القصص ١٧
ترجمه
| القصص ١٦ | آیه ١٧ | القصص ١٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«بِمَآ أَنْعَمْتَ عَلَیَّ»: حرف باء می‌تواند برای سبب و یا قسم استعطافی باشد. در صورت نخست، یعنی: به سبب نعمتهائی که عطاء فرموده‌ای که قدرت و قوت و جاه و نعمت و عزّت و دانش و حکمت است. و به سبب لطفی که می‌فرمائی و مغفرتی که عطاء می‌نمائی. در صورت دوم، یعنی: تو را سوگند می‌دهم به نعمتهائی که روا داشته‌ای این که مرا ببخشی و آمرزش خویش را بهره‌ام گردانی، که اگر چنین شود، دیگر من ...
تفسیر
- آيات ۱۵ - ۲۱، سوره قصص
- فصل دوم از داستان موسى (عليه السلام ): حوادث بعد از بلوغ و بيرون رفتن از مصربه سوى مدين و...
- مراد از اينكه موسى (عليه السلام ) بعد از قتل (خطاءى ) مرد قبطى گفت : ((هذا منعمل الشيطان انه عدو مضل مبين )) و استغفار كرد
- مفاد آيه : ((قال رب بما انعمت على فلن اكون ظهيرا للمجرمين )) و وجوهى كه در معناى آنگفته شده است
- مراد از ((مجرمين )) در قول موسى (ع ) (فلن اكون ظهيرا للمجرمين )
- بحث روايتى (چند روايت درباره آمدن موسى (عليه السلام ) به مصر و كشتن مرد قطبىبه خطا و اينكه گفت : ((هذا من عمل الشيطان ...)) و ((رب انى ظلمت نفسى فاغفرلى )))
نکات آیه
۱ - آگاهى یافتن موسى(ع) به قدرت بدنى فوق العاده خویش پس از قتل مرد قبطى (فوکزه موسى فقضى علیه ... قال ربّ بما أنعمت علىّ) موسى(ع) وقتى دید، مرد قبطى تنها با یک ضربه مشت او از پاى در آمد و جان باخت، دریافت که داراى نیروى فوق العاده اى است و خداوند او را علاوه بر دانش و حکمت، از توان جسمى دشمن شکن نیز برخوردار ساخته است. از این رو به سپاس این نعمت، با خدا پیمان بست که آن نیرو را هرگز در جهت تقویت مجرمان به کار نگیرد.
۲ - توان جسمى موسى، نعمتى عطا شده از سوى خداوند به وى (قال ربّ بما أنعمت علىّ)
۳ - نعمت هاى الهى، نمود ربوبیت و تدبیر او نسبت به مردمان (قال ربّ بما أنعمت علىّ)
۴ - سوگند موسى به قدرت دشمن شکن و خدادادى خویش (قال ربّ بما أنعمت علىّ) درباره «با» در «بما أنعمت» دو دیدگاه از سوى مفسران ارائه شده است برخى آن را سببیه و برخى هم قسم دانسته اند. برداشت یاد شده بر پایه احتمال دوم است.
۵ - پیمان موسى با خداوند بر پاس داشتن نعمت او و پرهیز از پشتیبانى مجرمان و تبه کاران (قال ربّ بما أنعمت علىّ فلن أکون ظهیرًا للمجرمین) «ظهیر» به معناى معین و یاور است.
۶ - فرعون و دار و دسته وى، مردمى تبه کار در دیدگاه موساى جوان (فلن أکون ظهیرًا للمجرمین) گرچه «المجرمین» شامل همه تبه کاران مى شود; ولى مصداق بارز و مورد نظر موسى(ع) فرعون و دار و دسته اش مى باشد.
۷ - توانایى و قدرت، نعمتى الهى است. (فوکزه موسى فقضى علیه ... قال ربّ بما أنعمت علىّ)
۸ - ضرورت پاس داشتن نعمت قدرت و پرهیز از به کارگیرى آن در جهت تقویت مجرمان (قال ربّ بما أنعمت علىّ فلن أکون ظهیرًا للمجرمین)
موضوعات مرتبط
- خدا: نشانه هاى تدبیر خدا ۳; نشانه هاى ربوبیتخدا ۳; نعمتهاى خدا ۷
- فرعون: افساد فرعون ۶
- فرعونیان: افساد فرعونیان ۶; قتل فرعونى ۱
- قدرت: اهمیت استفاده بهینه از قدرت ۸; اهمیت حفظ قدرت ۸
- مجرمان: اجتناب از امداد به مجرمان ۵، ۸
- موسى(ع): بینش موسى(ع) ۶; سوگند موسى(ع) ۴; عهد موسى(ع) با خدا ۵; قتلهاى موسى(ع) ۱; قدرت جسمانى موسى(ع) ۱، ۲، ۴; نعمتهاى موسى(ع) ۲
- نعمت: منشأ نعمت ۳; نعمت قدرت ۷
