ما خلق ))
- ذكر خصوص شر شبانگاه ، شر ساحران و شر حاسد بعد از ذكر ((من شر ما خلق )) ازباب اهتمام به اين سه شرط است
- چند روايت حاكى از نزول ((معوذتين )) بعد از بيمار شدن پيامير (صلى الله عليه و آله) بر اثر سحر يك يهودى
- نظر ابن مسعود داثر بر اينكه ((معوذتين )) جزء قرآن نيست ، رد اين نظر و بيان اين كه تواتر قطعى بر اينكه اين دو سوره جزء قرآنند وجود دارد
- چند روايت درباره مراد از ((قلق )) و درباره آثار حسد
نکات آیه
۱ - حسادت به دیگران، حالتى ناپسند و عملى ساختن آن، شرّآفرین و ضربه زننده به آنان است. (و من شرّ حاسد إذا حسد)
۲ - لزوم پناه بردن به خداوند، هنگام تلاش هاى حسادت آمیز دیگران (و من شرّ حاسد إذا حسد)
۳ - خداوند، بر بى اثر کردن حسد دیگران و مصون ساختن انسان در برابر تلاش هاى عملى حسودان، توانا است. (أعوذ بربّ الفلق ... و من شرّ حاسد إذا حسد)
۴ - پناه بردن به خداوند و به زبان جارى ساختن استعاذه به درگاه او، زمینه ساز دور ماندن انسان از آسیب هاى حسودان (أعوذ بربّ الفلق ... و من شرّ حاسد إذا حسد)
۵ - توانایى خداوند بر شکافتن تاریکى ها با سپیده صبح، دلیل قدرت او بر نجات انسان از خطر حسودان (قل أعوذ بربّ الفلق ... و من شرّ حاسد إذا حسد)
۶ - پیامبر(ص)، در معرض ضربه خوردن از سوى فرد یا افرادى که حسادت، آنان را به تلاش هاى شرّآفرین وادار مى ساخت. (قل ... و من شرّ حاسد إذا حسد) نکره بودن «حاسد» - در مقابل معرفه بودن «النفاثات» - مى تواند بیانگر ناشناخته بودن حسودانى باشد که درصدد ضربه زدن به پیامبر(ص) بودند و ممکن است مراد از آن جنس باشد; در آن صورت بر همه حسودان تعمیم خواهد یافت.
۷ - تلاش شدید فردى حسود، براى رساندن شرّ به پیامبر(ص) (و من شرّ حاسد إذا حسد) چنانچه آمدن «حاسد»، براى بیان شدت حسدى باشد که از فرد حسود سر زده بود، ناشناخته بودن او از آیه استفاده نمى شود; مؤید این احتمال شأن نزول آیه شریفه است که در آن آمده: آن فرد «لَبید بن اَعْصَم» نام داشته است.
۸ - خداوند، پیامبر(ص) را به پناه خواستن و امداد طلبیدن از او، در برابر آثار حسادت مردم فرمان داد. (قل أعوذ بربّ الفلق ... و من شرّ حاسد إذا حسد)
۹ - به زبان آوردن آیات سوره «فلق»، از آداب استعاذه به خداوند (قل أعوذ بربّ الفلق ... و من شرّ حاسد إذا حسد)
موضوعات مرتبط
- اخلاق: رذایل اخلاقى ۱
- استعاذه: آثار استعاذه به خدا ۴; آثار تلفظ استعاذه ۴; آداب استعاذه ۹; استعاذه از حسودان ۲، ۸; استعاذه به خدا ۲، ۸; استعاذه به محمد(ص) ۸
- استمداد: استمداد از خدا ۸
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۷
- تاریکى: قدرت بر انشقاق تاریکى ها ۵
- حسادت: آثار حسادت ۱، ۶; ناپسندى حسادت ۱
- حسودان: آسیب پذیرى از حسودان ۶; زمینه مصونیت از حسودان ۴; منشأ مصونیت از حسودان ۳، ۵
- خدا: توصیه هاى خدا ۸; دلایل قدرت خدا ۵; قدرت خدا ۳; نجات بخشى خدا ۵
- سوره فلق: تلاوت سوره فلق ۹
- فجر: قدرت بر طلوع فجر ۵
- لبیدبن اعصم: اذیتهاى لبیدبن اعصم ۷; حسادت لبیدبن اعصم ۷
- محمد(ص): توصیه به محمد(ص) ۸; زمینه آسیب پذیرى محمد(ص) ۶; زیان به محمد(ص) ۷
