ریشه ظهر

تکرار در قرآن: ۵۹(بار)

لیست کلمات مشتق شده

قاموس قرآن

(به فتح ظ) پشت. معنى اصلى كلمه بنابر قول راغب همين است و معانى ديگر به اعتبار آن مى‏باشد، بطور استعاره گفته‏اند: ظهر الارض و بطنها. يعنى رو يشكم و آن در آيه ذيل به معنى اصلى است. [شرح:2-3]. و در آيه [فاطر:45]. مراد روى زمين است جمع آن در قرآن ظهور است: [بقره:189]. ظِهرىّ: (به كسر ظ) چيزى است كه به پشت انداخته و فراموشش كنند راغب گويد: «ما تَجْعَلَهُ بِظَهْرِكَ فَتَنْساهُ» به نظر جوامع الجامع تبديل فتح آن به كسر در اثر اضافه بياء نسبت است [هود:92]. آيا طائفه من بر شما از خدا عزيزتر است كه او را پشت سر انداخته و بى اعتنا هستيد. اين كلمه در قرآن فقط يك بار آمده است. مظاهر: همپشتى. يارى. [ممتحنه:9]. [بقره:85]. ظهير: همپشت. كمك. [اسراء:88]. [فرقان:55]. كافر بر عليه پروردگارش كمك شيطان است. ظهيره: وقت ظهر و «اظهر فلان» يعنى داخل وقت ظهر شد [نور:58]. [روم:18]. يعنى وقت عشاء و آنگاه كه وارد وقت ظهر مى‏شويد. ظهور: آشكار شدن. غلبه بالارفتن. مثل [نور:31]. [توبه:8]. [كهف:97]. كه به ترتيب به معنى بروز، غلبه و بالا رفتن است. [حديد:3]. ظاهر از اسماء حسنى است كه در «بطن» گفته شد. ظهار ظهار و مظاهره آن است كه كسى به زنش بگويد: «اَنْتَ عَلَّىَ كَظَهْرِ اُمّى» تو بر من مانند پشت مادرم هستى. و از آيه [احزاب:4]. روشن مى‏شود كه عرب با گفتن جمله فوق زنش را مثل مادر خويش مى‏دانست و آن طلاق بود، آيه مى‏گويد با گفتن اين كلمه زن مادر نمى‏شود. تفصيل قضيّه ظهار در سوره مجادله است كه فرموده: [مجادله:2-4]. در اين آيات قبح اين عمل بيان شده و نيز زن بدين وسيله حرام مى‏شود يا بايد طلاق بدهد چنان كه در فقه آمده و يا در صورت رجوع به زن بايد يك برده آزاد كند اگر نتواند دو ماه روزه گيرد و اگر قادر نباشد شصت فقطر را طعام كند آنگاه زن بر وى حلال مى‏شود. در شأن نزول آيات نوشته‏اند: اوس بن صامت زنش را در حال سجده ديد پس از نماز خواست با او مجامعت كند، زن امتناع كرد، اوس به غب شد و از او ظهار نمود. زن پيش رسئل خدا «صلى الّه عليه و آله» آمد و گفت: اوس مرا آن گاه كه جوان بودم و خواستگار داشتم تزويج كرد و چون سنّم بزرگ شد و داراى فرزندان گرديدم با من ظهار كرد و مثل مادرش گرانيد!! حضرت فرمود: نمى‏بينيم مگر آن كه بر وى حرام شده‏اى. گفت: يا رسول اللّه او طلاقى به زبان نياورد و او پدر فرزندان من است و شروع كرد بگفتن: «اَشْكُو اِلَى اللّه شِدَّةَ حالِى» آنگاه آيات «قَدْ سَمِعَ اللّهُ قَوْلَ الَّتى تُجادِلُكَ فى زَوْجِها و تَشْكى اِلىَ اللّه...» نازل گردى.

کلمات مشتق شده در قرآن

کلمه	تعداد تکرار در قرآن
تَظَاهَرُونَ‌	۱
ظُهُورِهِمْ‌	۵
ظُهُورِهَا	۱
ظُهُورِکُمْ‌	۱
ظَاهِرَ	۱
ظُهُورُهَا	۱
ظُهُورُهُمَا	۱
ظَهَرَ	۵
يُظَاهِرُوا	۱
يَظْهَرُوا	۳
لِيُظْهِرَهُ‌	۳
ظُهُورُهُمْ‌	۱
ظِهْرِيّاً	۱
بِظَاهِرٍ	۱
ظَهِيراً	۴
ظَاهِراً	۲
يَظْهَرُوهُ‌	۱
الظَّهِيرَةِ	۱
تَظَاهَرَا	۲
تُظْهِرُونَ‌	۱
ظَاهِرَةً	۲
تُظَاهِرُونَ‌	۱
ظَاهَرُوهُمْ‌	۱
ظَهِيرٍ	۱
ظَهْرِهَا	۱
يُظْهِرَ	۱
ظَاهِرِينَ‌	۲
ظَهْرِهِ‌	۲
ظُهُورِهِ‌	۱
يَظْهَرُونَ‌	۱
الظَّاهِرُ	۱
ظَاهِرُهُ‌	۱
يُظَاهِرُونَ‌	۲
ظَاهَرُوا	۱
أَظْهَرَهُ‌	۱
ظَهِيرٌ	۱
يُظْهِرُ	۱
ظَهْرَکَ‌	۱