الطور ١٨
ترجمه
| الطور ١٧ | آیه ١٨ | الطور ١٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«فَاکِهِینَ»: افراد شاد و مسرور (نگا: یس / ، دخان / ).
تفسیر
- آيات ۱۱ - ۲۸، سوره طور
- عذاب مكذبان عين عمل آنها است و چه صبر كنند و چه بى تابى از آنان جدا شدنى نيست
- معناى اينكه در وصف متقين بهشتى فرمود: ((فاكهين بما آتيهم ربهم ...))
- توضيح آيه :((و الذين آمنوا و اتبعتهم ذريتهم بايمان الحقنابهم ذريتهم ...)) و چند وجهدر معناى آن .
- معناى جمله ((كل امرى ء بما كسب رهين )) و جمع آن با آيه((كل نفس بما كسبت رهينة الا اصحاب اليمين ))
- بيان تفضيلى پاره اى از لذات و نعمت هاى اهل بهشت
- معناى اينكه بهشتيان مى گويند: ((ما در خانواده مان مشفق بوديم ))
- رواياتى در ذيل آيه : ((الحقنابهم ذريتهم )) درباره ملحق گشتن فرزندان مؤ منين بهايشان در قيامت
نکات آیه
۱ - شادمانى تقواپیشگان در بهشت، از عطایاى پروردگار به آنان (فکهین بما ءاتیهم ربّهم) «فاکه» (از مصدر «فکاهه») به معناى شادمان است.
۲ - بهشت و نعمت هاى گسترده آن، مایه بهرهورى و لذت کامل بهشتیان - و نه مانند امکانات محدود و ناقص دنیوى - * (فکهین بما ءاتیهم ربّهم) ممکن است که «فاکهین»، تعریض به امکانات دنیا داشته باشد که معمولاً بشر قادر به بهرهورى کامل از آنها نیست و لذت آن، آمیخته با محرومیت ها است.
۳ - شادمانى و عیشِ بهشتیان، فضل الهى در قبال تعهد و تقواى ایشان (إنّ المتّقین ... فکهین بما ءاتیهم ربّهم)
۴ - بهشت، جلوه ربوبیت خداوند، در حق تقواپیشگان (إنّ المتّقین فى جنّ-ت ... ءاتیهم ربّهم) مطرح ساختن ربوبیت خداوند، در مقام اعطاى بهشت به پرهیزکاران و نیز اضافه «رب» به «هم»، مطلب بالا را افاده مى کند.
۵ - یاد نعمت ها و تعظیم عطایاى خداوند، نقل مجلس انس متقین، در بهشت * (فکهین بما ءاتیهم ربّهم) در معناى «فاکهین» گفت و گوهاى دوستانه در مجالس انس آورده شده است.
۶ - رهایى از عذاب دوزخ در پرتو ربوبیت خداوند، خود نعمتى بزرگ براى تقواپیشگان (و وقیهم ربّهم عذاب الجحیم)
۷ - بهشتیان، مسرور و شادمان از لطف پروردگار خویش، به خاطر رهایى از دوزخ (فکهین بما ءاتیهم ربّهم و وقیهم ربّهم عذاب الجحیم)
۸ - «جحیم»، از نام هاى دوزخ (و وقیهم ربّهم عذاب الجحیم)
۹ - آتش دوزخ، سخت برافروخته و ملتهب (عذاب الجحیم) «جحمه» (مبدأ اشتقاق «جحیم») به شدت افروختگى و التهاب آتش اطلاق مى شود.
۱۰ - تقواپیشگان، مورد حفاظت خداوند از گرفتارى به جهنم، در قبال تلاش آنان براى حفظ ارزش هاى الهى در دنیا (إنّ المتّقین ... و وقیهم ربّهم عذاب الجحیم) با توجه به این که ریشه «متقین» و «وقاهم» از یک ماده مى باشد، ممکن است تعبیر «وقاهم» اشاره به مطلب بالا داشته باشد.
۱۱ - اعتراف متقین به نقش اصلى ربوبیت خداوند، در هدایت آنان به بهشت و نجات از دروخ (فکهین بما ءاتیهم ربّهم و وقیهم ربّهم عذاب الجحیم) قید «بماآتاهم...» مى رساند که پارسایان بهشتى، در عین برخوردارى از نعمت ها، گرفتار غفلت نشده و مغرور به تقواى خود نمى باشند; بلکه توجه دارند که به هر نعمتى رسیده اند و از هر بلایى که رهیده اند جز در پرتو امداد و رهنمودهاى رشد آفرین خداوند و الطاف او نبوده است.
۱۲ - ربوبیت و تکامل بخشى خداوند، داراى تداوم حتى درجهان آخرت (فکهین بما ءاتیهم ربّهم و وقیهم ربّهم عذاب الجحیم) در صورتى که اضافه «ربّ» به «هم»، بیانگر ربوبیت قبلى و فعلى خداوند نسبت به بهشتیان باشد - و نه صرفاً به لحاظ گذشته - معلوم مى گردد که جریان تکامل بخشى در جهان آخرت نیز تداوم دارد. گفتنى است که تربیت کردن - که در واژه «ربّ» هست - عبارت است از ایجاد حالتى در شىء پس از حالت قبل، تا زمانى که به حد تمام و کمال برسد. (مفردات راغب)
موضوعات مرتبط
- ارزشها: آثار حفظ ارزشها ۱۰
- انسان: تکامل اخروى انسان ها ۱۲
- بهشت: موجبات بهشت ۱۱; ویژگیهاى بهشت ۲; ویژگى نعمتهاى بهشت۲
- بهشتیان: پاداش بهشتیان ۳; تقواى بهشتیان ۳; سرور بهشتیان ۳; عوامل سرور بهشتیان۷; عوامل لذایذ اخروى بهشتیان ۲; مجلس انس بهشتیان ۵; مربى بهشتیان ۴; نعمتهاى بهشتیان ۱
- تقوا: پاداش تقوا ۳
- جهنم: جحیم ۸; شعله آتش جهنم ۹; عوامل نجات از جهنم ۱۰; منشأ نجات از جهنم ۱۱; نامهاى جهنم ۸; ویژگیهاى آتش جهنم ۹
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۶، ۱۱; تداوم ربوبیت خدا ۱۲; عطایاى خدا ۱; نشانه هاى ربوبیت خدا ۴; نعمتهاى خدا ۶
- ذکر: ذکر نعمت در بهشت ۵
- فضل خدا: مشمولان فضل خدا ۳
- لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۷
- متقین: اقرار متقین ۱۱; پاداش دیندارى متقین ۱۰; سرور اخروى متقین۱; فضایل متقین ۴، ۱۰; متقین در بهشت ۱، ۴، ۵; منشأ نجات متقین ۱۱; منشأ هدایت متقین ۱۱; نعمتهاى متقین ۶
- نعمت: مراتب نعمت ۶; نعمت نجات از جهنم ۶، ۷
