القيامة ١٩
| کپی متن آیه |
|---|
| ثُمَ إِنَ عَلَيْنَا بَيَانَهُ |
ترجمه
| القيامة ١٨ | آیه ١٩ | القيامة ٢٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«بَیَانَهُ»: توضیح درباره قرآن. رفع اشکال احکام و معانی و تفصیل مجمل آن (نگا: روح‌المعانی).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۶ - ۴۰، سوره قيامت
- مقصود از نهى : ((لا تحرك به لسانك لتجعل به )) و مراد از ((علينا جمعه و قرآنه))
- وجوهى در معناى آيه ((فاذا قراءناه فاتبع قرآنه )) و آيه : ((ثم ان علينا بيانه ))
- مقصود از نهى : ((لا تحرّك به لسانك لتعجل به ...)) گفته شده است
- وصف حال طائفه اى كه در قيامت گشاده رويند
- اشكالى كه در مورد انحصار مستفاد از آيه : ((الى ربها ناظرة )) و پاسخ آن
- حكايت حال طائفه اى ديگر كه در قيامت گرفته رويند،
- مراد از جمله ((والتفّت السّاق بالسّاق ))
- مراد از اينكه در قيامت ((مساق )) به سوى پروردگار است
- وجوه مختلف درباره معناى آيه : ((اولى لك فاولى ثمّ اولى لك فاولى ))
- چند روايت درباره نزول آيات : ((لا تحرك به لسانك ...))
- رواياتى در معناى آيه : ((الى ربّها ناظرة ))
- رواياتى در توضيح آيات مربوط به دم مرگ ، ((اولى لك فاولى ...))، ((ايحسبالانسان ان يترك سدى ")) و قدرت خداوند بر احياء اموات
تفسیر نور (محسن قرائتی)
لا تُحَرِّكْ بِهِ لِسانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ «16» إِنَّ عَلَيْنا جَمْعَهُ وَ قُرْآنَهُ «17» فَإِذا قَرَأْناهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ «18» ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنا بَيانَهُ «19»
(اى پيامبر! به هنگام نزول وحى،) زبان خود را به حركت در نياور تا نسبت به تلاوت آن شتاب كنى. همانا گردآوردن و خواندن آن (بر تو) بر عهده ماست. پس چون آن را خوانديم، قرائت آن را دنبال كن. آنگاه بيان (حقايق و اسرار و توضيح) آن بر عهده ماست.
نکته ها
در آيه 114 سوره طه نيز مشابه اين آيات را خوانديم: «لا تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ يُقْضى إِلَيْكَ وَحْيُهُ» قبل از پايان وحى در تلاوت آن عجله نكن.
قرآن در شب قدر به طور يك جا بر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نازل شد و سپس در مدّت 23 سال پيامبرى آن حضرت، بار ديگر در مناسبت‌هاى مختلف به تدريج بر ايشان نازل گرديد. لذا آيه «لا تُحَرِّكْ بِهِ لِسانَكَ» نشان آن است كه پيامبر اكرم آيات قرآن را از پيش مى‌دانسته و به همين دليل خداوند مى‌فرمايد: در تلاوت آن عجله نكن و پس از خواندن ما آن را دنبال كن. «فَإِذا قَرَأْناهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ»
جلد 10 - صفحه 310
بخشى از آيات قرآن درباره نحوه نزول وحى بر پيامبر و تلاوت آن بر مردم است. در اين آيات نيز خداوند به پيامبرش مى‌فرمايد: به هنگام نزول وحى، پيش از كامل شدن آيات، اقدام به خواندن آن مكن. و در سخن من شتاب مكن و نگران مباش كه شايد از خاطرت بيرون برود و آن را فراموش كنى، زيرا حفظ آن نيز بر عهده ماست. پس بگذار نزول وحى كامل شود، آنگاه آن آيات را قرائت كن.
پیام ها
1- سخن شنيدن آدابى دارد، حتى تكرار سخن گوينده روا نيست. لا تُحَرِّكْ بِهِ ...
2- قرآن، مصون از هر گونه تحريف و تغيير است. إِنَّ عَلَيْنا جَمْعَهُ ...
3- الفاظ قرآن از جانب خداوند است. «قَرَأْناهُ»
4- تبيين و توضيح وحى براى پيامبر، به عهده خداوند است. «إِنَّ عَلَيْنا بَيانَهُ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنا بَيانَهُ «19»
ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنا بَيانَهُ: پس بدرستى كه بر ماست روشن نمودن آنچه مشكل باشد بر تو از معانى. بعد از نزول اين آيات، چون جبرئيل آيتى خواندى، حضرت سر در پيش انداختى تا تمام نمودى و برفتى. بعد حضرت آن را قرائت فرمودى.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
لا تُحَرِّكْ بِهِ لِسانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ «16» إِنَّ عَلَيْنا جَمْعَهُ وَ قُرْآنَهُ «17» فَإِذا قَرَأْناهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ «18» ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنا بَيانَهُ «19» كَلاَّ بَلْ تُحِبُّونَ الْعاجِلَةَ «20»
وَ تَذَرُونَ الْآخِرَةَ «21» وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ ناضِرَةٌ «22» إِلى رَبِّها ناظِرَةٌ «23» وَ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ باسِرَةٌ «24» تَظُنُّ أَنْ يُفْعَلَ بِها فاقِرَةٌ «25»
ترجمه
حركت مده بخواندن زبانت را تا شتاب كنى بآن
همانا بر عهده ما است فراهم آوردن آن و خواندنش
پس چون خوانديم آنرا پس پيروى كن خواندنش را
پس همانا بر ما است بيان آن
نه چنين است بلكه دوست ميداريد شما مردم امتعه نقد دنيا را
و رها ميكنيد آخرت را
رويهائى در چنين روز خرّم و درخشان
بسوى پروردگارشان بچشم اميد نگرانند
و رويهائى در چنين روزى گرفته و در هم است
ميپندارند كه رسانده شود بآنها عذاب كمر شكنى.
تفسير
در مجمع از ابن عباس ره نقل نموده كه چون قرآن بر پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم نازل ميشد حضرت براى شوق مفرطى كه به اخذ و ضبط آن داشت عجله ميفرمود در تلقّى و قرائت خود مبادا چيزى از آن از خاطرش محو شود پس خدا او را از اين عمل نهى فرمود نه براى آنكه جائز نبوده بلكه براى آنكه لازم نبوده است و قمّى ره وجه ديگرى نقل نموده كه در آيات آتيه ذكر ميشود انشاء اللّه تعالى و بنابر اين خداوند خطاب به پيغمبر خود فرموده كه بعجله زبان خود را بآيات ما حركت مده و قرائت منما آنرا قبل از تفكّر و تأمّل در معانى آن همانا بعهده ما است جمع آن در سينه تو و اجراء آن بر زبانت يا جمع آن در خارج و قرائت آن بر تو پس وقتى ما آنرا بتوسط جبرئيل بر تو قرائت نموديم متابعت نما قرائت او را تا در ذهنت مستقرّ گردد چنانچه از ابن عبّاس ره نقل شده كه بعد از اين حضرت صبر ميفرمود تا جبرئيل ميرفت آنوقت قرائت ميفرمود و بعضى متابعت را بر عمل باحكام قرآن حمل نموده‌اند ولى اوّل اظهر است و مؤيّد آن آنستكه بعد از اين فرموده پس بعهده ما است بيان مشكلات و مجملات آن از حيث معنى و مراد در وقت حاجت و لزوم نه چنين است كه كسى محتاج باشد قرآن را بعجله بخواند ولى انسان طبعا عجول است شما مردم دوست داريد هر امرى را كه بعجله و نقد براى
جلد 5 صفحه 312
شما آماده شده لذا دنيا را اختيار نموديد براى خود و آخرت را از دست داديد چون دنيا معجّل و آخرت مؤجّل است غافل از آنكه آن محقّق است و باقى و اين موقت است و فانى و رويهائى از مردم در روز قيامت درخشان و تابان است و ناظر بعطا و منتظر رحمت و نعمت اوفى از پروردگارند بعد از فارغ شدن آنانكه اولياء خدايند از حساب و غسل نمودن در چشمه حيوان و آشاميدن از آن و سفيد و تابان شدن رويهاشان و بيرون آمدن از انواع پليديها چنانچه مستفاد از اخبار ائمه اطهار است و در بعضى روايات از امير المؤمنين عليه السّلام تصريح شده كه ناظر بمعناى منتظر استعمال ميشود چنانچه خداوند فرموده فَناظِرَةٌ بِمَ يَرْجِعُ الْمُرْسَلُونَ يعنى منتظرم بچه حال بر ميگردند فرستاده شدگان از قول ملكه سبا در سوره نمل در هر حال معلوم است مراد نظر نمودن بخود خدا نيست بلكه مراد نظر نمودن برحمت و انتظار مزيد نعمت او است و رويهائى از مردم در روز قيامت عبوس و ترش و تاريك و گرفته و درهم است و آنها دشمنان خدايند كه گمان دارند و منتظرند بلا و عذابى بر آنها وارد شود كه بشكند و خورد كند فقرات و مهره‌هاى پشتشان را و اين دو دسته از هر جهت با يكديگر تقابل تضادّ دارند يكدسته در نهايت خوشى و خرّمى و فرح و سرور و انبساط و يكدسته در غايت ناخوشى و غم و اندوه و گرفتگى و گرفتارى بسر ميبرند و يحبّون و يذرون بصيغه مغايب نيز قرائت شده و بنابر اين نيز مراد افراد انسان است كه در آيات سابقه ذكر شده است.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
ثُمَّ إِنَّ عَلَينا بَيانَهُ «19»
پس از قرائت بر امت بيان مراد از آيه را بر ما است که بيان كنيم. اشاره باين که امت نميتوانند پيش خود بيان كنند و برأي و سليقه خود تفسير كنند که فرمودند:
من فسر القرآن برأيه فليتبوء مقعده من النار
چون قرآن محكمات دارد که ام الكتاب گويند و متشابهات دارد که محتاج بتأويل است و غير از خدا و راسخون در علم نميدانند تأويل آنها را چنانچه ميفرمايد: هُوَ الَّذِي أَنزَل‌َ عَلَيك‌َ الكِتاب‌َ مِنه‌ُ آيات‌ٌ مُحكَمات‌ٌ هُن‌َّ أُم‌ُّ الكِتاب‌ِ وَ أُخَرُ مُتَشابِهات‌ٌ فَأَمَّا الَّذِين‌َ فِي قُلُوبِهِم زَيغ‌ٌ فَيَتَّبِعُون‌َ ما تَشابَه‌َ مِنه‌ُ ابتِغاءَ الفِتنَةِ وَ ابتِغاءَ تَأوِيلِه‌ِ وَ ما يَعلَم‌ُ تَأوِيلَه‌ُ إِلَّا اللّه‌ُ وَ الرّاسِخُون‌َ فِي العِلم‌ِ ... الايه آل عمران آيه 5.
و مراد از راسخون في العلم وجود مقدس پيغمبر و ائمه معصومين هستند و كساني که در قلوب آنها زيغ است منافقين هستند.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 19)- «سپس بیان (و توضیح) آن (نیز) بر عهده ماست» (ثم ان علینا بیانه).
بنابر این هم جمع قرآن، و هم تلاوت آن بر تو، و هم تبیین و تفصیل معانی آن هر سه بر عهده ماست، به هیچ وجه نگران مباش، آن کس که این وحی را نازل کرده، در تمام مراحل حافظ آن است.
این آیات در ضمن بیانگر اصالت قرآن، و حفظ آن از هرگونه تحریف و دگرگونی است، چرا که خداوند وعده جمع و تلاوت و تبیین آن را داده است.
نکات آیه
۱ - خداوند، عهده دار تبیین و توضیح مطالب قرآن (ثمّ إنّ علینا بیانه)
۲ - بعضى از آیات قرآن، برخى دیگر را تبیین و تفسیر مى کند. (ثمّ إنّ علینا بیانه) برداشت یاد شده، مبتنى بر این نکته است که مقصود از «بیانه» تبیین در قالب الفاظ و آیات دیگر قرآن باشد.
۳ - قرآن، براى رساندن مقصود و پیام خویش به انسان ها، هیچ ابهام و نارسایى ندارد. (ثمّ إنّ علینا بیانه) لازمه تبیین شدن قرآن از سوى خداوند، نبودن ابهام و نارسایى در مطالب آن است.
موضوعات مرتبط
- خدا: نقش خدا ۱
- قرآن: تبیین قرآن ۲; تفسیر قرآن به قرآن ۲; منشأ تبیین قرآن۱; وضوح قرآن ۳
منابع
