بِالشّفَق: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
(Edited by QRobot)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
''' [[ویژه:پیوند_به_این_صفحه/بِالشّفَق | آیات شامل این کلمه ]]'''
''' [[ویژه:پیوند_به_این_صفحه/بِالشّفَق | آیات شامل این کلمه ]]'''
«شَفَق» به گفته «راغب» در «مفردات»، آمیخته شدن روشنایى روز به تاریکى شب است; و لذا واژه «اشفاق» به معناى توجّه و عنایت آمیخته با ترس به کار مى رود. فى المثل، هر گاه انسان نسبت به کسى علاقه داشته باشد و در عین حال از حوادثى درباره او بیمناک گردد، به این حالت «اشفاق» گویند و آن شخص را «مشفق».
اما «فخر رازى» معتقد است که واژه «شفق» در اصل به معناى «رقت» و «نازکى» است; و لذا به لباس بسیار نازک «شفق» مى گویند. و حالت «شفقت» به همان حالت رقت قلب اطلاق مى شود (ولى گفته «راغب» صحیح تر به نظر مى رسد).
به هر حال، منظور از «شفق» در اینجا همان روشنى آمیخته با تاریکى در آغاز شب است، و از آنجا که در آغاز شب، نخست سرخى کمرنگى در افق مغرب پیدا مى شود، و بعد جاى خود را به سفیدى مى دهد، اختلاف نظر است که آیا شفق به آن سرخى اطلاق مى شود، یا سفیدى؟
مشهور و معروف در میان علما، و دانشمندان و مفسران همان معناى اول است که در اشعار نیز روى آن تکیه شده است، و شفق را به «دماء الشهداء» (خون شهیدان) تشبیه کرده اند. گر چه، بعضى معناى دوم را انتخاب کرده اند که بسیار ضعیف به نظر مى رسد; به خصوص این که: اگر ریشه لغوى این واژه را «رقت» بدانیم، تناسب با همان سرخى کمرنگ که نور رقیق آفتاب است دارد.


=== ریشه کلمه ===
=== ریشه کلمه ===

نسخهٔ ‏۱۱ تیر ۱۳۹۳، ساعت ۱۳:۳۳

آیات شامل این کلمه

«شَفَق» به گفته «راغب» در «مفردات»، آمیخته شدن روشنایى روز به تاریکى شب است; و لذا واژه «اشفاق» به معناى توجّه و عنایت آمیخته با ترس به کار مى رود. فى المثل، هر گاه انسان نسبت به کسى علاقه داشته باشد و در عین حال از حوادثى درباره او بیمناک گردد، به این حالت «اشفاق» گویند و آن شخص را «مشفق».

اما «فخر رازى» معتقد است که واژه «شفق» در اصل به معناى «رقت» و «نازکى» است; و لذا به لباس بسیار نازک «شفق» مى گویند. و حالت «شفقت» به همان حالت رقت قلب اطلاق مى شود (ولى گفته «راغب» صحیح تر به نظر مى رسد).

به هر حال، منظور از «شفق» در اینجا همان روشنى آمیخته با تاریکى در آغاز شب است، و از آنجا که در آغاز شب، نخست سرخى کمرنگى در افق مغرب پیدا مى شود، و بعد جاى خود را به سفیدى مى دهد، اختلاف نظر است که آیا شفق به آن سرخى اطلاق مى شود، یا سفیدى؟

مشهور و معروف در میان علما، و دانشمندان و مفسران همان معناى اول است که در اشعار نیز روى آن تکیه شده است، و شفق را به «دماء الشهداء» (خون شهیدان) تشبیه کرده اند. گر چه، بعضى معناى دوم را انتخاب کرده اند که بسیار ضعیف به نظر مى رسد; به خصوص این که: اگر ریشه لغوى این واژه را «رقت» بدانیم، تناسب با همان سرخى کمرنگ که نور رقیق آفتاب است دارد.

ریشه کلمه