الصافات ٧٨

وَ تَرَکْنَا عَلَيْهِ‌ فِي‌ الْآخِرِينَ‌

کپی متن آیه
وَ تَرَکْنَا عَلَيْهِ‌ فِي‌ الْآخِرِينَ‌

ترجمه

و نام نیک او را در میان امّتهای بعد باقی نهادیم.

|و در ميان آيندگان [آوازه‌ى نيك‌] او را بر جاى نهاديم

و در ميان آيندگان [آوازه نيك‌] او را بر جاى گذاشتيم.

و در میان آیندگان نام نیکویش بگذاشتیم.

و در میان آیندگان برای او نام نیک به جا گذاشتیم؛

و نام نيك او را در نسلهاى بعد باقى نهاديم.

و برای او در میان واپسینیان، نام نیک نهادیم‌

و از او نام و ثناى نيك- يا نام و دعوت او را- در ميان پسينيان باقى گذاشتيم.

و نام نیک او را در میان ملّتهای بعدی باقی گذاردیم.

و در میان آیندگان بر او (آوازه‌ی نیک) بر جای نهادیم.

و گذاردیم بر او در پس آیندگان‌

And We left mention of him among those who succeeded.

ترتیل:

ترجمه:

الصافات ٧٧	آیه ٧٨	الصافات ٧٩
سوره : سوره الصافات نزول : ٣ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٥ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«تَرَکْنَا عَلَیْهِ ...»: مفعول (تَرَکْنا) ثَناءً محذوف است. یا این که سَلامٌ عَلی نُوحٍ فِی الْعَالَمِینَ است. (نگا: صافّات / و و . «الآخِرِینَ»: آیندگان. مراد ذکر جمیل و نام نیک و دعای خیر برای او است که بر زبان همه پیروان ادیان آسمانی جاری می‌گردد (نگا: مریم / ، شعراء / ).

تفسیر

---

• آيات ۷۱ - ۱۱۳ سوره صافات
• بيان آيات مربوط به منزلت نوح عليه السلام و اجابت دعاى او
• نكته اى درباره اينكه فرمود: سلام على نوح فى العالمين
• بيان آيات مربوط به ابراهيم عليه السلام و دعوت آن جناب
• مراد از قلب سليم داشتن ابراهيم عليه السلام عدم تعلق او به غير خدا است
• وجه اينكه ابراهيم عليه السلام به ستارگان نظر افكند و سپس از بيمارى خود خبر دادفنظر نظرة فى النجوم فقال انى سقيم
• سخنان ابراهيم عليه السلام با بت ها!
• و احتجاج او با بت پرستان
• معنى و وجه اينكه فرمود خدا اعمال شما را خلق كرده والله خلقكم و ما تعملون
• فصلى ديگر از داستان ابراهيم ع
• مراد ابراهيم عليه السلام از اينكه فرمود: انى ذاهب الى ربى سيهدين
• گفتگوى ابراهيم و اسمعيل عليهماالسلام درباره رؤ ياى ذبح و...
• ابراهيم و اسماعيل عليهماالسلام سربلند از آزمايش بزرگ الهى و...
• رواياتى درباره مراد از قلب سليم و اينكه ابراهيم عليه السلام فرمود: انى سقيم
• حديثى از امام رضاع كه مى فرمايد خدا را دو اراده و مشيت است .
• چند روايت درباره داستان ذبح اسمعيل و اينكه ذبيحاسمعيل بوده نه اسحق

---

• تفسیر آیات

تفسیر نور (محسن قرائتی)

---

وَ جَعَلْنا ذُرِّيَّتَهُ هُمُ الْباقِينَ «77» وَ تَرَكْنا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ «78» سَلامٌ عَلى‌ نُوحٍ فِي الْعالَمِينَ «79»

و (تنها) نسل او را باقى گذاشتيم. و در ميان آيندگان براى او (مدح و ثنا) به جا گذاشتيم. در ميان جهانيان بر نوح سلام باد.

تفسير نور(10جلدى)، ج‌8، ص: 38

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

---

وَ تَرَكْنا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ (78)

وَ تَرَكْنا عَلَيْهِ‌: و باقى گذاشتيم بر نوح ذكر جميل و ثناى نيكو، فِي الْآخِرِينَ‌: در ميان جماعتى كه در آخر پيدا شدند، يعنى در زمان حضرت خاتم صلى اللّه عليه و آله.

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

---

وَ لَقَدْ ضَلَّ قَبْلَهُمْ أَكْثَرُ الْأَوَّلِينَ (71) وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا فِيهِمْ مُنْذِرِينَ (72) فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُنْذَرِينَ (73) إِلاَّ عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ (74) وَ لَقَدْ نادانا نُوحٌ فَلَنِعْمَ الْمُجِيبُونَ (75)

وَ نَجَّيْناهُ وَ أَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ (76) وَ جَعَلْنا ذُرِّيَّتَهُ هُمُ الْباقِينَ (77) وَ تَرَكْنا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ (78) سَلامٌ عَلى‌ نُوحٍ فِي الْعالَمِينَ (79) إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (80)

إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُؤْمِنِينَ (81) ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِينَ (82)

ترجمه‌

و بتحقيق گمراه شدند پيش از آنها بيشتر پيشينيان‌

و بتحقيق فرستاديم در آنها بيم‌دهندگان را

پس بنگر چگونه بود سر انجام بيم داده‌شدگان‌

مگر بندگان خدا كه خالص‌شدگانند

و بتحقيق خواند ما را نوح پس هر آينه خوب اجابت كنندگانيم‌

و نجات داديم او و اهلش را از اندوه بزرگ‌

و قرار داديم فرزندان او را آنانكه بازماندگانند

و باقى گذارديم براى او در آيندگان‌

ذكر خير سلام بر نوح در جهانيانرا

همانا ما اينچنين پاداش ميدهيم نيكوكارانرا

همانا او است از بندگان ما كه گروندگانند

پس غرق نموديم ديگران را.

تفسير

خداوند متعال براى تسليت خاطر مبارك پيغمبر خود از اصرار قومش بر كفر ميفرمايد قسم بخدا پيشتر از اينها بيشتر مردم سابق گمراه شدند و اين دليل است بر آنكه هميشه در دنيا اكثريّت با كفّار و فجّار بوده و بتحقيق فرستاديم در ميان آنها انبياء عظام و اوصياء كرام را كه بيم ميدادند آنانرا از عذاب خدا و بخرج آنها نميرفت پس ملاحظه كن و ببين چگونه شد عاقبت آنها كه بيم داده شدند و متنبّه نشدند و اصرار بر معصيت نمودند چنانچه قوم تو هم ديدند آثار باقيه آنانرا كه معذّب شدند و شنيدند اخبار آنها را و متأثر نشدند با آنكه بايد به بينند و متنبّه شوند بلى در ميان آنانكه بيم داده شدند كسانى بودند كه خداوند موفق فرمود آنها را بقبول ايمان و اعمال صالحه با نيّت خالص كه نجات يافتند از عذاب و از جمله اقوام سابقه كه معذّب بعذاب الهى شدند قوم نوح اول پيغمبر اولو العزم است كه او خواند ما را بعد از آنكه از ايمان آنها مأيوس شد و نفرين فرمود در باره آنان و ما هم قسم بخدا بخوبى اجابت نموديم ملتمس او را و نجات داديم او و خانواده‌اش را از آزار قوم و اندوه غرق و مشاهده معصيت كه براى اولياء خدا اندوه بزرگ است و قرار داديم اولاد او را آنانكه نام و آثار و ذكر خير ايشان در جهان باقى و برقرار خواهد ماند يا قرار داديم اولاد او را فقط باقى در جهان چون گفته‌اند بعد از آنكه نوح عليه السّلام از كشتى فرود آمد تمام كسانيكه با او بودند مردند جز زنان و فرزندان او لذا او را ابو البشر ثانى ناميدند و فعلا تمام مردم از نسل آنحضرتند

---

جلد 4 صفحه 436

ولى قمّى ره از امام باقر عليه السّلام در تفسير اين آيه نقل نموده كه مراد بقاء حقّ و نبوّت و كتاب و ايمان است در اولاد او و تمام اهل زمين از بنى آدم اولاد نوح عليه السّلام نيستند خدا باو فرمود كه حمل كن در آن از هر جفتى دو عدد و اهلت را مگر كسيكه سبقت گرفته است بر او عذاب از آنان و هر كه ايمان آورده و ايمان نيآورده بودند با او مگر كمى و نيز فرموده در احوال امم سابقه ذرّية من حملنا مع نوح و ظاهرا امام عليه السّلام بآيه اوّل استدلال فرموده براى ردّ بعضى كه گفته‌اند غير از اولاد و زنان آنحضرت همه در كشتى مردند چون مناسب نيست كه كشتى براى نجات اهل ايمان باشد و آنجا بميرند و بآيه دوم استدلال فرموده براى ردّ كسانيكه گفته‌اند بعد از فرود آمدن مردند چون ظاهر ذريّة من حملنا مع نوح ذريّه اهل ايمان از غير اولاد او ميباشد و الّا ذريّة نوح بايد گفته شود در هر حال خداوند فرموده و باقى گذارديم بعد از او نام نيك و ذكر خير او را در امم انبياء تا پيغمبر آخر الزّمان و سلامتى از ما براى او بود در دنيا و آخرت و بنابراين مفعول‌تر كنا محذوف است و سلام از جانب خدا است بر او و قويّا محتمل است مراد آن باشد كه ما باقى گذارديم ذكر خيرى را كه آنسلام و تحيّت مردم و دعاى ملائكه است براى او تا روز قيامت و بنابراين مفعول‌تر كنا جمله سلام على نوح فى العالمين است كه عبارت از تسليم ميباشد و همان ذكر خير است كه باحتمال اوّل حذف شده بود و گفته‌اند براى دفع گزند مار و عقرب گفتن اين سلام نافع است و خدا ميفرمايد ما نيكوكارانرا باين نحو جزاى خير ميدهيم در دنيا چه رسد بآخرت كه دار جزا است همانا او از بندگان مؤمن ما بود كه بالاتر از آن مقامى نيست و بعد از اين مطالب بدانيد كه ما كفّار قوم او را تماما غرق نموديم كه عبرت براى جهانيان باشد و شرح اين قضايا در سور سابقه ذكر شده است.

---

جلد 4 صفحه 437

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

---

وَ تَرَكنا عَلَيه‌ِ فِي‌ الآخِرِين‌َ (78)

و باقي‌ گذارديم‌ ‌براي‌ نوح‌ ذكر نيك‌ ‌در‌ كساني‌ ‌که‌ ‌بعد‌ ‌از‌ ‌او‌ ميايند.

بعضي‌ گفتند مراد ذكر جميل‌ ‌در‌ امة آخر الزمان‌ امت‌ پيغمبر اكرم‌ (ص‌) ‌که‌ ياد ميكنند نوح‌ ‌را‌ بخوبي‌.

بعضي‌ گفتند ودايع‌ نبوت‌ ‌را‌ ‌در‌ اوصياء ‌خود‌ گذارد بامر الهي‌ ‌تا‌ رسيد بحضرت‌ ابراهيم‌ و معني‌ آنچه‌ بنظر ميرسد.

وَ تَرَكنا ‌يعني‌ واگذارديم‌.

عَلَيه‌ِ ‌براي‌ نوح‌.

فِي‌ الآخِرِين‌َ انبياء و اوصياء ‌بعد‌ ‌از‌ نوح‌ ‌را‌ ‌که‌ تمام‌ ‌آنها‌ ‌را‌ ‌از‌ نسل‌ نوح‌ قرار داديم‌ و دين‌ و شريعت‌ ‌او‌ ‌را‌ ‌در‌ ‌آنها‌ باقي‌ گذارديم‌ ‌تا‌ زمان‌ ابراهيم‌ و ابراهيم‌ ‌را‌ تابع‌ ‌او‌ و شيعه ‌او‌ قرار داديم‌ چنانچه‌ ميايد ‌که‌ ميفرمايد وَ إِن‌َّ مِن‌

جلد 15 - صفحه 165

شِيعَتِه‌ِ لَإِبراهِيم‌َ و ملت‌ ابراهيم‌ ‌را‌ ‌هم‌ ‌در‌ دين‌ اسلام‌ جريان‌ داديم‌ ‌که‌ ميفرمايد أَوحَينا إِلَيك‌َ أَن‌ِ اتَّبِع‌ مِلَّةَ إِبراهِيم‌َ حَنِيفاً و سنن‌ ابراهيم‌ ‌در‌ اسلام‌ بسيار ‌است‌ ‌پس‌ تمام‌ ‌از‌ نوح‌ ‌تا‌ دامنه قيامت‌ جاريست‌.

برگزیده تفسیر نمونه

---

]

(آیه 78)- به علاوه ذکر خیر و ثناء جمیل «و نام نیک او را در میان امتهای

ج4، ص147

بعد باقی نهادیم» (وَ تَرَکْنا عَلَیْهِ فِی الْآخِرِینَ).

از او به عنوان یک پیامبر مقاوم و شجاع و دلسوز و مهربان یاد می‌کنند، و او را «شیخ الانبیاء» می‌نامند.

---

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خداوند، از نوح(ع) نام و آوازه نیک در میان آیندگان برجاى گذاشت. (و ترکنا علیه فى الأخرین) برداشت یاد شده بر این اساس مبتنى است که مفعول «ترکنا» محذوف بوده و تقدیر آن چنین باشد: «و ترکنا ثناءً علیه». گفتنى است فعل «ترکنا» در آیه شریفه، به معناى «أبقینا» (باقى گذاشتیم) است.

۲ - باقى ماندن نام و آوازه نوح(ع) در میان آیندگان، از نعمت ها و الطاف الهى به ایشان (و ترکنا علیه فى الأخرین) برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که آیه شریفه در مقام برشمردن نعمت هاى خداوند بر حضرت نوح(ع) و امتنان بر ایشان است.

۳ - باقى ماندن نام و آوازه نیک از انسان در میان آیندگان، امرى شایسته و پسندیده (و ترکنا علیه فى الأخرین)

موضوعات مرتبط

• خوشنامى: اهمیت خوشنامى ۳
• لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۲
• نعمت: نعمت خوشنامى ۲
• نوح(ع): خوشنامى نوح(ع) ۱; فضایل نوح(ع) ۱، ۲; نعمتهاى نوح(ع) ۲