الرحمن ١٤
ترجمه
| الرحمن ١٣ | آیه ١٤ | الرحمن ١٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الإِنسَانَ»: جنس انسان. مراد حضرت آدم است. انسان در آغاز آفرینش خاک بوده (نگا: حج / سپس با آب آمیخته شده است و به صورت گِل در آمده است (نگا: انعام / و بعد به صورت گِل بدبو یا لجن تغییر شکل داده (نگا: حجر / ) سپس حالت چسپندگی پیدا کرده است (نگا: صافات / ) و بعد گِل خشکیده و سفال گونه‌ای شده است که این آیه بدان اشاره دارد. اما هر یک از این مراحل چه اندازه طول کشیده است، و این حالتهای انتقالی تحت چه عواملی به وجود آمده است، و نفخه ربّانی یا روح چیست و کی به کالبدش دمیده شده است (نگا: حجر / ) از حوزه علم بشری خارج و آن را خدا می‌داند و بس. «صَلْصَالٍ»: گِل خشکیده‌ای که با زدن تلنگری به صدا در می‌آید (نگا: حجر / و و ). «فَخَّارِ»: سفال.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيا ۱ - ۳۰، سوره الرحمن
- غرض و مفاد سوره مباركه الرحمن
- معناى ((الرحمن )) و اشاره به وجه اينكه در آغاز شمارش نعمت هاى مادى و معنوى ، تعليمقرآن را ذكر فرمود
- مقصود از اينكه خداوند به انسان ((بيان آموخت و اهميت بيان در زندگى بشر
- چند قول ديگر در معناى آيات : ((خلق الانسان ، علمه البيان ))
- مراد از سجده گياه و درخت براى خدا و وجه اينكه آيات دوم و سوم سوره عطف نشده اند
- منظور از رفع سماء و وضع ميزان
- مراد از ((ميزان )) در آيه (الا تطغوا فى الميزان و...)
- مخاطب در آيه : ((فباءى الاء ربكما تكذبان )) جن و انس است
- وجه اينكه در ضمن شمارش نعم الهى از شدائد و نقمت هاى قيامت خبر داده شده است
- مقصود از مشرقين و مغربين و معناى آيه : ((مرج البحرين يلتقيان ...))
- مراد از فناى هر كه بر زمين است و وجه اينكه آن را از جمله نعمتهاى الهى شمرده است
- مقصود از وجه خدا و بقاى آن ، و معناى ((ذوالجلال و الاكرام ))
- منظور از سؤ ال هر كه در آسمان و زمين است از خدا، و معناى اينكه خدا در هر روز در شاءنىاست
- (رواياتى در ذيلبرخى آيات گذشته )
- دو دريا على و فاطمه عليه السلام و لؤ لؤ و مرجان حسن و حسين عليه السلام اند
نکات آیه
۱ - انسان، آفریده شده به اراده خداوند از گِلى خشک همچون سفال (خلق الإنسن من صلصل کالفخّار) «صلصال» به گل خشک و «فخّار» به سفال گفته مى شود.
۲ - ماده اى کم ارزش، مبدأ آفرینش موجودى ارزشمند چون انسان (خلق الإنسن من صلصل کالفخّار) نکره آمدن «صلصال» مى تواند براى بیان کم ارزشى ماده اى باشد که خداوند از آن، موجودى والا و ارجمند به نام انسان را آفریده است.
۳ - پیدایش موجودى شعورمند و صاحب اراده از گلى خشکیده (چون انسان)، شایان تأمل و درس آموزى است. (خلق الإنسن من صلصل) تذکر به مبدأ پیدایش انسان، ممکن است نظر به مطلب بالا داشته باشد; چه این که آیات سوره تماماً توحیدى است و در مقام نمایاندن ربوبیت یگانه حق مى باشد.
۴ - آب و خاک، داراى نقش عمده در شکل گیرى وجود انسان (خلق الإنسن من صلصل کالفخّار) برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که واژه «صلصال» گر چه به معناى گل خشکیده است; ولى به هرحال در آن آمیختگى خاک با آب مطرح است.
موضوعات مرتبط
- آب: نقش آب ۴
- انسان: اراده انسان ۳; ارزش انسان ۲; ارزش عنصر خلقت انسان ۲; انسان از گل ۱، ۳; شعور انسان ۳; عنصر خلقت انسان ۱، ۳، ۴
- تعقل: تعقل در خلقت انسان ۳
- خاک: نقش خاک ۴
- خدا: خالقیت خدا ۱
