الشعراء ٢٣
ترجمه
| الشعراء ٢٢ | آیه ٢٣ | الشعراء ٢٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مَا رَبُّ الْعَالَمِینَ»: گمان می‌رود فرعون این سخن را برای تجاهل و تحقیر مطرح کرده باشد.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
قَالَ فَمَنْ رَبُّکُمَا يَا مُوسَى (۲)
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِ الْعَالَمِينَ (۲) قَالَ رَبُّنَا الَّذِي أَعْطَى کُلَ... (۲) وَ قَالَ فِرْعَوْنُ يَا أَيُّهَا... (۲) وَ لَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا... (۳) فَاسْتَخَفَ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ... (۰) وَ أَتْبَعْنَاهُمْ فِي هٰذِهِ... (۰)
تفسیر
- آيات ۱۰ - ۶۸، سوره شعراء
- غرض اين آيات : مقايسه قوم خاتم الانبياء (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) با قوم موسى وهارون ، ابراهيم و نوح و...
- اشاره به معناى ((خوف )) و فرق آن با ((خشيت ))
- بيان اينكه جمله : ((فارسل الى هارون اخى )) حاكى ازتعلل و شانه خالى كردن از مسئوليت نيست
- معناى ((ذنب )) و مراد از اينكه موسى عليه السّلام فرمود: ((و لهم على ذنب ))
- دلگرمى مى دادند خداوند به موسى و هارون : ما با شمائيم !
- گفتگوى موسى عليه السّلام با فرعون
- مفاد جمله : ((و انت من الكافرين )) كه در خطاب فرعون به موسى عليه السّلام آمده است
- پاسخ موسى عليه السّلام به سه اشكال و اعتراض فرعون بر آن حضرت
- مقصود از ضلالت در سخن موسى عليه السّلام :((قال فعلتها اذا و اءنا من الضالين ...))
- رد گفتار مفسرين در معناى ضلالت در آيه شريفه
- مراد از حكمى كه بعد از گريختن موسى عليه السّلام از مصر به او داده شده (فوهب لىربى حكما)
- توضيح مفاد (وجعلنى من المرسلين ) كه جواب اعتراضاول فرعون در استبعاد رسالت موسى عليه السّلام است
- توضيح مفاد (و تلك نعمة تمنها على ...) كه پاسخ اعتراض ديگر فرعون است
- بيان گفتار مفسرين درباره جمله ((الم نربك )) و اشكالات و توجهات مترتب برگفتارشان
- اشاره به معتقدات بت پرستان درباره خداى سبحان و ارباب و آلهه
- بيان علت اينكه فرعون گفت : ((رب العالمين چيست ؟))
- تقرير و توضيح جواب موسى عليه السّلام بهسوال فرعون (قال رب السموات و الارض و ما بينهما...)
- دو نكته در ارتباط با پاسخ موس عليه السّلام به فرعون و بيان فساد گفتار بعضىمفسرين در اين زمينه
- جواب دوم موسى عليه السّلام به فرعون به سؤال فرعون از حقيقت رب العالمين : ((قال ربكم و رب آبائكم الاولين ))
- فرعون به موسى عليه السّلام بر چسپ ديوانگى مى زند
- فرعون موسى عليه السّلام را به زندان تهديد مى كند
- موسى عليه السّلام با پيشنهاد اظهار معجزه مى كند
- معجزه عصى و يد بيضاء را نشان مى دهد و فرعون او را متهم به توطئه مى كند
- پيشنهاد بزرگان قوم به فرعون در برابر ارائه معجزات موسى عليه السّلام
- واكنش فرعون در مقابل ايمان آوردن ساحران
- قسمت ديگر داستان موسى عليه السّلام : كوچ شبانه بنىاسرائيل از مصر و غرق و هلاك فرعون و فرعونيان
- نتيجه گيرى از حكايت موسى عليه السّلام و فرعون
نکات آیه
۱ - پرسش انکار آمیز فرعون از موسى(ع) در باره حقیقتى به نام «ربّ العالمین» (پروردگار جهانیان) (قال فرعون و ما ربّ العلمین) واژه «ما» اسم استفهام است و غالباً با آن، از حقیقت اسم مابعدش پرسش مى شود. گفتنى است که استفهام یاد شده براى اظهار تعجب به منظور انکار حقیقت مورد پرسش مى باشد.
۲ - «ربّ العالمین» عنوانى ناشناخته در فرهنگ اعتقادى فرعون و فرعونیان (قال فرعون و ما ربّ العلمین)
۳ - وجود ربّ و پروردگارى واحد براى جهانیان، امرى شگفت و باور نکردنى در نظر فرعون (قال فرعون و ما ربّ العلمین)
روایات و احادیث
۴ - «عن أبى عبداللّه(ع) قال لمّا بعث اللّه موسى إلى فرعون ... فقال فرعون «و ما ربّ العالمین» و إنّما سأله عن کیفیة اللّه فقال موسى «ربّ السماوات و الأرض و ما بینهما إن کنتم موقنین» فقال فرعون متعجباً لأصحابه «ألاتستمعون» أسأله عن الکیفیة فیجیبنى عن الصفات...;[۱] از امام صادق(ع) روایت شده که فرمود: هنگامى که خداوند موسى را به سوى فرعون مبعوث کرد ... فرعون به موسى(ع) گفت «و ما ربّ العالمین» و سؤال فرعون از موسى درباره کیفیت خداوند بود. موسى(ع) در جواب فرعون گفت: «ربّ السماوات و الأرض و ما بینهما...». فرعون در حالى که تعجب کرده بود به اصحابش گفت: آیا نمى شنوید [چه میگوید؟] من از کیفیت خدا مى پرسم و او در جواب من از صفات مى گوید...».
موضوعات مرتبط
- توحید: شگفتى توحید ربوبى ۳
- رب العالمین: پرسش از رب العالمین ۱، ۴; مراد از رب العالمین ۴
- فرعون: بینش فرعون ۳; پرسش فرعون ۱، ۴; روش برخورد فرعون ۱; فرعون و اصطلاح رب العالمین ۲
- فرعونیان: فرعونیان و اصطلاح رب العالمین ۲
- موسى(ع): پرسش از موسى(ع) ۱، ۴; قصه موسى(ع) ۱، ۴
منابع
- ↑ تفسیر قمى، ج ۲، ص ۱۱۸; بحارالأنوار، ج ۱۳- ، ص ۱۲۰، ح ۲۱.
