الأعلى ٦

سَنُقْرِئُکَ‌ فَلاَ تَنْسَى‌

ترجمه

ما بزودی (قرآن را) بر تو می‌خوانیم و هرگز فراموش نخواهی کرد،

به زودى تو را [به قرآن‌] خوانا كنيم كه فراموش نكنى

ما بزودى [آيات خود را به وسيله سروش غيبى‌] بر تو خواهيم خواند، تا فراموش نكنى؛

ما تو را قرائت آیات قرآن چندان آموزیم که هیچ فراموش نکنی.

به زودی قرآن را بر تو می خوانیم، پس هرگز فراموش نخواهی کرد،

زودا كه براى تو بخوانيم، مباد كه فراموش كنى.

زودا که تو را به خواندن آوریم و از یاد مگذاری‌

زودا كه تو را [به قرآن‌] خوانا گردانيم پس فراموش نمى‌كنى

ما قرآن را بر تو خواهیم خواند و به تو خواهیم آموخت، و تو دیگر آن را فراموش نخواهی کرد.

ما به زودی تو را خواننده(ی آیات وحیانی) خواهیم کرد، پس (آن را) فراموش نمی‌کنی.

زود است بخوانیم بر تو (خوانا گردانیمت) تا فرامواش نکنی‌

الأعلى ٥	آیه ٦	الأعلى ٧
سوره : سوره الأعلى نزول : ١ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٣ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«سَنُقْرِئُکَ»: بر تو خواهیم خواند. به تو خواهیم آموخت.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

مَا نَنْسَخْ‌ مِنْ‌ آيَةٍ أَوْ نُنْسِهَا... (۱)

تفسیر

• آيات ۱ - ۱۹، سوره اعلى
• مضمون كلمه سوره مباركه اعلى
• توضيح معناى اينكه فرود: ((سبّح اسم ربّك - نام پروردگارت را تنزيه كن ))
• اقوال مختلف در اين باره
• مظاهر تدبير الهى : خلقت ، تسويه ، تقدير، هدايت ، و...
• معناى ((اقراء)) در ((سنقرئك فلا تنسى )) و مفاد استثناء ((الّا ماشاء اللّه ))
• آسوده خاطر نموده پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله از چيست تلقى وحى الهى و حفظ آن
• معناى اينكه خطاب به پيامبر (صلى الله عليه و آله ) فرمود: ((و نيسّرك لليسرى تورا براى يسرى آسان مى كنيم )) و نكته اى كه اين تعبير متضمّن است
• سودمند واقع شدن شرط اساسى تذكره و اشاره به گفتار مفسرين درباره شرط مذكور
• معناى اينكه شقىّ دوزخى در آتش نه مى ميرد و نه زنده مى شود،
• مراد از تزّكى در: ((قد افلح من تزكّى ))
• (رواياتى در ذيلآيات : ((سبّح اسم ربك الاعلى ))، ((سنقرئك فلاتنسى ))، ((قذ افلح من تزّكى )) ودرباره صحف اولى )
• روايتى درباره عدد انبياء الهى و كتب و صحيفه هاى آنها

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - آگاهى پیامبر(ص) بر وحى و زبان گشودن آن حضرت به قرائت قرآن، وابسته به خواست خداوند و در گرو عنایت ویژه او بود. (سنقرئک)

۲ - خداوند، پیامبر(ص) را به آموختن قرآن و جارى ساختن آن بر زبان او وعده داد. (سنقرئک) «إقراء»; یعنى، دیگرى را قارى ساختن و حرف «سین» در «سنقرئک» براى تأکید وعده است. بنابراین مفاد آیه شریفه، این است که وحى همچنان ادامه یافته، زبان تو در حال و آینده به قرائت آن توانمند خواهد بود.

۳ - توانمند ساختن پیامبر(ص) بر قرائت قرآن و فراموش نکردن آن، از جلوه هاى ربوبیت خداوند بر آن حضرت است. (سنقرئک فلاتنسى)

۴ - وحى و نزول قرآن، به صورت قرائت آن بر پیامبر(ص) و جارى ساختن آن بر زبان او بوده است. (سنقرئک)

۵ - خداوند، پیامبر(ص) را به حافظ قرآن شدن بشارت داده و به آن حضرت اطمینان داد که هرگز آن را فراموش نخواهد کرد. (فلاتنسى)

۶ - پیامبر(ص)، نگران فراموش کردن آیات قرآن و در تلاش براى حفظ آن (سنقرئک فلاتنسى) اطمینان بخشیدن به پیامبر(ص) که قرآن را فراموش نخواهد کرد نشانگر نگرانى آن حضرت از خطر فراموشى است.

۷ - دریافت قرائت قرآن از جانب خداوند، مصون سازنده پیامبر(ص) از فراموش کردن آن (سنقرئک فلاتنسى) حرف «فاء»، جمله «فلاتنسى» را بر «سنقرئک» تفریع کرده است.

۸ - آیات قرآن، در طول زندگانى پیامبر(ص) از خطا و کاستى مصون ماند. (سنقرئک فلاتنسى) درباره مفاد «إلاّ ما شاء اللّه» در آیه بعد، دو دیدگاه وجود دارد: ۱. بیان حاکمیت مشیت خداوند که در نتیجه مراد، استثناى حقیقى نخواهد بود; بلکه تنها نشانگر آن است که «لاتنسى» هر چند مطلق است و هیچ استثنایى ندارد; ولى مشیت خداوند بر همه چیز حاکم است و نسیان و عدم نسیان پیامبر(ص)، بیرون از مشیت او نیست. ۲. حرف «إلاّ» در استثناى حقیقى به کار رفته است و بیانگر آن است که خداوند، بخشى از آیات را براساس مشیت خویش از یاد پیامبر(ص) خواهد برد. برداشت یاد شده براساس نظر اول است.

۹ - تسبیح خداوند، زمینه ساز شایستگى پیامبر(ص) براى دریافت قرآن و حفظ آن (سبّح اسم ربّک ... سنقرئک فلاتنسى)

۱۰ - وابستگى رویش گیاهان و خشکیدن آنها به خواست خداوند، گواه توانمندى او بر آموزش قرائت قرآن به پیامبر(ص) و حاکمیت مشیت او بر حفظ یا فراموش کردن آن (و الذى أخرج المرعى . فجعله غثاء أحوى . سنقرئک فلاتنسى) برشمردن صفات خداوند - پیش از وعده به قرائت و حفظ - نشانگر ارتباط آن صفات با این وعده است; به این بیان که چون زوال گیاهان سر سبز، وابسته به خواست خداوند است، زوال قرآن از حافظه انسان نیز مقهور اراده او مى باشد.

۱۱ - وجود خبرهاى غیبى و پیشگویى از آینده، در قرآن (فلاتنسى)

۱۲ - خداوند پیامبر(ص) را به داشتن حافظه اى نیرومند و فراموش نکردن آنچه خوانده است، وعده داد. (سنقرئک فلاتنسى) حذف مفعول از فعل هاى «نقرء» و «لاتنسى»، ممکن است براى افاده عموم باشد; یعنى، تو را بر قرائت توانا مى سازیم و تو خوانده هاى خویش را، از یاد نخواهى برد.

۱۳ - پیامبر(ص)، از سهو و نسیان تعالیم الهى، مصون بوده است. * (فلاتنسى)

۱۴ - تکرار قرائت قرآن بر پیامبر(ص) از سوى خداوند، مایه فراموش نشدن آن بود.* (سنقرئک فلاتنسى) حرف «سین» - که براى استقبال است - اگر بر فعلى درآید که در زمان تکلم نیز در حال انجام گرفتن است، دلالت بر تداوم فعل خواهد کرد و چون آیه «سنقرئک ...»، خود نیز مصداق قرائت قرآن است; بنابراین حرف «سین» بر استمرار قرائت در آینده دلالت مى کند و حرف «فاء» در «فلاتنسى»، فراموش نکردن قرآن را بر استمرار قرائت آن تفریع کرده است.

موضوعات مرتبط

• بشارت: بشارت حفظ قرآن ۵
• تسبیح: آثار تسبیح خدا ۹
• خبر: خبر هاى غیبى ۱۱
• خدا: افعال خدا ۱۴; بشارتهاى خدا ۵; حاکمیت مشیت خدا ۱۰; گواه قدرت خدا ۱۰; مشیت خدا ۱; نشانه هاى ربوبیت خدا ۳; وعده هاى خدا ۲، ۱۲
• خطا: مصونیت از خطا ۸
• قرآن: پیشگوییهاى قرآن ۱۱; قرآن و نقص ۸; مصونیت قرآن ۸
• گیاهان: منشأ خشکیدن گیاهان ۱۰; منشأ رویش گیاهان ۱۰
• لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱
• محمد(ص): بشارت به محمد(ص) ۵; تکرار تلاوت قرآن بر محمد(ص) ۱۴; تلاش محمد(ص) ۶; تلاوت قرآن بر محمد(ص) ۴; تلاوت قرآن محمد(ص) ۱، ۲، ۳، ۷، ۹، ۱۲; حافظه محمد(ص) ۱۲; زمینه استعداد محمد(ص) ۹; زمینه مصونیت محمد(ص) ۷; عصمت محمد(ص) ۱۳; محمد(ص) و آیات قرآن ۶; محمد(ص) و سهو ۱۳; محمد(ص) و فراموشى ۷، ۱۳، ۱۴; مصونیت محمد(ص) ۱۳; معلم محمد(ص) ۱، ۲، ۳، ۴، ۷، ۹، ۱۰; نگرانى محمد(ص) ۶; وعده به محمد(ص) ۲، ۱۲; ویژگى وحى به محمد(ص) ۴
• وحى: علم به وحى ۱